Τοῦ κ. Β. Χαραλάμπους, θεολόγου
Σὲ κείμενο τοῦ Ἐπισκόπου Καρπασίας Χριστοφόρου, τὸ ὁποῖο τιτλοφορεῖται “Ὁ φονταμενταλισμὸς στὴ ζωή μας καὶ ἡ ὑπέρβασή του. Μία γενικὴ θεώρηση”*, ἀπὸ τὸ βιβλίο του “Ἐκκλησιολογικὴ παρέμβαση”, στὸ ὑποκεφάλαιο, ὅπου ἀναφέρεται στὸν κατὰ τὴν ἄποψή του “Χριστιανικὸ φονταμενταλισμὸ” καὶ εἰδικότερα γιὰ τὸν “βιωματικὸ φονταμενταλισμό”, γίνεται σχολιασμὸς καὶ γι’ αὐτὸ ποὺ εἶπε ὁ Ἅγιος Ἐφραὶμ Κατουνακιώτης γιὰ τὸν Οἰκουμενισμό.
Ὁ Θεοφιλέστατος Ἐπίσκοπος Καρπασίας ἀναφέρει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς: “Ὁ βιωματικὸς φονταμενταλισμὸς ἀπολυτοποιεῖ τὸν τρόπο ζωῆς καὶ τὴν ἀτομικὴ ἐμπειρία. Ἔχει ὡς πρότυπο τὸν γέροντα καὶ χαρισματικὸ ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ ἀπόλυτος κανόνας γιὰ ὅλα τὰ θέματα ζωῆς. Ἔτσι δὲν ἀποφασίζει καὶ δὲν ἐπιτρέπεται νὰ ἀποφασίσει κανεὶς διαφορετικὰ ἀπὸ αὐτὸ ποὺ εἶπε ἢ νομίζουν ὅτι εἶπε ὁ χαρισματοῦχος γέροντας. Γιὰ νὰ κατανοήσουμε καλύτερα αὐτὴ τὴν ἀπόλυτη ἀπαίτηση θὰ ἀναφέρω ἕνα προσωπικὸ παράδειγμα. Μὲ πλησίασε ἕνας κληρικὸς καὶ μὲ ρώτησε ἂν ὑπέγραψα τὰ κείμενα τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου τῆς Κρήτης (2016) καὶ τοῦ ἀπάντησα, ναὶ τὰ ὑπέγραψα”.
Καὶ συνεχίζει ὁ Θεοφιλέστατος ὡς ἀκολούθως: “Ἡ ἀπάντηση χαρακτηριστικὴ τοῦ φαινομένου ἦταν ἡ ἑξῆς: «Πῶς ἐσὺ ἕνας ἐπίσκοπος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ὑπέγραψες ἕνα τέτοιο κείμενο, τὴ στιγμὴ ποὺ ὁ γέροντας Ἐφραὶμ ὁ Κατουνακιώτης εἶδε στὸ Ἅγιο Ὄρος ὅραμα ὅτι ὁ οἰκουμενισμὸς εἶναι ἡ καταστροφὴ τῆς Ἐκκλησίας;». Ὁπότε ἐγὼ θὰ πρέπει νὰ ἀποφασίσω μὲ βάση ἕνα συγκεκριμένο κείμενο, ὄχι μὲ βάση τὸ περιεχόμενό του καὶ τὴ χρησιμότητά του, ἀλλὰ μὲ τὸ τί εἶπε ἢ δὲν εἶπε κάποιος γέροντας (σὲ χρόνο ἄσχετο μὲ τὸ κείμενο). Ἂν δὲν συμπίπτει ἡ ἄποψή μου μὲ τὸν γέροντα, τότε πῶς τολμῶ νὰ κάνω κάτι διαφορετικό…Ἔτσι καταργεῖται ἡ ἐλευθερία καὶ ἡ εὐθύνη τοῦ ἀνθρώπου, ἀφοῦ πρέπει νὰ ἀποφασίζει μὲ βάση τὶς γενικὲς θεωρήσεις τῶν ἄλλων, οἱ ὁποῖες κατ’ ἀνάγκη δὲν εἶναι λανθασμένες”.
Διαβάζοντας αὐτὸ ποὺ ἀναφέρει ὁ Θεοφιλέστατος, “ἔτσι δὲν ἀποφασίζει καὶ δὲν ἐπιτρέπεται νὰ ἀποφασίσει κανεὶς διαφορετικὰ ἀπὸ αὐτὸ ποὺ εἶπε ἢ νομίζουν ὅτι εἶπε ὁ χαρισματοῦχος γέροντας”, καὶ μάλιστα ἀναφερόμενος στὶς ἀποφάσεις τῆς Συνόδου τῆς Κρήτης, ἀβίαστα γεννήθηκε ὁ προβληματισμὸς ὁ σχετικὸς μὲ τὶς ἀντιδημοκρατικές “ἀντ’ αὐτοῦ” ὑπογραφὲς ἀπὸ τὸν μακαριστὸ Ἀρχιεπίσκοπο Κύπρου Χρυσόστομο Β΄.
