ΚΥΡΙΑΚΗ Ε΄ ΛΟΥΚΑ
3 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2024
Ἀπόστολος: Β΄ Κορ. ια΄ 31 – ιβ΄ 9
Εὐαγγέλιον: Λουκ. ιστ΄ 19 – 31
Ἦχος: β΄- Ἑωθινόν: Η΄
ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ
«Ἀπέθανε δὲ καὶ ὁ πλούσιος καὶ ἐτάφη» (Λουκ. ις΄ 22).
«Ἀπόκειται τοῖς ἀνθρώποις ἅπαξ ἀποθανεῖν» (Ἑβρ. θ΄ 27)!
Ἀφ’ ἧς στιγμῆς, φίλοι μου ἀναγνῶσται, ἕκαστος ἄνθρωπος γεννηθῇ ἐπὶ τῆς γῆς, εἶναι αὐτονόητον καὶ βεβαιότερον πάσης ἄλλης ἀληθείας, ὅτι θὰ ἔλθῃ καὶ διὰ τοῦτον, ἡ στιγμὴ ἐκείνη καθ’ ἣν θὰ ἀναχωρήσῃ, καὶ θὰ ἀπέλθῃ, τὸ μὲν σῶμα αὐτοῦ εἰς «τὴν γῆν ἐξ ἧς προῆλθεν», ἡ δὲ ἀθάνατος ψυχή του εἰς τὰς Θείας Χεῖρας τοῦ Θεοῦ Πατρὸς καὶ Δημιουργοῦ ἡμῶν! Τοῦτο καταδεικνύεται, καθ’ ἑκάστην ἡμέραν καὶ ὥραν καὶ στιγμήν, καὶ εἰς ἅπαντας, ἀνεξαιρέτως, τοὺς ἀνθρώπους! Ἀσχέτως ἡλικίας, καταγωγῆς, οἰκονομικῆς εὐμαρείας, χρώματος, ἀξιώματος! Ἄνευ προτεραιότητος! Δηλαδή, οὐδεὶς προηγεῖται καὶ οὐδεὶς ἀκολουθεῖ! Βεβαίως, οἱ ἄνθρωποι τῆς προκεχωρημένης ἡλικίας, ἂς εἴπωμεν τὴν φράσιν, ὅτι εὑρίσκονται εἰς τὰς δυσμὰς τοῦ βίου των! Φαίνονται ὅτι ἔχουσιν ἓν μικρὸν «προβάδισμα», διὰ τήν, ἐκ τούτου τοῦ βίου, ἀπόδρασιν˙ ποσάκις, ὅμως, οἱ τοιοῦτοι, δὲν εὑρέθησαν εἰς τὴν ἄκρως πικρὰν καὶ ὀδυνηρὰν θέσιν, καὶ συνώδευσαν εἰς τὰ κοιμητήρια, τὰ τέκνα των, ἀλλὰ καὶ ἔγγονα οὐ μὴν δὲ καὶ δισέγγονα;
Τὸ κρίσιμον, ὅμως, ἐρώτημα, ἐν προκειμένῳ, εἶναι «ἔχομεν, ἆραγε, ἀποδεχθῆ καὶ συμβιβασθῆ μὲ τὴν τοιαύτην ἀδυσώπητον πραγματικότητα;» Ἐρωτῶμεν δὲ τὸ τοιοῦτον ἐρώτημα, διότι, ἐνῶ ἡ ἀπάντησις θὰ ἔπρεπε νὰ θεωρῇται αὐτονόητος καὶ καταφατική, – οὐχὶ μόνον θεωροῦντες, διὰ θρησκευτικοῦ καὶ θεολογικοῦ πρίσματος, ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦ τοιούτου πρίσματος τῆς κοινῆς λογικῆς, – δυστυχῶς, οἱ πλεῖστοι ἐξ ἡμῶν τῶν ἀνθρώπων, παρακάμπτομεν ἑκουσίως τὴν τοιαύτην ἀδήριτον πραγματικότητα, καὶ πορευόμεθα εἰς τὴν ζωὴν ταύτην ὡς «ἀθάνατοι»! Βεβαίως, ἐπειδὴ εἴμεθα ὄντως ἀθάνατοι, ὡς μαρτυρεῖ καὶ ἡ σημερινὴ Εὐαγγελικὴ περικοπή, – ἀθάνατοι ψυχικῶς, – διευκρινίζομεν λέγοντες, ὅτι, προτιμῶντες τὴν ματαίαν ταύτην ζωήν, ζῶμεν ὡς ὁ ἄνους καὶ ἄφρων ἐκεῖνος πλούσιος! Πορευόμεθα, ἔχοντες πάντοτε ἐστραμμένην τὴν προσοχήν μας εἰς τὸ «αὔριον» καὶ τὸ «μεθαύριον» αὐτῆς, καὶ «κτυποῦμε ξύλο», ὅταν, ἀκούωμεν περὶ θανάτου καὶ ἐκ τῶν πραγμάτων, συναντῶμεν τὴν σκληρὰν πραγματικότητα!
