1ον
1. Ἀγάπη: Θεμέλιον τῶν ἐντολῶν
Ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεὸ συμβαδίζει μὲ τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον. Ὅταν λείπει ἡ πρώτη, ἡ δεύτερη, ὅταν ἐκδηλώνεται, δὲν εἶναι ἀληθινή, οὔτε καὶ διαρκεῖ. Τὸ βλέπουμε αὐτὸ στοὺς κοσμικοὺς ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι μιλοῦν καὶ τραγουδοῦν συνεχῶς γιὰ τὴν ἀγάπη καὶ στὴν πραγματικότητα, δυστυχῶς, τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη. Εὔκολα κατανοεῖ κανεὶς ὅτι ἡ ἀγάπη δὲν εἶναι ἕνα ἐφήμερο καὶ παροδικὸ συναίσθημα, ποὺ χάνεται ἀπὸ ἀσήμαντες ἀφορμές. Εἶναι κάτι ἀνώτερο, πέρα ἀπὸ τὶς σαρκικὲς ἡδονές. Εἶναι θυσία γιὰ τὸν πλησίον. Προϋποθέτει ὅμως τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν Θεόν, ποὺ εἶναι «ἀνακεφαλαίωσις τῶν ἀρετῶν καὶ θεμέλιο ὅλων τῶν θείων ἐντολῶν»1. Μὲ τὴν ἀγάπη ὁ ἄνθρωπος ἀποκτᾶ τὴν ἄνωθεν βοήθεια.
* * *
2. Εἶναι ἀγκάλη ἀνοικτή
Ἡ ἀγάπη ἀνατρέπει τὴν καθιερωμένη συμπεριφορὰ πρὸς τοὺς ἄλλους. Καταργεῖ τὴν τυπικότητα, τὴν ὑποκριτικὴ εὐγένεια, τὰ κενὰ λόγια, τοὺς πονηροὺς λογισμούς, τὴν ποικίλη ἐκμετάλλευση, τὴν παραπλάνηση, τὴν πρόκληση ἐνδιαφέροντος καὶ τὴν ἔκφραση θαυμασμοῦ. Ἡ ἀγάπη δὲν βλέπει, δὲν ἀκούει, δὲν κάνει ἐπιλογὲς ἀνθρώπων. Ἡ ἀγκάλη της τοὺς δέχεται ὅλους, χαίρεται στὴ χαρά τους, πολλὲς φορὲς τὴν δημιουργεῖ ἡ ἴδια, γίνεται συμμέτοχος στὴ θλίψη τους καὶ ἐκδηλώνεται ἔμπρακτα καὶ ὄχι θεωρητικά. Ὅλα αὐτὰ ἐπιτυγχάνονται, γιατὶ «ἡ ἀγάπη εἶναι ἡ ρίζα καὶ ἡ πηγὴ καὶ ἡ μητέρα ὅλων ἀνεξαιρέτως τῶν ἀγαθῶν. Γιατὶ σὰν ρίζα βγάζει ἄπειρα κλαδιὰ ἀρετῆς, σὰν πηγὴ ἀναβλύζει πολλὰ νερὰ καὶ σὰν μητέρα σφίγγει σφιχτὰ στὴν ἀγκαλιά της ἐκείνους ποὺ καταφεύγουν σ’ αὐτήν»2, ὅπως λέει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος.
3. Ἀκολουθεῖ τὴν πορείαν τῆς φλόγας
Ἡ ἀγάπη μένει πάντα ἀμετάβλητη. Δὲν αὐξομειώνεται. Εἶναι μιὰ σταθερὴ κατάσταση τῆς ψυχῆς. Μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νὰ δέχεται πολλὲς μπόρες καὶ πολλὲς καταιγίδες νὰ τὸν κτυποῦν, ἡ ἀγάπη του ὅμως παραμένει θερμή: «Δὲν παρεμποδίζεται ἀπὸ τὴν ἀπόσταση τοῦ δρόμου, δὲν μαραίνεται ἀπὸ τὸν πολὺ καιρό, δὲν μεταβάλλεται ἀπὸ τὶς δύσκολες περιστάσεις, ἀλλὰ ὑψώνεται πάντοτε ψηλὰ καὶ μιμεῖται τὴ διαδρομὴ τῆς φλόγας»3.
Σημειώσεις:
1. Βασιλείου Δ. Χαρώνης, Παιδαγωγικὴ ἀνθρωπολογία Ἰωάννου Χρυσοστόμου, τόμος Α΄, Ἀθήνα 1933, σελ. 186. 2. Ὅπ. παρ. σελ. 191. 3. Ὅπ. παρ. σελ. 192.
Πρεσβ. Διονύσιος Τάτσης