Προηγούμενος Γαβριήλ καὶ Ἱεροδιάκονος Ἀρκάδιος
Τοῦ Γέροντος Μαξίμου Ἰβηρίτου
3ον
Καθώς προελέχθη, ὁ Νεοσιομάρτυς Ἀρκάδιος Ἰβηρίτης εἶναι κατακεχωρημένος εἰς τό ἴδιον Μοναχολόγιον (αὔξ. ἀριθ. Μοναχ.124), καί ἱστορεῖται ὡς ἑξῆς:
«Ἀρκάδιος Μοναχός (Ἱεροδιάκονος) ἐκ Κυδωνιῶν (Ἀϊβαλί) τῆς Μικρᾶς Ἀσίας. Κατά κόσμον Ἀπόστολος Ν. Πίσσας. Ἐγεννήθη τό 1893. Εἰς τήν Μονήν προσῆλθε τήν 17 Σεπτεμβρίου 1912. Ὑπηρέτησε πλησίον τοῦ Προηγουμένου Γρηγεντίου, ὅστις ἐκάρη Μοναχός ὑπό τοῦ ἰδίου Γέροντος ἐν ἔτει 1914 τήν πρώτην Ἑβδομάδα τῶν Νηστειῶν (Ὀρθοδοξίας) καί ἔμεινε πλησίον τοῦ Γέροντός του, ὅστις τόν ἀνέδειξε καί τόν κατέταξεν εἰς τήν χορείαν τῶν Ἱεροδιακόνων ἐν ἔτει 1914, 25 Αὐγούστου ἡμέραν Κυριακήν ἐν τῷ Καθολικῷ Ναῷ τῆς τῶν Ἰβήρων Μονῆς. Ὑπηρέτησεν εἰς διάφορα Διακονήματα. Ἐμαθήτευσεν εἰς τήν ἐν Καρυαῖς Ἀθωνιάδα Σχολήν τό 1916 καί ἤδη ὑπηρετεῖ ὡς Συνοδικάριος. Δι’ ἄλλης γραφῆς κάτωθεν αὐτῶν: Ἐφονεύθη μαρτυρικῶς ὑπό τῶν Τούρκων κατά τήν ὑποχώρησιν τῶν Ἑλλήνων ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ τό 1922. Καί ἄλλῃ ἐν σημειώσει: 1893-1922<29>» (βλ. Μοναχολόγιον τῆς Ἱερᾶς Μεγάλης Μονῆς τῶν Ἰβήρων 1913).
8. Εἰς ὅ,τι ἀφορᾷ τήν ἐγκαταβίωσιν τοῦ ἐκ Μπερόβης Νεοσιομάρτυρος Γαβριήλ Ἰβηρίτου εἰς τήν παλαίφατον Ἱ. Μονήν τῶν Ἰβήρων, αὕτη δέν εἶναι τυχαία. Εἰς τό πλούσιον παλαιόν Ἰβηριτικόν Μοναχολόγιον τοῦ 1913 εἶναι καταγεγραμμένοι οἱ κατωτέρω Μπεροβινοί Ἰβηρῖται Μοναχοί, διά τούς ὁποίους ἀναφερόμεθα ἀποσπασματικῶς (βλ. καί εὑρετηριακόν Κατάλογον, κατ’ αὔξοντ’ ἀριθμόν):
α) Γρηγόριος Προηγούμενος (αὔξ. ἀριθμ. Μοναχολ. 14) ἐκ Μπερόβης τῆς Μακεδονίας, κατά κόσμον Γεώργιος. Εἰς τήν Μονήν προσῆλθε τό 1863. Διετέλεσε Μετοχιάρης εἰς διάφορα Ἰβηριτικά Μετόχια. Τό 1904 ἐξηκολούθει ἐφησυχάζων ἐν τῇ Μονῇ. β) Θεοφάνης Προηγούμενος (αὔξ. ἀριθμ. Μοναχολ. 20) ἐκ Μπερόβης τῆς Μακεδονίας, κατά κόσμον Θεοχάρης. Κατά τό 1910 ἐστάλη εἰς τό ἐν Μόσχᾳ Ἰβηριτικόν Μετόχιον τοῦ Ἁγίου Νικολάου. γ) Ἀμφιλόχιος Προηγούμενος (αὔξ. ἀριθμ. Μοναχολ. 26) ἐκ Μπερόβης, κατά κόσμον Εὐάγγελος Παναγιώτου. Ἐγεννήθη τό 1860. Εἰς τήν Μονήν προσῆλθε τό 1875. Ἐχρημάτισεν ὑποτακτικός τοῦ ῥηθέντος Γρηγορίου τοῦ Μπεροβινοῦ. Ἀπεστάλη εἰς διάφορα Ἰβηριτικά Μετόχια τοῦ ἐσωτερικοῦ καί ἐξωτερικοῦ. Τό 1915 ἦτο Ἐπίτροπος τῆς Μονῆς. Ἐκοιμήθη τό 1922. δ) Παρθένιος Ἱερομόναχος Προσμονάριος (αὔξ. ἀριθ. Μοναχολ. 39 καί Καταλ. 28) ἐκ Μπερόβης, κατά κόσμον Παναγιώτης. Ἐγεννήθη τό 1848. Εἰς τήν Μονήν προσῆλθε τό 1871. Ἐχρημάτισεν ὑποτακτικός παρά τῷ Γέροντι Συνεσίῳ. Ἐν ἔτει 1878 ἐκάρη Μοναχός καί τῷ αὐτῷ ἔτει Ἱεροδιάκονος. Ἐν ἔτει 1882 ἐχειροτονήθη Ἱερομόναχος. Ἐχρημάτισεν ἐπί ὅλα ἔτη δεκατέσσαρα Τυπικάρης καί ἐν ἔτει 1901 διωρίσθη Προσμονάριος (τῆς θείας Πορταϊτίσσης). ε) Γεννάδιος Μοναχός (Μοναχολ.) ἐκ Μπερόβης. Ἐγεννήθη τό 1847. Εἰς τήν Μονήν προσῆλθε τό 1868. Τό 1914 προήχθη εἰς Προϊστάμενον. Ἐκοιμήθη τό 1927. στ) Εὐθύμιος Μοναχός (Μοναχολ.) ἐκ Μπερόβης. Εἰς τήν Μονήν προσῆλθε τό 1870 καί ὑπηρέτησεν εἰς διάφορα Διακονήματα. ζ) Καισάριος Μοναχός (αὔξ. ἀριθ. Καταλ. Μοναχολ. 65) ἐκ Μπερόβης. Ἐγεννήθη τό 1870. Μοναχός ἐκάρη τό 1892. Τό 1917 διετέλεσε θυρωρός τῆς Μονῆς. η) Πανάρετος Μοναχός (αὔξ. ἀριθμ. Μοναχολ. 165 καί Καταλ. 51) ἐκ Μπερόβης, κατά κόσμον Ἠλίας Πολύμερος. Ἐγεννήθη τό 1893. Εἰς τήν Μονήν προσῆλθε τό 1918 καί ἀπό ἐργάτης Νοσοκομείου ἐκάρη τό ἴδιον ἔτος Μοναχός ὑπό τήν προστασίαν τοῦ Ἰγνατίου Μοναχοῦ. θ) Θεόδωρος (αὔξ. ἀριθ. Καταλ. Μοναχολ. 128) ἐκ Μπερόβης (δίχως ἕτερον). ι) Ἱλαρίων (αὔξ. ἀριθ. Καταλ. Μοναχολ. 129) ἐκ Μπερόβης, κατά κόσμον Στέργιος.
Ἐκ τῶν Μπεροβινῶν Ἰβηριτῶν πατέρων διασῴζεται παρ’ ἡμῖν ἡ φωτογραφία τοῦ 85ετοῦς τῇ ἡλικίᾳ Ἱερομονάχου Παρθενίου. Εἰς τό κάτω μέρος αὐτῆς ἀναγράφονται διά καστανῆς μελάνης τά ἑξῆς: «Παρθένιος Ἱερομόναχος Πνευματικός/ἐκ Μπερόβου Μακεδονίας/Μονή Ἰβήρων τῇ 17/2/1933». Εἰς τό δεξιόν περιθώριον διά μολυβδοκονδύλου: «Καί Προσμονάριος Πορταϊτίσσης/ἐπί πολλά ἔτη/Α.Θ.». Εἰς τό ἄνω ἐπίσης μέρος ἀναγράφεται μέ παρόμοια γράμματα: «Φυλάξατε ταύτην». Ὁ ἐπισημειώσας ταῦτα εἶναι ὁ ἐκ Λευκασίου Καλαβρύτων λόγιος Ἱερομόναχος Ἀθανάσιος Ἰβηρίτης (1885-1973), περί οὗ ἔγραψεν ἐκτενές πόνημα ὁ ἀείμνηστος Μοναχός Θεόκλητος Διονυσιάτης.
Ὁ Ἱερομόναχος Παρθένιος διετέλεσε Πνευματικός καί Προσμονάριος τοῦ Παρεκκλησίου τῆς Θαυματουργοῦ Εἰκόνος τῆς Παναγίας Πορταϊτίσσης, ὅτε προσῆλθε πρός ἐγκαταβίωσιν εἰς τήν Μονήν ὁ συντοπίτης του Νεοσιομάρτυς Γαβριήλ. Προφανῶς, «ὁ Προσμονάριος Παπᾶ Παρθένιος», ὅπως ἀναφέρεται καί εἰς τό «Βιβλίον περιέχον διαφόρους συμφωνίας Μονῆς Ἰβήρων/Ἰανουαρίου 19/1894 [βλ. 1902, Φεβρ. 20]», ὑπῆρξεν ἀλείπτης τοῦ Νεοσιομάρτυρος Γαβριήλ εἰς τήν Μοναχικήν ζωήν, ὡς ὁμοχώριος καί ἔγκριτος Πνευματικός. Ἀσφαλῶς τόν ἐβοήθησε καί εἰς τήν ἐκμάθησιν τῶν τυπικῶν τῆς Μονῆς.
Συμφώνως μέ τό Ἰβηριτικόν Μοναχολόγιον, ὁ Ἱερομόναχος Παρθένιος ἀνέλαβε Προσμονάριος τῆς Παναγίας Πορταϊτίσσης ἀπό τοῦ 1901 καί ἐντεῦθεν. Εἶχεν ἐπίσης ἐνταχθῆ καί εἰς τήν χορείαν τῶν Προϊσταμένων τῆς Μονῆς, ὁπότε ἔφερε καί τό ὀφφίκιον τοῦ Προηγουμένου. Κουρά αὐτοῦ ὑπῆρξε κατά τό 1897 ὁ ἐξ Ἀρματώβου Ἠπείρου Γεννάδιος Μοναχός, ὅστις διηκόνησε πλησίον του, καθώς καί εἰς ἕτερα Διακονήματα· κυρίως ὡς Μυλωνᾶς, καθώς ἀναφέρεται. Ὁ Παρθένιος ἐξέδωκεν ἐν τύποις καί τό Ὀκτώηχον Θεοτοκάριον τῆς Παναγίας Πορταϊτίσσης (βλ. Θεοτοκάριον Ὀκτώηχον, ἤτοι Κανόνες ὀκτώ εἰς τήν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἰβήρων}τήν Θαυματουργόν Πορταΐτισσαν, μελουργηθέντες μέν παρά διαφόρων, ἀναλώμασι δέ καί σπουδῇ τύποις ἐκδοθέντες παρά τοῦ Πανοσιωτάτου Ἱερομονάχου κυρίου Παρθενίου Ἰβηρίτου καί Προσμοναρίου, ἐν Ἱεροσολύμοις, ἐκ τοῦ Τυπογραφείου τοῦ Ἱεροῦ Κοινοῦ τοῦ Παναγίου Τάφου, 1907).
Τούς Κανόνας τῆς Πορταϊτίσσης εἰς τούς ὀκτώ ἤχους ἐπανεξέδωκεν ἐν Θεσσαλονίκῃ τόν Ἀπρίλιον τοῦ 1968 ὁ διάδοχος τοῦ Παρθενίου εἰς τό Παρεκκλήσιον τῆς Παναγίας Πορταϊτίσσης ἐν τῇ Ἱ. Μονῇ τῶν Ἰβήρων, Προηγούμενος Μάξιμος Ἰβηρίτης ὁ ἐκ Τραπεζοῦντος, διατελέσας Προσμονάριος ἐπί πεντήκοντα ὅλα ἔτη.
Ὅτε ἡ Ἱ. Μονή τῶν Ἰβήρων ὑπέστη καταστροφήν τό 1905 ἕνεκα σεισμικῆς θεομηνίας, τό Παρεκκλήσιον τῆς Παναγίας Πορταϊτίσσης ἀνεκαινίσθη καί αὖθις τό 1910 ὑπό τοῦ ἐκ Μπερόβης Γενναδίου Μοναχοῦ, ὅστις ἰδίοις ἀναλώμασιν προέβη καί εἰς τήν ἀνιστόρησιν αὐτοῦ. Τότε, καθώς συνάγεται ἐξ ἐπιγραφῆς, ἥτις εὑρίσκεται ἄνωθεν τῆς εἰσόδου τοῦ Παρεκκλησίου, κατεσκευάσθη νέος τροῦλλος. Ἡ γενική δέ ἐξωράϊσις ἐγένετο διά χειρός «ΠΧΜ. ΜΚ.», εἰς μνημόσυνον τοῦ ῥηθέντος Γενναδίου Μοναχοῦ καί τῶν γονέων αὐτοῦ.
9. Ἐν ὀλίγοις, αὐτό εἶναι τό ἱστορικόν περίγραμμα τῆς βιογραφήσεως τῶν δύο Ἰβηριτῶν Ὁσίων τῆς Μικρασιατικῆς τραγῳδίας, οἵτινες ἔφερον εἰς αἴσιον πέρας τήν ἐπί γῆς ἀποστολήν των καί δή ἐστεμμένοι μέ τόν στέφανον τοῦ Μαρτυρίου, ὅπως οἱ παλαιοί ἐκεῖνοι Μάρτυρες, ἀρνηθέντες τόν ἐξισλαμισμόν καί ὁμολογήσαντες στεῤῥῶς τήν Ὀρθόδοξον αὐτῶν πίστιν ἐνώπιον τῶν αἱμοσταγῶν Ὀθωμανῶν ἐν Κυδωνίαις τῆς Μικρασίας τό 1922, ὁμοῦ μετά τοῦ ἐπιτοπίου Μητροπολίτου Γρηγορίου καί τῶν ἄλλων ἐπωνύμων Ἐθνοϊερομαρτύρων.
Εἰρήσθω ἐν παρόδῳ, ὅτι Μάρτυρες ἀναλόγων θηριωδιῶν κατά τόν παρελθόντα αἰῶνα ὑπῆρξαν καί ἄλλοι Ἰβηρῖται Πατέρες εἰς ἕτερα Ἰβηριτικά Μετόχια, τιμώμενα ταῦτα εἰς τήν Παναγίαν Πορταΐτισσαν· ὅπως:
α) Ὁ Προηγούμενος Πορφύριος (ἐκ Κυδωνιῶν) καί ὁ ὑποτακτικός αὐτοῦ Μοναχός Νεόφυτος, μαρτυρήσαντες κατόπιν πολλῶν βασάνων καί δεκάδων πολυωδύνων λογχισμῶν τόν Ὀκτώβριον τοῦ 1912 ὑπό τῶν Νεοτούρκων εἰς τό ἐν Κορνοφωλεᾷ Σουφλίου Ἕβρου Ἰβηριτικόν Μετόχιον.
β) Δύο ἀνώνυμοι Μετοχιάρηδες, μαρτυρήσαντες ὑπό τῶν Βουλγάρων Κομιτατζήδων μέ ἀρχηγόν τόν αἱμοσταγῆ Σαντάνσκην τό 1912-1913 εἰς τό Ἰβηριτικόν Μετόχιον Ῥοζινοῦ τῆς Βουλγαρίας.
γ) Ὁ Καθηγούμενος Εὐδόκιμος καί ὁ Μοναχός Ἀκάκιος, μαρτυρήσαντες τήν 4 Ἰουλίου 1913 ὑπό τῶν Τούρκων εἰς τό ἐν Καλυβίοις Μαλγάρων τῆς Ἀνατολικῆς Θρᾴκης Ἰβηριτικόν Μετόχιον. Ὁ δεύτερος, ἀκρωτηριασθείς ἐντελῶς, ἐπέζησεν ἐκ θαύματος καί ἐπανῆλθεν εἰς τήν Ἱ. Μονήν τῶν Ἰβήρων.
Εἴθε νά ἔχωμεν τήν εὐλογίαν πάντων τούτων τῶν Νεοσιομαρτύρων} Ἐθνομαρτύρων· ἡ δέ χάρις αὐτῶν νά μᾶς ἐνισχύῃ καί διά τήν ἀπρόσκοπτον διάβασιν τοῦ πελάγους τῆς παρούσης ζωῆς, ὥστε νά καταλήξωμεν μετ’ ἐκείνων εἰς τόν ποθητόν εὔδιον λιμένα τοῦ Παραδείσου!