Ἡ μετὰ θάνατον ζωή!
Τὸ σημερινὸν εὐαγγελικὸν ἀνάγνωσμα, φίλοι μου, θὰ ἐλέγομεν ὅτι εἶναι, ἀληθῶς, «καταπέλτης»! Ὁμιλεῖ ὁ Κύριος καὶ Θεὸς ἡμῶν καὶ διὰ τοῦτο οἱ λόγοι Του, εἶναι ἀδιαπραγμάτευτοι καὶ ἀδιαμφισβήτητοι! Εἷς πλούσιος καὶ ἀνελεήμων, καὶ εἷς πτωχὸς καὶ πολύπαθος! Ζῶσι πλησίον ὁ εἷς πρὸς τὸν ἕτερον, καὶ ὁ πτωχὸς ἔχει ἀνάγκην τὴν βοήθειαν τοῦ πλουσίου! Ὅμως, ὁ πλούσιος, καθημερινῶς, ἐπιδεικνύει ψυχρότητα, σκληρότητα καὶ ἀκαρδίαν εἰς τὸν ἀξιοθρήνητον πτωχόν! Δὲν τοῦ προσφέρει, οὐδὲ κἂν ἓν τεμάχιον ἄρτου! Καθ’ ἡμέραν, ὁ ταλαίπωρος ἐκεῖνος πτωχός, «κυλίεται» κάτωθεν τῆς τραπέζης τοῦ πλουσίου καὶ συνάγει τὰ ψιχία ποὺ πίπτουσιν ἀπὸ τῆς πλουσίας ἐκείνης τραπέζης! Τρώγει ὀλιγώτερον, ἀκόμη καὶ ἐκείνων τῶν οἰκοσίτων ζώων τοῦ πλουσίου!
Ὡς ἦτο φυσικόν, ἦλθεν ὁ θάνατος ἐκ τῆς κακοπαθείας καὶ ἐνωρίτερον τῆς ὥρας αὐτοῦ! Ἦλθεν, ὅμως οὗτος καὶ διὰ τὸν πλούσιον! Ἀργότερον μέν, ἀλλὰ ἦλθεν! «Ἀπέθανε δὲ καὶ ὁ πλούσιος καὶ ἐτάφη»! Ὅσον καὶ ἂν περιεποιήθησαν τὰ τῆς κηδείας του, ὅσον καὶ ἂν ἐτιμήθη ὡς διακεκριμένος, ἐτάφη καὶ οὗτος, ὡς καὶ ὁ πτωχός!
Ὅμως, ἡ ζωὴ συνεχίζεται! Τοῦτο μᾶς διαβεβαιώνει ὁ Θεῖος λόγος! Ἡ ζωὴ συνεχίζεται καὶ διὰ τούς δύο τούτους πρωταγωνιστάς! Καὶ ὁ πτωχός, – «ἐγένετο δὲ ἀποθανεῖν τὸν πτωχὸν καὶ ἀπενεχθῆναι αὐτὸν ὑπὸ τῶν ἀγγέλων εἰς τὸν κόλπον Ἀβραάμ», – ἀλλὰ καὶ ὁ πλούσιος, – «ἀπέθανε δὲ καὶ ὁ πλούσιος καὶ ἐτάφη. Καὶ ἐν τῷ ᾅδῃ ἐπάρας τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ, ὑπάρχων ἐν βασάνοις», ἀπέθανον, ἀλλὰ «ἔτι ζῶσι»! Ἐπίτηδες, ὑπεγραμμίσαμεν τὰς φράσεις ἐκείνας αἵτινες βεβαιοῦσι τὴν τοιαύτην ΑΛΗΘΕΙΑΝ! Ὁ μὲν πολύπαθος πτωχός, εὑρίσκεται εἰς τὸν ὑπέροχον καὶ ἀπερίγραπτον τόπον τῆς ἀπολαύσεως τῶν δικαίων, ὁ δὲ ἀνάλγητος καὶ σκληρὸς πλούσιος, εὑρίσκεται εἰς τόπον μαρτυρίου καὶ ταλαιπωρίας! Ταλαιπωρίας μονίμου καὶ ἀτελειώτου! Μαρτυρίου φοβεροῦ καὶ ὀδυνηροτάτου, – ὡς περιγράφει τοῦτο, ὁ ἁπλοῦς καὶ ἀληθὴς λόγος τοῦ Κυρίου!
Αἱ βασικαὶ ἀλήθειαι!
α. Ὑπάρχουσι, – ἀσχέτως πρὸς τὰς «παρηγόρους ἀγαπολογίας», αἵτινες τείνουσι νὰ καλύψωσι τὴν τοιαύτην ἀλήθειαν, καὶ προβάλλονται περισσότερον ὑπὸ ἐκκλησιαστικῶν καὶ δῆθεν ἁρμοδίων χειλέων! – καὶ Παράδεισος καὶ Κόλασις! Καὶ ἀντιστοίχως, ὑπάρχουσι, καὶ ἡ εὐφροσύνη καὶ ἀγαλλίασις τοῦ Παραδείσου, καὶ ἡ φρίκη καὶ ἀπερίγραπτος ὀδύνη τῆς κολάσεως!
