«ἡμεῖς διά πίστεως γάρ περιπατοῦμεν, οὐ διά εἴδους (Β΄Κορ. ε΄7)… τά γάρ
ὑπέρ φύσιν θαυμάσια φυσικήν διάνοιαν καί διαλογισμόν δέν ἐπιδέχονται»
Ὑπό τοῦ Γέροντος Μαξίμου Ἰβηρίτου
5ον – Τελευταῖον
10. Εἰς τό ἔργον τοῦ ἐξ Ἀριστομένης Μεσσηνίας Ἰβηρίτου Ἱερομονάχου Γερασίμου Καλογεροπούλου (1882-1948), ὑπό τίτλον: «Ἡ μυστική συνωμοσία κατά τοῦ Χριστιανισμοῦ…» (Ἀθῆναι 1936, σελ. 29-30), ἀναφέρονται τά ἑξῆς διά τάς Κλεωνάς, δίχως νά μνημονεύηται ἡ πηγή τῶν γραφομένων: «Ἐν ταῖς Κλεωναῖς οἱ
ἱερεῖς ἀπεμάκρυνον μαγικῶς τήν χάλαζαν, ὀνομαζόμενοι χαλαζοφύλακες, τά νέφη ἀπεώθουν καί κατ’ ὀφθαλμοπλανίαν μετεμόρφουν εἰς ζῷα τούς ἀνθρώπους». Σχετικά εἶναι καί τά ἐκ παραδόσεως διαθρυλούμενα, ὅτι οἱ κάτοικοι τῶν Κλεωνῶν εἶχον πασίγνωστον μαντεῖον, ὅμοιον ἐκείνου τοῦ Διός Σωτῆρος τῆς Περγάμου καί τοῦ Διδυμέως Ἀπόλλωνος τῆς Μιλήτου ἐν Μικρασίᾳ, καθώς καί τοῦ Ἄμμωνος Διός ἐν Λιβύῃ, πρός τό ὁποῖον κατέφυγε καί ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος. Ἦσαν βάρβαροι καί εἰς τόν βωμόν αὐτῶν ἐθυσίαζον ἀκόμη καί τά τέκνα των. Ὅσοι δέ θαλασσοπόροι παρέκλινον τῆς πορείας των ἕνεκα τρικυμίας καί ἐξεβράζοντο εἰς τήν ξηράν, τούτους ἐθυσίαζον, ἵνα μή γνωσθῇ ὑφ’ ἄλλων ὅτι ὁ τόπος των κατοικεῖται καί σπεύσουν νά τούς κατακυριεύσουν. Προφανής εἶναι καί ὁ λόγος, δι’ ὅν ἡ Κυρία Θεοτόκος ἐπέλεξε νά ἀποβιβασθῇ εἰς τόν ἐν Κλεωναῖς λιμένα τοῦ Κλήμεντος· τοῦτο ἐποίησεν, ἵνα παταχθῇ ἡ ἐνταῦθα ἰσχυρά δύναμις τοῦ Διαβόλου.
11. Εἰς τό ῥηθέν Ὑπόμνημα: «Ἀνάμνησις μερική περί τοῦ Ἁγίου Ὄρους τοῦ Ἄθω ἐκ παλαιῶν ἱστοριῶν» ἀναφέρεται, ὅτι «περί τοῦ Ἄθω ὄρους γράφει καί ὁ Ἅγιος Ἰωάννης Εὐαγγελιστής εἰς τήν Ἀποκάλυψιν αὐτοῦ, οὑτωσί: ῾῾Καί ἐδόθησαν τῇ γυναικί δύο πτέρυγες τοῦ ἀετοῦ τοῦ μεγάλου, ἵνα πέτηται εἰς τήν ἔρημον εἰς τόν τόπον αὐτῆς, ὅπως τρέφηται ἐκεῖ καιρόν καί καιρούς καί ἥμισυ καιροῦ ἀπό προσώπου τοῦ ὄφεως᾿᾿ (ιβ΄14) ‹ἑρμηνεία Παλαιᾶς καί Νέας Διαθήκης>: Ἐδόθησαν οὖν τῇ Ἁγίᾳ Ἐκκλησίᾳ δύο Γραφαί Θεοῦ τοῦ Τρισυποστάτου, ἵνα ὑμνῆται ὀρθῶς εἰς ἐκείνην τήν ἔρημον, ὅπου καί εὑροῦσα ἄνεσιν ἀπό τῶν αἱρετικῶν, ἤγουν τά ἀρχαῖα καί τά μέσα καί ἐς ὕστερον, ἀπό τῶν ζιζανίων τοῦ ἐχθροῦ· πολλοί τινες τῶν Ἁγίων εἰρήκασιν ὅτι ταῦτα ἐν τῇ ἐρήμῳ τοῦ Ἁγίου Ὄρους Ἄθω φυλαχθήσονται, ἤγουν τά παρά τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Εὐαγγελιστοῦ λεχθέντα, καί οὕτως ἔχει τό ἀληθές».
Διά τόν Ἁγιορειτικόν ἀσκητισμόν καί τήν σχέσιν αὐτοῦ πρός τό ἀρχαῖον γράφει καί ὁ περιώνυμος Λαυριώτης ἱστορικός Εὐλόγιος Κουρίλας, ὁ γνωστός Ἐπίσκοπος Κορυτσᾶς (†1961), λέγων τά ἑξῆς: «Οἱ ἀσκηταί τοῦ Ἄθω κατά πάντα λόγον ἀποτελοῦσι τήν συνέχειαν τῆς Κατ’ Αἴγυπτον μοναχῶν ἱστορίας, καί κατάγονται ἀμέσως ἐξ ἐκείνων…Τό ὄρος ἦτο πανέρημον, ἐγκαταλελειμμένον, ἕνεκεν τῆς ὀργιαζούσης τό Αἰγαῖον πειρατείας, ἀπό τῶν Ῥωμαϊκῶν ὡς φαίνεται χρόνων· διό εἶχε καταστῆ τό χάρμα τῶν θηρευτῶν ὡς ἐκ τῆς παροιμιώδους ἀγριότητος. Ὁ Ξέρξης ἀπέκοψεν αὐτό τοῦ λοιποῦ κόσμου· οἱ Σαρακηνοί, ἀπόγονοι ἐκείνου τό ἀπεμόνωσαν τελείως. Οὕτω δέ ἀνέμενεν ὁ ἀγέρωχος Ἄθως τούς τολμηρούς ἀποίκους τῶν ἐρημικῶν ἐκτάσεων τῆς Ἀνατολῆς, εἰθισμένους πρός τάς λῃστρικάς ἐπιδρομάς. Ὁ Ἄθως εἶναι φύσις μοναδική, πεπροικισμένη δι’ ἐξαιρετικῶν καλλονῶν καί προτερημάτων· ἤδη δέ εἶχε λάβει καί τήν μεγαλοπρεπῆ, ὡς πάντα τά παρθενικά δάση, ἐκείνην ἀγριότητα καί μυστηριώδη μορφήν, ἀπότοκον δύο συναισθημάτων σπουδαίων, τοῦ φόβου καί τοῦ θαυμασμοῦ, ἅτινα ἐγέννησαν τήν πρώτην περί Θεοῦ ἔννοιαν ἐν τῷ κόσμῳ. Τοιοῦτος ὤν ὁ Ἄθως προωρίζετο ὑπό τῆς θείας προνοίας ὡς ἐκλεκτόν καί τερπνόν τῶν ἀσκητῶν ἐκείνων ἐνδιαίτημα, οἵτινες ἀρκούντως ἀπεζημιώθησαν τάς θεοβαδίστους αὐτῶν καταλείψαντες πατρίδας» (βλ. Εὐλογίου Κουρίλα Λαυριώτου, Ἱστορία τοῦ Ἀσκητισμοῦ. Ἀθωνῖται, τόμ. Α΄, Θεσσαλονίκη 1929, σελ. 29-31).
Τήν μαρτυρίαν τῆς ἐν Ἁγίῳ Ὄρει ὁμαδικῆς ἐγκαταστάσεως Μοναχῶν ἐξ Ἀνατολῆς τήν ἐπεβεβαίωσεν εἰς ἐμέ ὁ ἐξόχως προορατικός Ὅσιος Πορφύριος (†1991), εἰς μίαν συνάντησιν τό 1989· ἐκμυστηρευόμενος, ὅτι: «ἀπό τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μεγίστης Λαύρας μέχρι τῆς βαθυτάτης Ἐρήμου τοῦ Ἄθω, ὅλα τά Σπήλαια γέμουν μέ λείψανα Ἁγίων ἀσκητῶν, ἐλθόντων ἐκ τῆς Παλαιστίνης ἐν καιρῷ ἐπιδρομῶν μετά τῶν ἀποσκευῶν αὐτῶν [= τάς κατούνας, ἐξ οὗ καί ἡ τοποθεσία Κατουνάκια]. Πολλοί δέ ἐξ αὐτῶν ἀπέθανον ἐνωρίς καί κατέλιπον εἰς τήν Ἀθωνικήν ἔρημον τάς κατούνας των [= κατ’ ἄλλην ἑρμηνείαν τά ὑποδήματά των], ἕνεκα τοῦ ἀσυνήθους δι’ αὐτούς ὑγροῦ κλίματος τοῦ Ἄθω καί τῆς μεγάλης ἀσκήσεως, ἥτις εἰς τά ξηρά μέρει τῶν πατρίδων των ἀπῄτει ὀλιγοτέραν διατροφήν».
Συμφώνως μέ τόν μακαριστόν Διονυσιάτην Μοναχόν Θεόκλητον († 2006), «τό Ἅγιον Ὄρος ἐνετυπώθη εἰς τήν διάνοιαν τοῦ Ὑψίστου ἀχρόνως, ὅτε διεῖδε τήν ἐν χρόνῳ θλιβεράν πτῶσιν τοῦ χοϊκοῦ Ἀδάμ· ἔτι καί ἔτι…τό Ἅγιον Ὄρος εὕρηται ἐν τῷ σχεδίῳ τῆς Δημιουργίας τοῦ Κόσμου, ὅτε ὁ Κύριος ἠβουλήθη τήν ἀνάπλασιν τοῦ ὑπό τοῦ Ἑωσφόρου παρασυρθέντος εἰς ἀποστασίαν Ἀγγελικοῦ Τάγματος» (βλ. Θεοκλήτου Μοναχοῦ Διονυσιάτου, Τό Ἅγιον Ὄρος- Ἄθως, Ἅγιον Ὄρος 4/17 Μαρτίου 1954).
Ἀξιοσημείωτος ἐπίσης εἶναι ἡ σκέψις τοῦ ἀρχιτέκτονος Δεινοκράτους, ὅστις προέτεινε νά μεταμορφώσῃ τό ὄρος Ἄθω εἰς προτομήν τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου. Ὁ ἔνθεος ὅμως καί μεγαλόψυχος Μακεδών βασιλεύς καί πρῶτος βασιλεύς ὅλων τῶν Ἑλλήνων, ἀπεποιήθη τήν σκέψιν ταύτην, καθότι δέν ἐπεθύμει νά μιμηθῇ τόν Ξέρξην εἰς τήν ἀλαζονείαν καί νά παρέμβῃ εἰς τό σχέδιον τῆς θείας Προνοίας διά τόν Ἄθω. Οὕτω, τό ὄρος διετήρησε τήν ἀρχικήν του μορφήν καί παρεδόθη ἀργότερον τοῖς Μοναχοῖς διά τῆς κληρούχου Θεοτόκου, ὡς ὁ ἀναλλοίωτος Ἄθως διά μέσου τῶν αἰώνων. Οὑτωσί χαρακτηρίζεται καί παρά τοῦ ὑπό ἁγιοκατάταξιν Ῥουμάνου Ἀρχιμανδρίτου Πετρωνίου Τανάσε († 2011), λέγοντος: «Μετά τούς Ἁγίους Τόπους, ὁ Ἄθως εἶναι τό ἁγιώτατον ὄρος, ῾῾ὄρος στό ὁποῖο θέλησε ὁ Θεός νά κατοικήσῃ᾿᾿, τό ὁποῖο, μαζί μέ τό Θαβώρ καί τό Σινᾶ ἀποτελοῦν Τριάδα ὀρέων τῆς θεϊκῆς ἀποκαλύψεως» (βλ. περιοδ. « Ὅσιος Γρηγόριος» Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγίου Ὄρους, ἀριθ. 3, ἔτ.1978, σελ. 44).
12. Εἰς τάς ὑπομνηματικάς διά τόν Ἄθω ἐκθέσεις, ἀναφέρεται καί ὁ ἀείμνηστος Καθηγητής τοῦ Α.Π.Θ. καί ἔγκριτος ἱστορικός Παναγιώτης Κ. Χρήστου. Εἰς τό ἔργον του, ὑπό τίτλον: «Τό Ἅγιον Ὄρος. Ἀθωνική Πολιτεία- Ἱστορία Τέχνη Ζωή» (Ἀθῆναι 1987, σελ. 27-28), γράφει τά ἑξῆς: «Ἀνεξάρτητη εἶναι μιά ἄλλη βασική παράδοσις τῶν Πατρίων, ἡ ὁποία σχετίζεται μέ τό ἄβατο τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Ἡ παράδοσις φέρει στό Ὄρος τήν Παναγία Θεοτόκο, πού μαζί μέ τόν εὐαγγελιστή Ἰωάννη ἀναγκάσθηκε ἀπό τρικυμία ν’ ἀποβιβασθῇ ἐκεῖ κατά μία περιοδεία τους. Οἱ κάτοικοί του ἦσαν ἀκόμη εἰδωλολάτρες φυσικά, ἀλλ’ ἡ Θεοτόκος, παρατηρώντας τό τοπίο μέ θαυμασμό, παρακάλεσε τόν Υἱόν της νά τῆς τό παραχωρήσῃ ὡς δῶρο· καί ἡ ἀπάντησις ἦλθε ἀμέσως μέ οὐρανία φωνή.-῾῾ ἔστω ὁ τόπος οὗτος κλῆρος, σός καί περιβόλαιον σόν καί παράδεισος, ἔτι δέ καί λιμήν σωτήριος τῶν θελόντων σωθῆναι᾿᾿. Ἔκτοτε τό Ὄρος θεωρεῖται κῆπος τῆς Παναγίας, τῆς μόνης γυναικός πού ἔχει σ’ αὐτό θέσι. Φυσικά ὅμως οἱ παραδόσεις πρέπει ν’ ἀφεθοῦν νά λειτουργήσουν σύμφωνα μέ τούς ἰδικούς των νόμους καί σκοπούς, τά δέ πράγματα νά τοποθετηθοῦν στίς ἱστορικές των συσχετίσεις. Οἱ νεώτεροι ἱστορικοί, μή δεχόμενοι καθόλου αὐτές τίς παραδόσεις, ἔφθασαν στό ἄλλο ἄκρο, ἰσχυριζόμενοι ὅτι γιά πρώτη φορά ἐμφανίσθηκε στό Ὄρος ὁ μοναχικός βίος μόλις τόν 9ο αἰῶνα, καί μάλιστα διά μέσου δύο ξένων πρός τήν περιοχή φυσιογνωμιῶν, τοῦ Πέτρου Ἀθωνίτου καί Εὐθυμίου τοῦ Νέου».
13. Ἡ ῥηθεῖσα ἀναφορά περί τοῦ Ἀθωνικοῦ κλήρου τῆς Θεοτόκου εἰς τόν Βίον τοῦ Ὁσίου Πέτρου τοῦ Ἀθωνίτου, ἀσκήσαντος πιθανῶς κατά τόν 8ον αἰῶνα ( Ἰουνίου 12), εἶναι σημειώδης. Τό τερπνότατον ἐπεισόδιον μέ τόν πρῶτον οἰκιστήν τοῦ Ὄρους καί τήν Θεοτόκον, ὅπερ τόν παρεκίνησε νά μεταβῇ εἰς τόν Ἄθω καί ἐκεῖ νά ἐγκαταβιώσῃ, ἀφηγεῖται ὡς ἑξῆς ὁ Θεσσαλονίκης Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς (†1380) [Λόγοι τῆς Θεοτόκου πρός τόν Ὅσιον Πέτρον]: « Ἔστιν ὄρος ἐπ’ Εὐρώπης κάλλιστον ὁμοῦ καί μέγιστον, πρός Λιβύην τετραμμένον, ἐπί πολύ τε τῆς θαλάττης εἴσω προϊόν· τοῦτο τῆς γῆς ἁπάσης ἀπολεξαμένη, τῷ μοναχικῷ πρέπον καταγώγιον προσκληρῶσαι διέγνων ἔγωγε· ταῦτ’ ἄρα καί ἰδιαίτατον ἐνδιαίτημα τοῦτ’ ἀφιέρωσα ἐμαυτῇ· καί Ἅγιον τοὐντεῦθεν κεκλήσεται· καί τῶν ἐπ’αὐτοῦ τε τόν πρός τόν κοινόν ἀνθρώποις πολέμιον ἐπαναιρομένων ἀγῶνα προπολεμήσω διά βίου παντός· καί πάντως ἔσομαι τούτοις ἄμαχος σύμμαχος, τῶν πρακτέων ὑφηγητής, τῶν μή πρακτέων ἑρμηνευτής, κηδεμών, ἰατρός, τροφεύς, ἥν ἄρα βούλει τροφήν τε καί ἰατρείαν, ὅση τε πρός σῶμα τείνει, καί τοῦτο συνιστᾷ τε καί λυσιτελεῖ, καί ὅση τό πνεῦμα διανιστᾷ τε καί ῥώννυσι, καί μή τοῦ καλοῦ διαπεσεῖν συγχωρεῖ· συστήσω δέ ἄρα καί τῷ Υἱῷ καί Θεῷ μου, οἷς ἄν γένοιτο καλῶς καταλῦσαι τῇδε τόν βίον, τῶν αὐτοῖς ἡμαρτημένων τελείαν ἐξαιτησαμένη παρ’ Αὐτοῦ τήν ἄφεσιν… ταῦτα τῆς Θεοτόκου περί τοῦ ὄρους διειλεγμένης, καί τέλος ἐπειπούσης, ὡς καί Πέτρος ἐκεῖ βιώσεται, τοῦ καθεύδειν οὗτος ἀνεῖται» (PG 150, 1005).
[Ἐν παραφράσει]: « Ὑπάρχει ἕνα ὄρος, ἐπάνω εἰς τήν Εὐρώπην, ὡραιότατον συνάμα καί μεγαλώτατον, κλῖνον πρός τό νότιον μέρος, τό ὁποῖον ἐκτείνεται πολύ μέσα εἰς τήν θάλασσαν. Τοῦτο τό ὄρος ἐδιάλεξα ἐγώ, ἀπ’ ὅλα τά μέρη τῆς γῆς καί ἀπεφάσισα νά τό ἀφιερώσω, εἰς τό νά γίνῃ ἁρμόδιον κατοικητήριον τῶν Μοναχῶν καί ἀπό τοῦ νῦν καί ἀργότερον θά ὀνομάζεται῾῾ Ἅγιον᾿᾿. Καί ὅσοι κατοικήσουν εἰς αὐτό καί θελήσουν νά πολεμήσουν τόν κοινόν ἐχθρόν τῶν ἀνθρώπων, τόν διάβολον, θέλω συμπολεμήσῃ πρώτη τοῦτον καί ἐγώ, εἰς ὅλην αὐτῶν τήν ζωήν. Καί θέλω γίνῃ εἰς αὐτούς ἀκαταμάχητος βοηθός, θέλω τούς διδάσκῃ ἐκεῖνα ὅπου πρέπει νά κάμνουν καί θέλω τούς ἑρμηνεύσῃ πάλιν ἐκεῖνα τά ὁποῖα δέν πρέπει νά κάμνουν. Θέλω εἶσθαι εἰς αὐτούς προνοητής, ἰατρός καί τροφεύς. Μετά δέ τόν θάνατον αὐτῶν θέλω συστήσῃ εἰς τόν Υἱόν μου καί Θεόν ἐκείνους, ὅπου θεοφιλῶς θέλουν τελειώσῃ ἐδῶ τήν ζωήν των. Καί θέλω ζητήσῃ ἀπό τόν Υἱόν μου τελείαν συγχώρησιν τῶν ἁμαρτιῶν των… Ταῦτα ἀνέφερεν ἡ Θεοτόκος διά τό Ὄρος, καί εἰς τό τέλος εἶπεν ὅτι ὁ Πέτρος ἐκεῖ θά παραμείνῃ».
Ἐν τέλει, ὁ Ὅσιος Πέτρος ἔζησεν ἰσάγγελον βίον ἐπί 53 ὅλα ἔτη ἐν Σπηλαίῳ τοῦ Ἄθω, κείμενον εἰς ἀπόστασιν 30΄λεπτῶν ἀπό τοῦ Κελλίου τοῦ Ἁγίου Νείλου, οὐ μακράν τῶν Καυσοκαλυβίων. Τά κατορθώματα αὐτοῦ ἐφανέρωσεν ὁ Θεός εἰς κυνηγόν τινα, καθώς διηγεῖται ὁ κατά πλάτος Βίος του, λέγων: Μετά τόν θάνατον αὐτοῦ, «χαρᾷ τοίνυν καί δάκρυσι τό τίμιον αὐτοῦ ἀράμενον λείψανον, εἴεσαν ἐπί τό πλοῖον καί εἰσελθόντες ἐν αὐτῷ, ἤνυον τήν ὁδόν αὐτῶν, τήν ἐπί βοῤῥᾶν παραπλέοντες τοῦ ὄρους πλευράν, κατ’ οἰκονομίαν δέ Θεοῦ ἔστη τό πλοῖον ἐν τῷ πελάγει ἐν ἴσῳ γενόμενον τῆς Μονῆς ἧς ἡ προσηγορία τά Κλήμεντος [῾῾Κλημέντια᾿᾿]· μή θαυμάσητε δέ Μονῆς ἀκούσαντες, ἡ γάρ τῆς Θεοτόκου πρόῤῥησις ἤδη προβαίνειν ἤρξατο καί τό δή λεγόμενον ἀπό σταγόνος ὕδατος… εἰς πέλαγος αὔξειν καί πλατισμόν καί πλῆθος τό νυνί φαινόμενον ἡ τῶν καλῶν συνεργός ᾠκονόμησε πρόνοια…» (πρβλ. PG 150, 1033). Εἰς τό Συναξάριον τοῦ Ὁσίου Πέτρου τοῦ Ἀθωνίτου, ἀναφέρονται καί τά ἑξῆς: «… καί ἄρας [ὁ θηρευτής] τό αὐτοῦ τίμιον λείψανον, τῇ ἐπικεκλημένῃ Μονῇ τοῦ Κλήμεντος, θεόθεν ἐκεῖσε κατέθετο τόν θησαυρόν» (Μηναῖον ΚΠόλεως 1843, Ἰουνίου 12).
Ἡ Ἀκολουθία τοῦ Ὁσίου Πέτρου τοῦ Ἀθωνίτου, ἐγράφη ὑπό Ἰωσήφ τοῦ Ὑμνογράφου τό 883 καί ὁ πρῶτος Βίος αὐτοῦ τόν 11ον αἰῶνα ὑπό Νικολάου τοῦ Σιναΐτου. Τά εὠδιάζοντα ἅγια λείψανα τοῦ πρώτου γνωστοῦ ἡσυχαστοῦ εἰς τήν βαθυτέραν ἔρημον Ἄθω, τοῦ Ὁσίου Πέτρου τοῦ Ἀθωνίτου, ἀνεύρομεν χάριτι Θεοῦ τά Χριστούγεννα τοῦ 1983· καί ταῦτα ἐν ξυλίνῃ λάρνακι ὁμοῦ μετά τοῦ Ὁσίου Ὀνουφρίου τοῦ Αἰγυπτίου ἀριστερᾷ τῆς Λιτῆς τοῦ Καθολικοῦ τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μονῆς τῶν Ἰβήρων. Ἡ πρώτη ἀνακομιδή καί μεταφορά τῶν ἱερῶν λειψάνων τοῦ Ὁσίου Πέτρου ἐκ τοῦ Κλημεντίου Ἱεροῦ Ναοῦ τοῦ Τιμίου Προδρόμου τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῶν Ἰβήρων ὅπου εἶχεν ἐνταφιασθῆ, προφανῶς ἐπρα-γματοποιήθη κατά τήν ὁλοκλήρωσιν τοῦ Καθολικοῦ αὐτῆς (10191029) καί τήν λειτουργίαν του ὡς Κεντρικοῦ Ναοῦ ὑπό τῶν Ἰβηριτῶν Ἁγίων Κτιτόρων. Διαφωτιστική καί λίαν ἐνδιαφέρουσα εἶναι καί ἡ κατωτέρω χειρόγραφος ἐνθύμησις ἐκ τοῦ Ἀρχείου τῆς Μονῆς: «ἐν τῷ Ἱερῷ Ναῷ τοῦ Πρωτάτου μετεκομίσθησαν [πρός κοινήν προσκύνησιν]τό 880 ἐκ τῆς Μονῆς τοῦ Κλήμεντος πλησίον τῶν Καραιῶν κειμένης, καί τά ἱερά λείψανα τοῦ Ὁσίου Πέτρου τοῦ Ἀθωνίτου» (*).
(*) Ὁ ὑπό Νικολάου Μοναχοῦ καί Πρεσβυτέρου Σιναΐτου συγγραφείς Βίος τοῦ Ὁσίου Πέτρου τοῦ Ἀθωνίτου εὑρίσκεται ἐν χειρογράφοις κώδιξι τῶν Ἱερῶν Μονῶν Λαύρας, Βατοπαιδίου καί Ἁγίου Παντελεήμονος ( Ῥωσικοῦ). Τοιοῦτον, ὡς ἐλέχθη, ἔγραψε καί ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς σῳζόμενον ἐν τῇ Λαύρᾳ καί τῇ τῶν Ἰβήρων, δημοσιευθέντα δέ ἐν ΡΝ΄(150) τόμῳ τῆς Πατρολογίας Migne. Τήν μνήμην τοῦ Ὁσίου Πέτρου τοῦ Ἀθωνίτου ὁμοῦ μετά τοῦ Ὁσίου Ὀνουφρίου τοῦ Αἰγυπτίου γεραίρει ἡ Ἐκκλησία τήν 12 Ἰουνίου ἑκάστου ἔτους.
Ἐξ ὅλων τῶν μαρτυριῶν τούτων καί ἐκείνης τῆς σχετικῆς διηγήσεως εἰς τόν Σιναϊτικόν κώδικα, διά τάς σχέσεις τῆς Θεοτόκου μέ τόν Ἄθω, διαφαίνεται ὅτι αἱ προφορικαί πατριογραφικαί παραδόσεις τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ὅπως καί τό ὑπό διαφόρους παραλλαγάς ἔργον τῶν «Πατρίων» κειμένων, ἀσφαλῶς βασίζονται εἰς ἀρχαιότερα πηγαῖα ἱστορικά κείμενα, ὡρισμένα τῶν ὁποίων ἀγνοοῦνται. Καί ἐπειδή ταῦτα ἀγνοοῦνται, μερικοί ὀρθολογισταί καί δή ἐλλόγιμοι φθάνουν εἰς τό τελείως ἀντίθετον ἄκρον νά ἀμφισβητοῦν ὅλην τήν ἱστορικήν ἀλήθειαν. Ἀλλ’ ἡμεῖς, φησίν ὁ Ἀπόστολος, «διά πίστεως γάρ περιπατοῦμεν, οὐ διά εἴδους (Β΄Κορ. ε΄7)… τά γάρ ὑπέρ φύσιν θαυμάσια φυσικήν διάνοιαν καί διαλογισμόν δέν ἐπιδέχονται».
[Χριστούγεννα 2022]