Γράφει ὁ Πρωτ. Βασίλειος Κοκολάκης, ἐφημέριος Ἱ. Ν. Ὑψώσεως Τιμίου Σταυροῦ Χολαργοῦ
3ον.-Τελευταῖον
Προτείνουν λοιπόν κάποιοι πρός ἐπίλυση τοῦ πλασματικοῦ διλήμματος ναί ἤ ὄχι στήν ὑποχρεωτικότητα τῶν θρησκευτικῶν, τήν εἰσαγωγή ἑνός νέου θρησκειολογικοῦ μαθήματος, ὁπότε θά προκύψουν δύο παράλληλες ὁδοί· ὀρθοδόξου κατηχήσεως καί θρησκειολογίας.
Πρός τούς καθηγητές πού θά διδάξουν αὐτό τό νέο προϊόν τῆς ὁλοκληρωτικῆς καταστροφῆς τίθενται πολλά ἐρωτήματα:
1. Ποιοί θά τό διδάξουν; Ποιᾶς εἰδικότητας; Κοινωνιολόγοι, νομικοί ἤ θεολόγοι τοῦ «Καιροῦ»; Ἄν ἰσχύει ἡ τελευταία ἐκδοχή, ἐκτός ἀπό τό ὅτι θά ΄ταν ἀπό μόνο του τό γεγονός ὄχι μόνο ρατσιστικό – δύο κατηγορίες μαθητῶν – τή στιγμή πού ὅλοι κόπτονται κατά τοῦ ρατσισμοῦ, θά ἦταν καί ἀλλόκοτο, ἕνας Ὀρθόδοξος χριστιανός νά διδάσκει ὀρθοδόξους μαθητές τήν ἀλήθεια ἄλλων θρησκειῶν!; Πῶς θά τό κάνει αὐτό; Ἤ ἁπλῶς θά ἀντιπαραθέτει; Αὐτός εἶναι ὁ ρόλος τοῦ θεολόγου καθηγητῆ; Ὑποτίθεται ὅτι ὁ ὀρθόδοξος θεολόγος εἶναι πεπεισμένος ὅτι ἡ Ἀλήθεια εἶναι μόνο μία, ὁ Χριστός, καί Αὐτόν ἐπιθυμεῖ νά διδάξει, Αὐτόν ἐπεθύμησε νά μάθει, ὅταν σπούδασε καί ὁρκίστηκε μάλιστα γιά τόν μονόδρομο πού θά ἀκολουθοῦσε.
2. Πιστεύουν αὐτοί οἱ θεολόγοι τῆς ἰσοπεδωτικῆς θρησκειολογίας ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ὁ σαρκωμένος Υἱός τοῦ Θεοῦ, τέλειος ἄνθρωπος καί τέλειος Θεός; Τί λέμε σέ κάθε ἀπόλυση ὁποιασδήποτε θείας Λειτουργίας, ἀκολουθίας ἤ τελετῆς; Χριστός ὁ ἀληθινός Θεός ἡμῶν… Τό πιστεύουμε ἤ κοροϊδευόμασθε; Ἄς τό δηλώσουν ξεκάθαρα εὐθαρσῶς καί δημοσίως οἱ θεολόγοι τοῦ «Καιροῦ» καί τοῦ κάθε θυελλώδους καιροῦ.
3. Οἱ ἀνανεωτές θεολόγοι, λές καί γνώρισαν πρίν σέ βάθος ὅλη τήν πατερική γραμματεία, λές καί βίωσαν πρίν καί γιά χρόνια ὅλη τήν ἐκκλησιαστική λειτουργική παράδοση, θέλουν τώρα νά ζήσουν κάτι καινούργιο. Ὄχι τά τετριμμένα βαρετά πολυφορεμένα θρησκευτικά καί ἔτσι σπέρνουν ζιζάνια. Συνειδητοποιοῦν ὅτι γίνονται ἐσκεμμένως ἤ ἐν ἀγνοίᾳ τους πιόνια ἑνός τυραννικοῦ καθεστῶτος πού καταπατᾶ νόμους τοῦ Ἑλληνικοῦ Συντάγματος; Ἔχουν συναίσθηση ὅτι ἀνήκουν στό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας ; Εἶναι δυνατόν τά μέλη τοῦ Σώματος νά στρέφονται κατά τῆς κεφαλῆς, δηλ.τοῦ Χριστοῦ; Ἀναγνωρίζουν ὅτι δέν εἶναι ἴδιος ὁ Θεός ὅλων τῶν θρησκειῶν, πού ἁπλά ἀλλάζει τό ὄνομα;
4. Οἱ δημοκράτες πλουραλιστές θεολόγοι θά παραβοῦν τό ἑλληνικό Σύνταγμα πού μιλᾶ γιά ἀνάπτυξη ἑλληνορθοδόξου παιδείας καί ἀπό τήν ἄλλη θά ἀπαιτοῦν νά συμμορφώνονται οἱ μαθητές τους μέ τούς κανονισμούς τοῦ σχολείου;
Ἀξίζει ἐδῶ να ἀναφέρουμε ὅτι ἡ τήρηση τοῦ Συντάγματος ἐπαφίεται στόν πατριωτισμό τῶν Ἑλλήνων, πού δικαιοῦνται καί ὑποχρεοῦνται νά ἀντιστέκονται μέ κάθε μέσο ἐναντίον ὁποιουδήποτε ἐπιχειρεῖ νά τό καταλύσει μέ τή βία.» (Ἄρθ. 120 § 4) Ὡς ἐκ τούτου θά ἔχει ἄδικο ὁ θεολόγος πού ἀντιστέκεται ἤ ὁ θεολόγος πού καταλύει τό νόμο; Τό Σύνταγμα ὁρίζει ρητῶς πώς τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν ὑπάρχει στά σχολεῖα, γιά νά ἀναπτύσσεται ἡ ὀρθόδοξη χριστιανική θρησκευτική συνείδηση τῶν παιδιῶν. Ἡ νεοταξική ὅμως λαίλαπα μέ μεθοδικές παρεμβάσεις ὑπονόμευσε τόν καθαρά ὁμολογιακό χαρακτήρα τῶν Θρησκευτικῶν καί τό μετατρέπει σέ ἕνα «χλιαρό» καί «ἄνευρο» μάθημα. Σέ κάθε περίπτωση, τά νεοταξικά σχέδια γιά ἀπαλοιφή τῶν Θρησκευτικῶν ἀπό τά σχολεῖα δέν πρέπει νά εὐδοκιμήσουν, καί αὐτό εἶναι κάτι πού πρέπει νά ἀποτραπεῖ ἀπό σύσσωμη τήν Ἐκκλησία, κλῆρο καί λαό.
5. Δέν τούς προβληματίζει ὅτι χῶρες πού εἶχαν κατά τό πρόσφατο παρελθόν ἀθεϊστικά καθεστῶτα ἐπαναφέρουν πανηγυρικά τή θρησκευτική μόρφωση στή δημόσια ἐκπαίδευση καί μάλιστα μέ Ὀρθόδοξο προσανατολισμό ὡς στοιχεῖο τῆς πολιτιστικῆς τους ταυτότητας π.χ.Ρωσία, Βουλγαρία, Ρουμανία κ.ἄ.;
6. Οἱ μεταπατερικοί θεολόγοι καί οἱ ἀκόλουθοί τους θά κάνουν πώς δέν ξέρουν τί εἶχαν πεῖ γιά τά θρησκευτικά ὁ ἅγιος Παΐσιος καί ὁ ἅγιος Πορφύριος; Ἔλεγε ὁ ἅγιος Παΐσιος, ὅταν τοῦ εἶπαν: «Καί οἱ ἀπεργίες, Γέροντα, τί κακό κάνουν!»« Ὁλόκληρο μήνα χωρίς μαθήματα τά παιδιά, νά γυρίζουν στούς δρόμους! Ἐγώ λέω τούς δασκάλους ποτέ νά μή κάνουν ἀπεργία, ἐκτός ἄν πᾶνε νά καταργήσουν τά θρησκευτικά, τήν προσευχή ἤ νά κατεβάσουν τόν σταυρό ἀπό τήν σημαία. Τότε πρέπει νά διαμαρτυρηθοῦν…».
Ὁ ἅγιος Πορφύριος ἔλεγε: «Αὐτόν νά πιστεύουμε… (σ.σ. ἐννοοῦσε τό Χριστό). Λοιπόν, μέσα στή θρησκεία, λέει ὅτι: Αὐτός εἶναι ὁ ἱδρυτής τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως καί ὅτι ὅλες οἱ ἄλλες θρησκεῖες, δέν εἶναι ὅσο εἶναι αὐτή ἡ θρησκεία. Μία θρησκεία μόνο εἶναι, ἡ Ὀρθόδοξος χριστιανική Θρησκεία. Καί τό πνεῦμα αὐτό τό Ὀρθόδοξον εἶναι τό ἀληθές. Τά ἄλλα πνεύματα, εἶναι πνεύματα πλάνης καί οἱ διδασκαλίες τους εἶναι μπερδεμένες. Ἐδῶ στό σταυρό ὁ Θεός τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως εἶναι Θεός πού ἄν τό ποῦμε καί ‘ἀγάπη’, ὅπως τόν λέει ἡ Γραφή, πάλι τό ἴδιο εἴπαμε. Ὁ Θεός λέγεται ἀγάπη.Δέν τό θέλω, βέβαια, νά προπαγανδίζετε στόν ἕνα καί στόν ἄλλον καί νά λέτε… οἱ θρησκεῖες ὅλες, εἶναι μία, δέν ἔχουν διαφορά. Τοῦ Θεοῦ εἶναι ὅλες. Σέ ὅποια θέλεις, πηγαίνεις. Καί ὅποιο Θεό θέλεις προσκυνᾶς. Δέν… δέν… δέν τά θέλω ἐγώ αὐτά. Δέν τά μπορῶ. Εἶναι ἔτσι τό πνεῦμα μου. Ἐγώ ἔχω κάνει στήν ἔρημο. Ἔχω ἀγωνισθεῖ. Ἔχω νηστεῖες, κακουχίες, ἀγρυπνίες, γυμνότητα, μέ παλιόρουχα… Καί ὅλα αὐτά, γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Καί ζοῦσα μέσα σέ ἁγίους ἀνθρώπους. Ἀλλά Ὀρθόδοξους Χριστιανούς. Κατάλαβες; Δέν μπορῶ. Ἐγώ, ἔχω καταλάβει τήν Ὀρθοδοξία. Ἔτσι εἶναι!». Καί παρά κάτω: «Καί ὅλοι οἱ γκουροῦδες καί οἱ φακίροι καί οἱ μάγοι καί οἱ ἐπαοιδοί, εἶναι τοῦ Θεοῦ. Ναί, τοῦ Θεοῦ εἶναι ὡς ἄνθρωποι, ἀλλά τά ἔργα τους, εἶναι τοῦ διαβόλου. Συγχώρα με πού μιλάω ἔτσι… Ὁ Σάϊ Μπάμπα, ὁ τάδε, ὁ τάδε… ὅλοι εἶναι καλοί. Κι ὁ Μωάμεθ καλός καί ἐτοῦτος καλός κι ἐκεῖνος καλός. Κατάλαβες; Μά θά πεῖς θά τούς μαχώμαστε; Μά ποιός τούς μάχεται, βρέ; Ἡ θρησκεία μας, κανένα δέν μάχεται…. Προσευχόμαστε γιά ὅλους»!
Πρότασις – λύσις
Σέ ἡμερίδα πού ἔγινε γιά τά θρησκευτικά ἀπό τήν ΕΣΤΙΑ ΠΑΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ στίς 19-5-2012 ὁ πατήρ Σαράντης Σαράντος μιλώντας διαχρονικά τόνιζε ὅτι ἄν ὡς θεολόγοι καί ἐμεῖς οἱ κληρικοί μαζί, κρατᾶμε διά βίου τὴν ἐκκλησιοκεντρική βάση στή διδασκαλία μας, τήν πτωχεία τοῦ πνεύματος, τή συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητός μας, τήν πενία τῶν γνώσεων, τήν ἐλλειμματική ἐμπειρία τοῦ παραδείσου, τότε ἄδειοι ἀπό τήν προδοτική ὑψηλοφροσύνη, καθήμενοι παρά τούς πόδας τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, καταβρέχοντες καί ἐκμάσσοντες μέ καυτά ταπεινά δάκρυα, αὐτούς τούς πόδας Του, θά γινόμαστε δι’ Αὐτοῦ ἄξιοι νά ποῦμε ἕνα λόγο πόνου, πού βγαίνει ἀπό πολύπαθη καρδία, ἕνα λόγο ἐποικοδομητικό, ἕνα λόγο χριστοπαρηγορίας γέννημα τῆς αὐτομεμψίας μας, πού καί μόνο αὐτός ὁ λόγος δέν θά ἄφηνε περιθώρια γιά διαπραγματεύσεις περί τοῦ χειρισμοῦ καί τῆς προοπτικῆς τοῦ ἐν λόγῳ μαθήματος. Θά ἤθελαν ὅλοι οἱ μαθητές νά τό παρακολουθήσουν μέ τήν καρδιά τους. Ἡ ἀληθινή ταπεινή σχέση μέ τό Χριστό, δημιουργεῖ ἀληθινό χριστιανό, ἀληθινό δάσκαλο θεολόγο, ἀφοῦ μέ τήν ἀληθινή προσευχή ἔχει γνωρίσει καλά τήν ἄβυσσο τῆς βαθείας καρδίας του καί ταυτοχρόνως τόν ὠκεανό τοῦ θείου ἐλέους. Γιαυτό μπορεῖ νά κατέβει στήν κατάσταση τοῦ ἄλλου ἀνθρώπου καί δή τοῦ νεαροῦ μαθητοῦ του ἤ τῆς μαθήτριάς του, ἀφοῦ οἱ νέοι ὡς ἄπειροι ἀκόμη ἀπό τήν πολλή κοσμική, μεταπτωτική ὑποκρισία, δέν μποροῦν νά κρυφθοῦν, ἀλλά μυστικῷ τῷ τρόπῳ ζητοῦν χεῖρα βοηθείας στά ὁσημέραι ὀγκούμενα προβλήματά τους. Ὁ ὀρθόδοξος θεολόγος εἶναι συνδεδεμένος σύν πᾶσι τοῖς ἁγίοις. Ὅσο ἀδύνατος καί ἁμαρτωλός κι ἄν αἰσθάνεται, ἔχει τήν ἐν Χριστῷ ἐμπειρία ὅτι εἶναι μέλος τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ καί δέν ἀνήκει καί κάπου ἀλλοῦ.
Ὁ οὕτως ζῶν καί πολιτευόμενος θεολόγος ἐκτός ἀπό τήν ἐξατομικευμένη ἐν Χριστῷ ἀγωγή πού προσφέρει σέ κάθε μαθητή του ἀποκτᾷ καί μεταδίδει τήν ἐμπειρία τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, ζώντας μέσα στήν ὁμάδα, μέσα στήν τάξη, διδάσκοντας ἀτομικά ἀλλά καί συνολικά. Ὅσο αὐτός ὁ θεολόγος θά ταπεινώνεται καί θά νίπτει τίς ψυχές τῶν μαθητῶν του ἀπό τό ρύπο τῆς ἀπιστίας καί τῆς ἀνιαρῆς κοσμικότητας, ὅπως ὁ Κύριος ἔνιψε τούς πόδας τῶν μαθητῶν Του, τόσο περισσότερο θά εἰσπράττει τιμή ἐκ μέρους τῶν μαθητῶν του καί ἀποδοχή τῆς ἐν Κυρίῳ διδαχῆς του. Ἀλλά καί οἱ μαθητές ἀντιστοίχως, ὅσο καί ἄν ἔχουν διαφθαρεῖ ἀπό τά ὑποπροϊόντα τῆς Νέας Ἐποχῆς, λόγῳ τῶν χαρισμάτων τοῦ ἀληθινοῦ μυστηρίου τοῦ ὀρθοδόξου Βαπτίσματος καί τοῦ Χρίσματος, ἔχουν τήν ἱκανότητα νά ἀντιλαμβάνονται τήν ἀγάπη και τόν πόνο, τοῦ θεολόγου καθηγητοῦ τους. Ἀνοίγουν τίς καρδιές τους καί δειλά – δειλά ἀπορροφοῦν τό ἄδολο γάλα τῆς ἐν Χριστῷ πίστεως. Κρατοῦν σ’ ἕνα μυστικό στόμαχο τήν αὐθεντική χριστιανική διδασκαλία, γιά νά τή μηρυκάσουν σέ ἥσυχες, σπάνιες ὧρες καί στιγμές πού ἡ θεία Χάρη θά τούς φωτίσει καί θά τούς ὑπομνήσει νά ἀξιοποιήσουν.
Οἱ ἐν Χριστῷ γνώσεις τῆς ὀρθοδόξου πίστεως καί ἐμπειρίας τοῦ θεολόγου καθηγητοῦ πού θά μεταγγισθοῦν πρός τούς ἀδιάφορους ἤ μή μαθητές, ἐπειδή ἀποτελοῦν χρυσάφια καί διαμάντια, πλοῦτο ἀνέκλειπτο, κληρονομιά τοῦ Ἰδίου τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ πρός ἅπαν τό ἀνθρώπινο γένος, καί πρός τούς μαθητές μας, δέν εἶναι δυνατόν κάποτε νά μή ἐκτιμηθοῦν. Σέ ὁριακές στιγμές τῆς ζωῆς τους καί κατά τό παρόν ἤ κατά τό ἐγγύς ἤ ἀπώτερο μέλλον, θά ἀναπηδήσουν ἀπό τό πιεσμένο ὑποσυνείδητο, ἀπό τή βαθιά λήθη, ἀπό τά ἔγκατα τῆς ὑπάρξεώς τους, καί χωρίς νά τό μάθει ὁ θεολόγος καθηγητής, θά ἀποτελέσουν τό ἰαματικό ἔμπλαστρο, τό ἰσχυρότερο ἀντιβιοτικό, τίς ἀπαραίτητες βιταμίνες, τά ὄντως θεραπευτικά φάρμακα πού θά ἀρχίσουν τήν ἀληθινή θεραπεία τόσο γιά τό ὑπόλοιπο διάβα τῆς παρούσης ζωῆς ἐντός τῆς στρατευομένης μας ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὅσο καί γιά τήν εἴσοδο στήν αἰώνια μετά τοῦ Κυρίου μας ζωή, στή θριαμβεύουσα Ἐκκλησία τῶν ἐν οὐρανοῖς πρωτοτόκων.
Τό αὐτό ζέον πατερικό, διαχρονικό καί ὑπερχρονικό πνεῦμα ἐνέπνεε τόν ἅγιο τοῦ αἰώνα μας, τόν Ἅγιο Νεκτάριο, τόν Ἅγιο Κοσμᾶ τόν Αἰτωλό, τόν Ἅγιο Νικόλαο Πλανᾶ, τόν Ἅγιο Ἰουστῖνο Πόποβιτς, καί τούς πολύ κοντινούς μας Ἁγίους π. Πορφύριο, π. Παΐσιο, π. Ἰάκωβο. Ζοῦσαν καί λαμπρῶς ἀκτινοβολοῦσαν σέ χιλιάδες συγχρόνους τους τό λόγο τοῦ Θεοῦ ἀκαινοτόμητο μέ τόν ἐν Χριστῷ πατερικό βίο τους καί μέ τόν ἐν Χριστῷ πατερικό λόγο τους. Δὲν ἐτίθετο θέμα ὑποχρεωτικῆς παρακολουθήσεως τῶν λόγων τους, ἁπλά μάγευαν καί ἥλκυαν τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων λόγῳ τῆς ἁγιότητάς τους.
Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ συνάδελφοι θεολόγοι,
Ἔτσι θά ἐπαληθευθεῖ καί ὁ Ἅγιος τοῦ αἰώνα μας, ὁ Ἅγιος Νεκτάριος, πού προφητικά καί θεοφώτιστα στήν ἐποχή του εἶχε πεῖ ὅτι τό Ἑλληνικό Ἔθνος εἶναι προορισμένο νά εἶναι ὀφθαλμός καί δάσκαλος τῆς οἰκουμένης.
* Εἰσήγησή του στήν Ἐπιστημονική Ἡμερίδα τῆς Πανελληνίου Ἑνώσεως Θεολόγων, πού διεξήχθη στίς 4 Μαρτίου 2023 στήν Αἴθουσα τῆς Ἑταιρείας τῶν Φίλων τοῦ Λαοῦ.