β. Ἐκ τοῦ τρόπου διοὗτινος ἐπολιτεύθημεν εἰς τοῦτον τὸν κόσμον, θὰ ζήσωμεν τὴν μετὰ θάνατον ζωήν! Κατὰ τὸν τρόπον ὅντινα διορίζει σήμερον ὁ Διδάσκαλος καὶ Κύριος!
γ. Δὲν θὰ ὑπάρχῃ δυνατότης διορθώσεως τῆς πραγματικότητος! «Μεταξὺ ἡμῶν καὶ ὑμῶν χάσμα μέγα ἐστήρικται, ὅπως οἱ θέλοντες διαβῆναι ἔνθεν πρὸς ὑμᾶς μὴ δύνωνται, μηδὲ οἱ ἐκεῖθεν πρὸς ἡμᾶς διαπερῶσιν»! Οὗτος ὁ λόγος ἐπαληθεύει ταύτην τὴν πικρὰν ἀλήθειαν! Μετὰ τὸν σωματικὸν θάνατον, ἡ κατάστασις παγιοῦται, καὶ δὲν δύνανται, οὔτε οἱ μὲν νὰ πορευθῶσι πρὸς τοὺς δέ, ἀλλ’ οὔτε νὰ συμβῇ καὶ τὸ ἀντίστροφον!
δ. Τὰ βάσανα καὶ αἱ θλίψεις τῆς παρούσης ζωῆς, ἀποδεικνύονται ὠφέλιμα εἰς τὴν αἰωνιότητα! Παραπονούμεθα καὶ γογγύζομεν διὰ τὰς θλίψεις αἵτινες μᾶς ἐπισκέπτονται κατὰ καιρούς, πλὴν ὅμως, – ὡς μᾶς διεβεβαίωνον οἱ σύγχρονοι Ἅγιοί μας, – θὰ ἔπρεπε νὰ χαιρώμεθα διὰ ταύτας καὶ νὰ τὰς θεωρῶμεν ὡς παράσημα!
ε. Ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον θὰ μᾶς σώσῃ, δὲν εἶναι τὸ νὰ ἀναζητῶμεν θαύματα εἰς τὴν ζωήν μας, ἀλλὰ ἡ ὑπακοή μας εἰς τὰ Θεῖα καὶ Ἅγια Λόγια τοῦ Θείου Νόμου τῆς Ἁγίας Γραφῆς!
Ταῦτα εἶναι, μερικὰ ἀπὸ τὰ διδάγματα ἅτινα μᾶς προσφέρει ἡ σημερινὴ Εὐαγγελικὴ περικοπή! Διδάγματα, διὰ νὰ ἀντιληφθῶμεν τὴν οὐσίαν τῆς παρούσης ζωῆς καὶ τὴν ἀξίαν τῆς μελλούσης! Διδάγματα, διὰ νὰ συνειδητοποιήσωμεν ἐκεῖνο τὸ Παύλειον λόγιον «οὐ γὰρ ἔχομεν ὧδε μένουσαν πόλιν, ἀλλὰ τὴν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν» (Ἑβρ. ιγ΄ 14). Διδάγματα, τέλος, διὰ νὰ παύσωμεν νὰ ἐπαναπαυώμεθα εἰς τὴν ματαιότητα τῆς παρούσης ζωῆς, καὶ νὰ ἀτενίσωμεν μὲ βεβαιότητα τὴν μετὰ θάνατον!
Εἰς τὴν τοιαύτην βεβαιότητα «ἐστηρίχθησαν» πάντες οἱ Ἅγιοι, καὶ διὰ ταύτην τὴν αἰώνιον ζωήν, ἐθυσίασαν καὶ ἀδιαφόρησαν διὰ τὰ παρόντα, καὶ προετίμησαν τὴν ζωὴν τοῦ πτωχοῦ Λαζάρου, προκειμένου νὰ ἐπιτύχωσι τῶν ἀγαθῶν τῆς ἀπολαύσεως!
Πόσον, ἀληθῶς, πρόκειται ἵνα ἐκπλαγῶσι πικρῶς καὶ διαψευσθῶσιν, ἅπαντες ὅσοι περιεφρόνησαν τὰ μέλλοντα, χάριν τῶν παρόντων! Ἂς σκεφθῶμεν σωφρόνως, φίλοι μου, καὶ ἂς κοπιάσωμεν, κόπον μικρὸν καὶ ἀσήμαντον ἐδῶ εἰς τοῦτον τὸν κόσμον, ἵνα κερδίσωμεν, «ἃ ὀφθαλμὸς οὐκ εἶδε καὶ οὖς οὐκ ἤκουσε καὶ ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη, ἃ ἡτοίμασεν ὁ Θεὸς τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν» (Α΄ Κορ. β΄ 9)!
Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου
Ἱεροκήρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν