ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ
8 ΙΟΥΝΙΟΥ 2025
Ἀπόστολος: Πράξ. β΄ 1 – 11
Εὐαγγέλιον: Ἰωάν. ζ΄ 37 – 52, η΄ 12
Ἑωθινὸν Πεντηκοστῆς
ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ
«καὶ ὤφθησαν αὐτοῖς διαμεριζόμεναι γλῶσσαι ὡσεὶ πυρός» (Πράξ. Β΄ 3)
Ἡ ἐκπλήρωσις τῆς ὑποσχέσεως!
Μεγάλη καὶ λαμπρά, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί μου, εἶναι ἡ σημερινὴ ἑορτή! Εἶναι ἡ «γενέθλιος ἡμέρα τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας», ὡς τὴν ὀνομάζουσιν οἱ θεῖοι πατέρες καὶ διδάσκαλοι! Εἶναι ἡ ἑορτὴ ἐκείνη καθ’ ἣν ἐνθυμούμεθα τὴν κάθοδον τοῦ Παναγίου Πνεύματος, δηλαδὴ τοῦ τρίτου Προσώπου τῆς Παναγίας καὶ Ὁμοουσίου καὶ Ἀδιαιρέτου Τριάδος, ἐπὶ τοὺς Ἁγίους Ἀποστόλους καὶ Μαθητὰς τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ! Ἡ ἐπέλευσις τοῦ Θείου Πνεύματος καὶ ὁ φωτισμὸς τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, οἵτινες, ἐνῶ ἕως τῆς στιγμῆς ἐκείνης, ὑπῆρχον ἀγράμματοι καὶ ἡμιμαθεῖς, ἔχοντες μόνον τὴν ἐμπειρίαν τῆς μετὰ τοῦ Κυρίου συμβιώσεως, ἀπ’ ἐκείνης τῆς ὥρας καθ’ ἣν ἐφώτισεν αὐτοὺς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, ἔλαβον γνῶσιν τελείαν! Ὡς δὲ ἠκούσαμεν ἐκ τοῦ Ἀποστολικοῦ ἀναγνώσματος, «ἐπλήσθησαν ἅπαντες Πνεύματος Ἁγίου, καὶ ἤρξαντο λαλεῖν ἑτέραις γλώσσαις καθὼς τὸ Πνεῦμα ἐδίδου αὐτοῖς ἀποφθέγγεσθαι» (Πράξ. Β΄ 4)! Εἶναι τὸ γεγονὸς ἐκεῖνο, κατὰ τὸ ὁποῖον ἐπεβεβαιώθη ἡ ὑπόσχεσις τοῦ Κυρίου πρὸς τοὺς μαθητάς Του, ὅτι, «καὶ ἐγὼ ἐρωτήσω τὸν πατέρα καὶ ἄλλον παράκλητον δώσει ὑμῖν, ἵνα μένῃ μεθ’ ὑμῶν εἰς τὸν αἰῶνα, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὃ ὁ κόσμος οὐ δύναται λαβεῖν, ὅτι οὐ θεωρεῖ αὐτὸ οὐδὲ γινώσκει αὐτό» (Ἰωάν. ΙΔ΄ 16-17)! Εἶναι τέλος, – ὡς ψάλλεται εἰς τὴν ὑμνολογίαν τῆς σημερινῆς ἑορτῆς, – ἡ κάθοδος καὶ παραμονὴ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἰς τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ, καὶ τὸ ὁποῖον, «ὅλον συγκροτεῖ τὸν θεσμὸν τῆς Ἐκκλησίας»!
Γεγονὸς ἀναμφισβήτητον!
Τὸ ἱερὸν Ἀποστολικὸν ἀνάγνωσμα, περιγράφει τοῦτο τὸ γεγονός, μὲ ἰδιαιτέραν σαφήνειαν ἀλλὰ καὶ λεπτομέρειαν! Ταῦτα τὰ δύο στοιχεῖα, καθιστῶσι τοῦτο, ὡς γεγονὸς ἀναμφισβήτητον! Πέραν τῆς πνευματικῆς καὶ ἀοράτου χάριτος, τὴν ὁποίαν ζῶμεν ἅπαντες οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, εἰς τὸ διάστημα τῶν δύο περίπου χιλιάδων ἐτῶν, ὁ Κύριος κατέστησε τὸ γεγονὸς τοῦτο, καὶ ἱστορικὸν καὶ ἀναμφισβήτητον! Αἱ λεπτομέρειαι διὰ τῶν ὁποίων τοῦτο περιγράφεται, εἶναι ἰδιαιτέρως χαρακτηριστικαί! «Ἐγένετο ἄφνω ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἦχος ὥσπερ φερομένης πνοῆς βιαίας», τοὐτέστιν, ἤκουσαν ἅπαντες τὸν ἦχον τοῦτον! Τοῦτο ἐπιβεβαιώνεται καὶ ἐν συνεχείᾳ, ὅτε, «γενομένης δὲ τῆς φωνῆς ταύτης συνῆλθε τὸ πλῆθος καὶ συνεχύθη, ὅτι ἤκουον εἷς ἕκαστος τῇ ἰδίᾳ διαλέκτῳ λαλούντων αὐτῶν»! Ἀκολούθως, εἶδον ἅπαντες τὰς πυρίνους γλῶσσας νὰ κατέρχωνται καὶ νὰ ἐπικάθηνται ἐπὶ τὰς κεφαλὰς τῶν Ἀποστόλων! «ὤφθησαν αὐτοῖς διαμεριζόμεναι γλῶσσαι ὡσεὶ πυρός, ἐκάθισέ τε ἐφ᾿ ἕνα ἕκαστον αὐτῶν»!
Τὸ ἐντονώτερον δὲ γεγονός, καὶ ἴσως τὸ πλέον χαρακτηριστικόν, εἶναι ὁ φωτισμὸς τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, τὸν ὁποῖον (φωτισμόν), ἀντιλαμβάνονται ἅπαντες οἱ «ἐν Ἱερουσαλὴμ κατοικοῦντες Ἰουδαῖοι, ἄνδρες εὐλαβεῖς ἀπὸ παντὸς ἔθνους τῶν ὑπὸ τὸν οὐρανόν», ἐφ’ ὅσον βλέπουσι τοὺς ἀγραμμάτους μαθητάς, πεφωτισμένους καὶ ὁμιλοῦντας τὴν γλῶσσαν ἐκείνην τοῦ Παναγίου Πνεύματος, ἥντινα κατενόουν ἅπαντες οἱ κάτοικοι τῶν Ἱεροσολύμων, ἀλλὰ καὶ οἱ, ἐκ παντὸς ἔθνους εὑρισκόμενοι εἰς τὴν Ἁγίαν ἐκείνην πόλιν, «Πάρθοι καὶ Μῆδοι καὶ Ἐλαμῖται, καὶ οἱ κατοικοῦντες τὴν Μεσοποταμίαν, Ἰουδαίαν τε καὶ Καππαδοκίαν, Πόντον καὶ τὴν Ἀσίαν, Φρυγίαν τε καὶ Παμφυλίαν, Αἴγυπτον καὶ τὰ μέρη τῆς Λιβύης τῆς κατὰ Κυρήνην, καὶ οἱ ἐπιδημοῦντες Ρωμαῖοι, Ἰουδαῖοί τε καὶ προσήλυτοι, Κρῆτες καὶ Ἄραβες»! Λαοί, δηλαδή, οἵτινες εἶχον διαφορετικὴν γλῶσσαν ἐπικοινωνίας, ἀπ’ ἐκείνης τῆς Ἑβραϊκῆς!
Τοῦτο συμβαίνει, διότι αὕτη εἶναι ἡ ἀποστολὴ τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Πρῶτον μέν, νὰ φωτισθῶσιν οἱ Θεῖοι Ἀπόστολοι, διὰ νὰ κηρύξωσιν εἰς πάντα τὰ ἔθνη. Δεύτερον δέ, διὰ νὰ φθάσῃ καὶ ἀκουσθῇ ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ ἀπὸ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους κάθε γένους καὶ κάθε φυλῆς. Τρίτον ὅμως καὶ ἴσως σπουδαιότερον, διὰ νὰ ἀποδεχθοῦν οἱ ἄνθρωποι, κάθε φυλῆς καὶ κάθε γένους ἀλλὰ καὶ κάθε ἐποχῆς, τὸν σωτήριον λόγον τῆς χάριτος τοῦ Κυρίου. Ἤδη ἡ σωτηρία τοῦ κόσμου, ἤρχισε μὲ τὴν ἔλευσιν τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ (Μεσσίου), συνεχίζει μὲ τὴν ἔλευσιν τοῦ Παρακλήτου (Ἁγίου Πνεύματος) ἀλλὰ καὶ τὴν ἐξάπλωσιν τοῦ Θείου Λόγου ὑπὸ τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν διαδόχων αὐτῶν.
«Ὅλον συγκροτεῖ τὸν θεσμὸν τῆς Ἐκκλησίας»
Ταύτην τὴν φράσιν, ἀκούομεν ἀγαπητοί μου, εἴς τινα ὕμνον τῆς σημερινῆς ἡμέρας καὶ ἑορτῆς, ἥτις (φράσις) καταδεικνύει τὴν καθοριστικὴν παρουσίαν τοῦ Παναγίου Πνεύματος εἰς τὴν Ἁγίαν μας Ἐκκλησίαν! Ἂν ὑπάρχῃ ἡ Ἐκκλησία, καὶ ἂν παρέμεινεν Αὕτη, ἀλώβητος διὰ μέσου τῶν αἰώνων, καὶ ἂν ἐπέζησε καὶ ἐδοξάσθη μέσα ἀπὸ φοβερωτάτους διωγμοὺς καὶ ποταμοὺς αἱμάτων ἑκατομμυρίων μαρτύρων, καὶ ἄν – τέλος – ἠξιώθημεν καὶ ἡμεῖς νὰ εἴμεθα μέλη ταύτης τῆς Ἐκκλησίας, ταῦτα πάντα καὶ ἄλλα ὅσα, οὐδὲ ἡ φαντασία ἡμῶν δύναται λογισθῆναι, ἀποτελοῦσι τὰ πειστήρια τῆς ἐνεργοῦς παρουσίας τοῦ Παναγίου Πνεύματος.
Ἐὰν διὰ τοῦ ἱεροῦ μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος, λογιζώμεθα τέκνα καὶ (δυνάμει) κληρονόμοι τῆς τῶν Οὐρανῶν Βασιλείας, … ἐὰν διὰ τοῦ Ἱεροῦ Χρίσματος ἔχωμεν λάβει τὰ Θεῖα Χαρίσματα τοῦ Παναγίου Πνεύματος, …ἐὰν διὰ τοῦ Μυστηρίου τῆς ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως, χαρίζεται εἰς ἡμᾶς ἡ ἄφεσις πασῶν τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν καὶ ἀποκτῶμεν τὴν καθαρότητα ἐκείνην ἥτις μᾶς καθιστᾷ ἀξίους τοῦ Σώματος καὶ Αἵματος τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, … ἐὰν ἀντὶ τοῦ ἄρτου καὶ τοῦ οἴνου, μεταλαμβάνωμεν τὸ Ἴδιον τὸ Σῶμα καὶ τὸ Ἴδιον τὸ Αἷμα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, … ἐὰν διὰ τοῦ Μυστηρίου τοῦ Γάμου, ὁ ἀνὴρ καὶ ἡ γυνή, «ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν», ἐὰν ἡμεῖς οἱ κληρικοί, ἐπίσκοποι, ἱερεῖς καὶ διάκονοι, ἐπαύσαμεν νὰ ἀνήκωμεν εἰς τὴν τάξιν τῶν λαϊκῶν καὶ ἐγενήθημεν ὄργανα τῆς Θείας καὶ Παντοκράτορος δυνάμεως, … «οὐκ ἐξ ἡμῶν˙ Θεοῦ τὸ δῶρον». Εἰς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ὀφείλονται καὶ ἐξ Αὐτοῦ ἀπορρέει «πᾶσα δόσις ἀγαθὴ καὶ πᾶν δώρημα τέλειον»! Ἐάν, τέλος, πιστεύομεν εἰς τὴν Οὐράνιον Βασιλείαν καὶ ἀγωνιζώμεθα, διὰ νὰ γίνωμεν κληρονόμοι αὐτῆς, καὶ τοῦτο τὸ ὀφείλομεν εἰς τὸ Θεῖον καὶ Πανάγιον καὶ Ζωαρχικὸν Πνεῦμα, τὸ «ἐκ τοῦ Πατρὸς ἐκπορευόμενον καὶ ἐν Υἱῷ ἀναπαυόμενον», τὸν Παράκλητον, ὁ ὁποῖος καὶ «ὁδηγήσει ἡμᾶς εἰς πᾶσαν τὴν Ἀλήθειαν».
Ταῦτα τὰ ἔξοχα καὶ οὐράνια Θεῖα δωρήματα προσφέρει εἰς ἡμᾶς τὸ Πανάγιον Πνεῦμα! Δωρήματα, πρὸ τῶν ὁποίων ὠχριοῦσιν οἱαδήποτε ἄλλα, ὑλικὰ καὶ κοσμικά! Καὶ ἐὰν οἱ πολλοὶ ἄνθρωποι, οἱ ἀγνοοῦντες καὶ πλανώμενοι, ζῶσι καὶ ὑπάρχωσιν διὰ ταῦτα τὰ μικρὰ καὶ ἀσήμαντα, ἡμεῖς οἱ πνευματικοὶ ἂς ἀναφωνῶμεν πάντοτε καὶ ἐκ βάθους καρδίας˙ … «τὸ Πνεῦμα Σου τὸ Ἅγιον μὴ ἀντανέλεις ἀφ’ ἡμῶν δεόμεθα Φιλάνθρωπε»! Ἀμήν!
Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου
Ἱεροκήρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν