Γράφει ὁ κ. Βασίλειος Καλογερόπουλος, θεολόγος
Τὴν 27ην Δεκεμβρίου τὸ Ὑπουργεῖον Ἐξωτερικῶν τῆς Ἑλλάδος ἐξέδωσε δελτίον τύπου, διὰ τοῦ ὁποίου ἐγνωστοποίει ὅτι:
«Ὁ Ὑπουργὸς Ἐξωτερικῶν, Νίκος Δένδιας, θὰ πραγματοποιήσει ἐπίσκεψη στὸ Ἅγιο Ὄρος κατὰ τὸ διάστημα 28-29 Δεκεμβρίου.
Τὴν Τετάρτη, 28 Δεκεμβρίου, ἡ Ἱερὰ Κοινότητα τοῦ Ἁγίου Ὄρους θὰ ὑποδεχθεῖ τὸν Ὑπουργὸ Ἐξωτερικῶν στὸν Ἱερὸ Ναὸ Πρωτάτου, ὅπου θὰ τελεσθεῖ Δοξολογία. Στὴ συνέχεια, θὰ λάβει χώρα δεξίωση καὶ ἔκτακτη συνεδρία τῆς Ἱερᾶς Κοινότητας, παρουσίᾳ τοῦ Ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν.
Θὰ ἀκολουθήσει ἐπίσκεψη τοῦ Ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν στὸ κτήριο τῆς Διοίκησης τοῦ Ἁγίου Ὄρους, καθὼς καὶ ἐπίσκεψή του στὶς Ἱερὲς Μονὲς Παντοκράτορος καὶ Ξενοφῶντος.
Τὴν ἑπομένη, Πέμπτη, 29 Δεκεμβρίου, ὁ Ὑπουργὸς Ἐξωτερικῶν θὰ ἐπισκεφθεῖ τὶς Ἱερὲς Μονὲς Διονυσίου καὶ Δοχειαρίου.
Πρόκειται γιὰ τὴν πρώτη ἐπίσκεψη Ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν τῆς Ἑλλάδας στὸ Ἅγιο Ὄρος ἀπὸ τὸ 2011.
Ἡ Ἑλληνικὴ Κυβέρνηση ἐκπροσωπεῖται στὴν Ἀθωνικὴ Πολιτεία ἀπὸ τὸν Διοικητὴ τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἡ ἐποπτεία τοῦ ὁποίου ἀνήκει στὸν Ὑπουργὸ Ἐξωτερικῶν».
Ἡ ἐπίσκεψις παρουσιάζεται προγραμματισμένη καὶ σχεδιασμένη ἐπακριβῶς, ὡς διαπιστώνει κανεὶς ἀπὸ τὸ ἀναλυτικὸν πρόγραμμα ἀλλὰ καὶ τὴν βεβαιότητα ὅτι θὰ τελεσθῆ «Δοξολογία», γεγονὸς τὸ ὁποῖον φανερώνει προφανῶς προσυνεννόησιν. Ὡστόσον, ἀνεκοινώθη κυριολεκτικῶς τὴν τελευταίαν στιγμήν, μόλις τὴν 27ην Δεκεμβρίου, ὡς νὰ ἐπρόκειτο δι’ ἔκτακτον ἐνέργειαν. Ἤδη αὐτὸ δημιουργεῖ ἐρωτήματα, ὅπως ἐπίσης καὶ ἡ ἐπιλογή, ἀποτυπωμένη εὐκρινῶς εἰς τὸ περιγραφόμενον πρόγραμμα ἐπισκέψεως, νὰ μεταβῆ ὁ κ. Δένδιας εἰς συγκεκριμένας τέσσαρας Ἱ. Μονάς. Ποῖα τὰ κριτήρια συντάξεως τοῦ προγράμματος; Τὸ κυριώτερον ὅμως εἶναι ὅτι παρὰ τὴν πομπώδη ἀναφορὰν ὅτι πρόκειται διὰ τὴν πρώτην ἐπίσκεψιν μετὰ τὸ 2011, εἰς οὐδὲν σημεῖον τοῦ Δελτίου δὲν διευκρινίζεται ποῖος ὁ λόγος τῆς ἐπισκέψεως. Ποῖον ζήτημα ἦτο τόσον φλέγον, ὥστε νὰ πρέπη νὰ μεταβῆ ὁ ἴδιος ὁ ὙπΕξ αὐτοπροσώπως;
Σενάρια – Ἀπαντήσεις
Προφανῶς, ἡ ἐπίσκεψις δὲν ἦτο διὰ προσωπικοὺς προσκυνηματικοὺς λόγους, καθὼς μετέβη μὲ τὴν ἰδιότητα τοῦ Ὑπουργοῦ καὶ εἶχεν ἐπίσημον συνάντησιν μὲ τὴν Ἱ. Κοινότητα. Ἐτέθησαν εἰς αὐτόν, ἄλλωστε καὶ ὁ ἴδιος τὸ ἐπεδίωξε, προβλήματα τοῦ Ἁγίου Ὄρους, τὰ ὁποῖα ἅπτονται οἰκονομικῶν ζητημάτων. Μήπως, λοιπόν, μετέβη διὰ νὰ ὑπάρξη συναλλαγὴ μέσῳ χρηματικῶν κονδυλίων; Τοιοῦτον δὲν ἦτο ἀναγκαῖον καθὼς ἤδη περίπου πρὸ δύο ἑβδομάδων μὲ τὴν ὑπ’ ἄρ. 2001023001484/ 13.12.2022 ἀπόφασιν τοῦ Ἀναπληρωτοῦ Ὑπουργοῦ Οἰκονομικῶν «Μεταβολὲς Ἐκτελούμενου Προϋπολογισμοῦ» ἡ ἐπιχορήγησις τῶν ἐν Ἄθω Ἱ. Μονῶν ηὐξήθη κατὰ 760.000 εὐρώ, ἀνερχομένη συνολικὰ περίπου εἰς τὸ ποσὸν τῶν 2.000.000 εὐρώ, διὰ τὸ 2022.
Ἡ συνδρομὴ αὐτὴ τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως ἔχει ὡς ἐπίσημον αἰτιολογίαν τὰς οἰκονομικάς συνθήκας (πληθωρισμός, ἀκρίβεια, αὔξησις τῶν ἐνεργειακῶν δαπανῶν κ.ἄ.), ἐμμέσως ὅμως ἀποσκοπεῖ εἰς μία ἠπίαν ἄσκησιν διπλωματίας εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος. Πλησιάζουν ἐκλογαὶ καὶ αὐτὸ τὸ ὁποῖον τὸ κυβερνῶν κόμμα ἐπιδιώκει εἶναι νὰ μὴ ἔχη ἄυλον ἀντίπαλον τὸ Ἅγιον Ὄρος, ὅπως ἔπαθε τὴν προηγουμένην ὁ κ. Τσίπρας, ὅταν τοῦ διεμηνύθη ὅτι ἦτο ἀνεπιθύμητος εἰς τὸ Περιβόλι τῆς Παναγίας, μετὰ ἀπὸ ὅσα ἔπραξεν. Ἐξ αὐτοῦ ἐφορμῶνται διάφοροι καὶ εἰκάζουν ὅτι ὁ κ. Δένδιας εἶναι ὁ πρόδρομος τῆς ἐλεύσεως τοῦ κ. Μητσοτάκη εἰς τὸ Ὄρος. Δὲν εἶναι ἀπίθανον, καὶ ἂν ἀληθεύη θὰ πρέπη μία τοιαύτη ἐπίσκεψις νὰ ἀποτραπῆ ἐν τῇ γενέσει της. Ἕως τώρα Ὑπουργοὶ π.χ. Ἀθ. Πλεύρης μετέβησαν ἰδιωτικῶς, ἴσως διὰ νὰ δοκιμάσουν δειλὰ τὸν ἐνδεχόμενον ἀντίκτυπον…
Ὡστόσον, ὁ πλέον πρόσφορος καὶ ἐφικτὸς πολιτικὸς στόχος εἶναι τὸ Ἅγιον Ὄρος νὰ μείνη μακριὰν τῶν ἐκλογῶν. Ἤδη τὰ μέτρα κατὰ τοῦ ἐκκλησιασμοῦ, ἡ ἀκύρωσις τῆς Συνοδικῆς ἀποφάσεως ἀπὸ τὸν Πρωθυπουργόν, ἀλλὰ καὶ ὁ ἀνιλεὴς πόλεμος κατὰ τῆς Θ. Κοινωνίας θὰ ἦσαν ἀπὸ μόνα τους ἱκανὰ, διὰ νὰ κηρύξουν αἱ Ἱ. Μοναὶ ἀνένδοτον ἀγῶνα κατὰ τοῦ ἀφωρισθέντος Πρωθυπουργοῦ. Προσετέθησαν ὅμως ἐπιπλέον εἰς ὅλα αὐτὰ ἡ ἀμέριστος ὑποστήριξις -μὲ πολεμικὸν ὑλικὸν- εἰς τὸν Πρόεδρον τῆς Οὐκρανίας κ. Ζελένσκι, τὸν δεινὸν διώκτην τῆς πλειονότητος τῶν Ὀρθοδόξων εἰς τὴν Οὐκρανίαν ὑπὸ τὴν κατηγορίαν τῆς συνεργασίας μὲ τοὺς Ρώσους. Μήπως ἡ αὐτὴ σπερμολογία –προϊόν τῆς διεθνοῦς προπαγάνδας- δὲν εὑρίσκεται συνεχῶς εἰς τὸν ἔντυπον καὶ ἠλεκτρονικὸν τύπον κατὰ ἁγιορειτικῶν Ἱ. Μονῶν; Μήπως καὶ ἡ ἐπίσκεψις τοῦ Σέρβου Προέδρου Βούτσις τὴν 6ην-7ην Ἰανουαρίου, δὲν ἀντιμετωπίζεται μὲ τὸν αἰσχρὸν προπαγανδιστικὸν τρόπον ὡς δῆθεν διείσδυσιν τῶν Ρώσων εἰς τὸ Ὄρος;
Ἔτσι, τὸ ζήτημα ἔχει τεχνηέντως διχάσει τὸν ἁγιορειτικὸν μοναχισμόν, καθὼς οἱ ὀλίγοι οἰκουμενίζοντες, οἱ ὁποῖοι εἶναι ταγμένοι εἰς τὸ πλευρὸν τῶν Οὐκρανῶν ἀχειροτονήτων, καθηρημένων καὶ ἀναθεματισμένων, ἀλλὰ ἔχουν προσβάσεις εἰς μέσα προβολῆς, παρουσιάζονται ὡς τὸ Ἅγιον Ὄρος νὰ στηρίζη τὰς ἐπιλογὰς τῶν ΗΠΑ… Δὲν εἶναι τυχαῖον ὅτι ὁ κ. Δένδιας ἐπεσκέφθη τὰς Ἱ. Μ. Παντοκράτορος καὶ Ξενοφῶντος, ὅπου οἱ Ἡγούμενοι εἶναι γνωστοὶ διὰ τὰ φρονήματά των καὶ συλλειτουργοῦν μὲ αὐτοὺς τοὺς αὐτοχειροτονημένους Οὐκρανούς, οἱ ὁποῖοι μὲ τὴν σειρὰν τους συλλειτουργοῦν μὲ παπικοὺς καὶ οὐνίτας, προσφάτως δὲ καὶ μὲ προτεστάντας!
Μήπως τελικὸς στόχος εἶναι τὸ αὐτοδιοίκητον;
Ἀναζητῶν κανεὶς ὄπισθεν τῶν γραμμῶν τοῦ ἀνακοινωθέντος τὰς προθέσεις τῆς Κυβερνήσεως ὀφείλει νὰ ἐπισημάνη ὅτι ὁλόκληρος ἡ τελευταία φράσις τοῦ Δελτίου Τύπου ἦτο ἀνακριβής. Εἰς τὴν καθομιλουμένην ὑπάρχει ἡ τάσις νὰ θεωροῦνται ταυτόσημοι αἱ λέξεις «ἐκπρόσωπος» καὶ «ἀντιπρόσωπος», ὅμως ἡ πρώτη σημαίνει κυρίως ὅτι κάποιος «ἐκφράζει» τὸν ἐντολέα του (διὰ τοῦτο καὶ λέμε «ἐκπρόσωπος τύπου»), ἐνῶ ἡ δεύτερη σημαίνει κυρίως ὅτι «παρίσταται ἢ ἐνεργεῖ» μὲ καθορισμένα καθήκοντα (διὰ τοῦτο καὶ λέμε «ἐκλογικὸς ἀντιπρόσωπος»). Ὁ Διοικητὴς τοῦ Ἁγίου Ὄρους δὲν εὑρίσκεται ἐκεῖ, διὰ νὰ ἐκφράζη τὴν Κυβέρνησιν, ἀλλὰ ὡς ὄργανον παρεχόμενον ἀπὸ τὸ Κράτος ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν τῆς Ἱ. Κοινότητος, συμφώνως πρὸς τὸ ἄρθρον 8 τοῦ Καταστατικοῦ Χάρτου τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἀμφοτέρων σεβομένων ἀπολύτως τὸν ΚΧΑΟ.
Παραλλήλως, ἡ ἀναφερομένη «ἐποπτεία» δὲν εἶναι ἀόριστος, ἄρα καὶ ἑρμηνευομένη ὡς συνολικὴ ἐποπτεία τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἀλλὰ ἀπολύτως συγκεκριμένη καὶ ἔγκειται, ὅπως διεξοδικῶς καὶ ἐμπεριστατωμένα εἶχον ἀναλύσει οἱ Γέρων Παΐσιος Μοναχὸς Καρεώτης καὶ Ἐπιφάνιος Μοναχὸς Καψαλιώτης εἰς τὸ ἄρθρον/μελέτη «Οἱ ἀντιθεσμικὲς ὑπερβάσεις ἐν Ἁγίω Ὄρει»:
««α) εἰς τὴν ἐποπτείαν τῆς ἀκριβοῦς τηρήσεως τῶν ἁγιορειτικῶν καθεστώτων καὶ β) εἰς τὴν διαφύλαξιν τῆς δημοσίας τάξεως καὶ ἀσφαλείας». Ἐδῶ, τὰ περὶ δημοσίας τάξεως καὶ ἀσφαλείας, ἐννοοῦνται ὡς τὰ ἀφορῶντα τὸ κοινὸ ποινικὸ δίκαιο ἢ τὶς ἀπόπειρες κατάλυσης τοῦ Ἁγιορειτικοῦ Καθεστῶτος καὶ τῆς συνταγματικῆς τάξης (δηλαδὴ τοῦ πλαισίου ἰσχύος τοῦ ἄρθρου 105), καθὼς κι αὐτὲς τῆς κατάλυσης τῆς ἐθνικῆς κυριαρχίας».
Ἡ ὀρθὴ διατύπωσις ἀπὸ τὰς διπλωματικάς ὑπηρεσίας τοῦ ὙπΕξ ἔπρεπε νὰ ἦτο περίπου ὡς ἑξῆς: «Τὸ Ἑλληνικὸ Κράτος διαθέτει ὡς ἀντιπρόσωπον εἰς τὴν Ἀθωνικὴ Πολιτεία τὸν Διοικητὴ τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ὡς ἐκτελεστοῦ τῶν Ἱ. Μονῶν καὶ τῆς Ἱ. Κοινότητας ἀποφάσεων».
Ὡστόσον, τὸ ὅλον ζήτημα περιέπλεξαν αἱ δηλώσεις ἀλλὰ καὶ αἱ ἐνέργειαι τοῦ ἰδίου τοῦ κ. Δένδια. Τὸ πρῶτον καὶ ὄχι ἀμελητέον εἶναι ἂν ἔλαβε ποτὲ «Διαμονητήριον». Εἰσῆλθε δι’ ἑλικοπτέρου καὶ ὄχι ἀπὸ λιμένα, ὅπου διατηρεῖ γραφεῖα ἡ Ἱ. Κοινότης ἐκδίδουσα «Διαμονητήρια», ὥστε εἴτε τοῦ ἐστάλη εἰς Ἀθήνας(!) εἴτε τοῦ ἐπεδόθη μετὰ τὴν τεχνικὰ παράνομον «ἀπόβασίν» του εἰς τὸ Ὄρος. Τὸ πιθανώτερον ὅμως εἶναι ὅτι δὲν ἔλαβε ποτέ. Ἂν ὄντως συνέβη, τότε αὐτὸ ἀποτελεῖ πρόβλημα, διότι τὰ «Διαμονητήρια», δίκην διαβατηρίων, πιστοποιοῦν ὅτι ὅποιος ἐμβαίνει εἰς τὸν Ἄθω ἀποδέχεται καὶ ἀναγνωρίζει τὸ αὐτοδιοίκητον αὐτοῦ.
Τὸ δεύτερον: Αἱ πρῶτες δηλώσεις τοῦ ὙπΕξ εἰς τὴν ΕΡΤ κατὰ τὴν ἄφιξίν του, αἱ ὁποῖαι ἀπετέλεσαν καὶ περιεχόμενον Δελτίου Τύπου τοῦ Ὑπουργείου τῆς 28ης Δεκεμβρίου ἀρχίζουν ὡς ἑξῆς:
«Εἶναι ἰδιαίτερη χαρὰ καὶ τιμὴ γιὰ ἐμένα, ὡς πολιτικὸς προϊστάμενος, νὰ βρίσκομαι σήμερα στὸ Ἅγιο Ὄρος».
Τίνος εἶναι «πολιτικὸς προϊστάμενος»; Ποῦ εὗρε αὐτὸν τὸν καινοφανῆ τίτλον; Τὰ συμφραζόμενα, τὰ ὁποῖα δὲν εἶναι ἀπαραίτητον νὰ παραθέσωμεν, δὲν εὐνοοῦν τὴν ἑρμηνείαν ὅτι εἶναι «προϊστάμενος» τοῦ Πολιτικοῦ Διοικητοῦ, ἀλλὰ τοῦ Ἁγίου Ὄρους!
Εἰς αὐτὰ ἔρχεται νὰ προστεθῆ ὡς τρίτον, τὸ γεγονὸς ὅτι εἰς τὴν ὑποδοχὴν του ἀλλὰ καὶ τὴν περαιτέρω ἐπίσκεψίν του εἰς τὰς Ἱ. Μονὰς παρὼν ὡς συνοδεία δίπλα του ἦτο καὶ ὁ κ. Ἀρ. Κασμίρογλου, ὡς «ἀναπληρωτὴς διοικητὴς» ἢ «ὑποδιοικητὴς» ἢ ὅπως ἄλλως φέρεται τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Τοιοῦτος ὅμως θεσμικὸς ρόλος δὲν ὑφίσταται καὶ δὲν προβλέπεται. Ὁ κ. Δένδιας ὄχι μόνον δὲν ἠνοχλήθη, ἀλλὰ φαίνεται ὅτι ἡ ἐκεῖ παρουσία του ἐπεβεβαίωνε καὶ ἐνίσχυε τὴν βούλησιν τῆς Κυβερνήσεως νὰ ἐγκαθιδρυθῆ καὶ νὰ ὑποστηριχθῆ τοιαύτη θέσις, παραβαίνουσα τὰ θέσμια.
Ὡσαύτως, ἡ πλήρης ἐπιδοκιμασία τοῦ Διοικητοῦ κ. Μαρτίνου, παρὰ τὸ ὅτι ἀφ’ ἑνὸς εἰργάσθη διὰ τὴν εἰσαγωγὴν ὑγειονομικῶν μέτρων τῆς Κυβερνήσεως καὶ ὄχι τῆς Ἱ. Κοινότητος, καὶ ἀφ’ ἑτέρου εἶχεν ἐκφρασθῆ ὑπὲρ χρήσεως πολλαπλῶν λαβίδων καὶ τῆς προθέσεώς του μόνον ἐμβολιασμένοι νὰ εἰσέρχωνται εἰς τὸν Ἄθω, ἀπόψεων μὴ συμβατῶν οὔτε μὲ τὰς θέσεις τοῦ Πατριαρχείου Κων/λεως, εἶναι ἐνδεικτική τοῦ τρόπου μὲ τὸν ὁποῖον ὁ κ. Δένδιας ἀντιμετωπίζει τὸ Ἅγιον Ὄρος.
Πέμπτον καὶ ἀξιοσημείωτον ἡ ἀπουσία οἱασδήποτε ἀναφορᾶς εἰς τὸ αὐτοδιοίκητον τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Ἡ ἀντιφώνησίς του κατὰ τὴν ὑποδοχὴν του εἰς τὸ Πρωτᾶτον, ὡς ἐδημοσιεύθη ἀπὸ τὴν οἰκείαν ὑπηρεσίαν τοῦ ὙπΕξ εἰς Δελτίον τῆς 28ης Δεκεμβρίου, ἐνῶ περιέχει διαφόρους ἐκφράσεις (Ἀθωνικὴ Πολιτεία, Ἅγιο Ὄρος, Μοναστικὴ Πολιτεία, Χερσόνησος τοῦ Ἄθω) δὲν περιελάμβανε τὸ σύστημα διοικήσεως τοῦ Ἁγίου Ὄρους ἢ τὴν σχέσιν του μὲ τὸ Ἑλληνικὸν Κράτος, ἀρκουμένη μόνον εἰς τὴν κατὰ πολὺ ἀμφιλεγομένην φράσιν «πρωτοφανῆ συλλογικότητα»! Τί εἶναι ἆραγε ὅλοι οἱ διοικητικοὶ θεσμοὶ τῶν Ἁγιορειτῶν σοσιαλιστικὴ κομμούνα, «κοινόβιον τῶν παιδιῶν τῶν λουλουδιῶν» ἢ ἑβραϊκὸ κιμπούτς; Ἦτο γλωσσικὸν ὀλίσθημα ἑνὸς κατὰ τὰ ἄλλα προσεκτικοῦ διπλωμάτου ἢ μήπως σκόπιμος ἀοριστία;
Ὁ ἀπολογισμὸς τῆς ἐπισκέψεως
Ὁ κατὰ δήλωσίν του ἔχων μασόνους φίλους κ. Δένδιας τὴν παραμονὴν τῆς κατὰ σάρκα γεννήσεως τοῦ Θεανθρώπου ἀνήρτησεν ὡς ἐπισήμους εὐχάς τὰς ἀκολούθους:
«Θερμὲς εὐχὲς γιὰ καλὲς & ἀσφαλεῖς γιορτὲς καὶ μία νέα χρονιὰ μὲ ὑγεία, εἰρήνη & εὐημερία ἀπὸ τὸ Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν».
Ἡ ἀπουσία τῆς λέξεως «Χριστούγεννα» ἤγειρε θύελλα ἀντιδράσεων… Ἴσως αἱ περιπέτειαί του εἰς τὸ Περιβόλι τῆς Παναγίας (τὸ ἑλικόπτερόν του μετὰ ἀπὸ ἀποπείρας νὰ προσγειωθῆ εἰς Καρυάς καὶ Βατοπαίδι, τελικῶς κατῆλθεν εἰς τὴν Ἱ. Μ. Μεγίστης Λαύρας, ἐνῶ ὁ ἴδιος ἐλιποθύμησε κατὰ τὴν Θ. Λειτουργίαν καὶ ἐτραυματίσθη εἰς τὴν μύτην καὶ τὰ δόντια) νὰ τὸν προβληματίσουν διὰ τὴν στάσιν του ἔναντι τῆς Ἐκκλησίας, τῶν ἀνοικτῶν Ὀρθοδόξων ὑποθέσεων ἀλλὰ καὶ εἰδικότερα τῆς Ἁγιωνύμου Πολιτείας τοῦ Ἄθω, τὴν ὁποίαν ἀπαγορεύεται νὰ ἐργαλειοποιῆ ἐν ὄψει μάλιστα ἐκλογῶν.