Τὸ “δὲν ἀποφασίζει καὶ δὲν ἐπιτρέπεται νὰ ἀποφασίσει κανεὶς διαφορετικά”, δὲν ἐφαρμόσθηκε ἐπακριβῶς μὲ τὶς “ἀντ’ αὐτοῦ” ὑπογραφὲς κατὰ τὴ Σύνοδο τῆς Κρήτης;
Ἐπίσης δὲν ἐφαρμόσθηκε ἐπακριβῶς μὲ τὶς “ἀντ’ αὐτοῦ” ὑπογραφές, τὸ “ἔτσι καταργεῖται ἡ ἐλευθερία καὶ ἡ εὐθύνη τοῦ ἀνθρώπου, ἀφοῦ πρέπει νὰ ἀποφασίζει μὲ βάση τὶς γενικὲς θεωρήσεις τῶν ἄλλων, οἱ ὁποῖες κατ’ ἀνάγκη δὲν εἶναι λανθασμένες”;
Ἀκόμα καὶ ἂν δὲν ὑπέγραφε ὁ Θεοφιλέστατος τὶς ἀποφάσεις τῆς Συνόδου τῆς Κρήτης, ὁ ἀντιδημοκρατικὸς τρόπος τῆς “ἀντ’ αὐτοῦ” ὑπογραφῆς θὰ ἐξουδετέρωνε τυχὸν ἀπόφασή του γιὰ μὴ ὑπογραφὴ τῶν κειμένων τῆς Συνόδου τῆς Κρήτης.
Μὲ τέτοιες ἐτσιθελικὲς καὶ ἀντιδημοκρατικὲς ἐνέργειες, ὅπως τὶς “ἀντ’ αὐτοῦ” ὑπογραφές, ἀπὸ τὸν μακαριστὸ Ἀρχιεπίσκοπο Κύπρου Χρυσόστομο Β΄, “καταργεῖται ἡ ἐλευθερία καὶ ἡ εὐθύνη τοῦ ἀνθρώπου”, γιὰ νὰ χρησιμοποιήσουμε τὴ χαρακτηριστικὴ φράση τοῦ Θεοφιλεστάτου.
Δὲν εἶναι πρέπον νὰ ἀντιμετωπίζεται τοιουτοτρόπως ἡ προσευχητικὴ ἐμπειρία τοῦ Ἁγίου Ἐφραὶμ Κατουνακιώτη. Στὴν ἐρώτηση τοῦ καθηγητῆ Δ. Τσελεγγίδη γιὰ τὸν Οἰκουμενισμό, ὁ Ὅσιος Γέροντας ἀπάντησε ὅτι δὲν γνώριζε τί εἶναι Οἰκουμενισμός. Τότε ὁ Ὅσιος εἶπε στὸν καθηγητὴ ὅτι θὰ ἔκανε προσευχὴ καὶ θὰ τοῦ ἀπαντοῦσε. Αὐτὸ ἐξάλλου εἶχε διδαχθεῖ ἀπὸ τὸν Γέροντά του, Ὅσιο Ἰωσὴφ τὸν Σπηλαιώτη.
Μετὰ ἀπὸ προσευχὴ ὁ Ὅσιος πῆρε τὴν ἀπάντηση καὶ τοῦ εἶπε γιὰ τὴ δυσωδία, τὴν ὁποία γεύθηκε. Αὐτὰ δὲν ἐπιβάλλονται. Ἑκουσίως ἐπιζητεῖται ἡ γνώμη τῶν Ἁγίων Γερόντων.
Κανένας φονταμενταλισμός, κανένας ἐτσιθελισμὸς καὶ καμιὰ πνιγηρὴ ἐπιταγὴ νὰ ἀκολουθήσεις τὸν ἁγιασμένο Γέροντα. Ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι Ἕλληνες τῆς Κύπρου, ὅταν ἀκοῦμε γιὰ ἐτσιθελισμὸ καὶ φονταμενταλισμὸ ἀναφορικὰ μὲ τὴ Σύνοδο τῆς Κρήτης, τὶς “ἀντ’ αὐτοῦ” ὑπογραφὲς εἶναι ποὺ μὲ λύπη θυμόμαστε.
* “Ἐκκλησιολογικὴ παρέμβαση”, Ἐπισκόπου Καρπασίας Χριστοφόρου, Ἔκδοση Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Κύπρου, Λευκωσία 2020.