«Τώρα εναποθέτουμε τις ελπίδες μας στους Ρώσους. Αυτοί θα μας βοηθήσουν να διώξουμε τους Τούρκους από τα σπίτια μας στον βορρά». Με αυτά τα λόγια η Μαίρη Γκιόρσι, 21 ετών, μητέρα τριών παιδιών, ξεκινά τη μαρτυρία της στη σουηδική εφημερίδα Expressen στις 15 Φεβρουαρίου 1975. Όπως σημειώνεται η ίδια ζούσε για πέντε μήνες ζει στο ελληνοκυπριακό προσφυγικό στρατόπεδο Σταυρός, στα περίχωρα της Λευκωσίας, μαζί με εκατοντάδες εκτοπισμένους.
Η Μαίρη θυμάται το καλοκαίρι όταν εγκατέλειψε τα πάντα και διέσχισε ένα δάσος που καιγόταν. Ήταν 18 βδομάδες έγκυος, με δύο μικρά παιδιά στην αγκαλιά, και είδε όσο λίγοι τι σημαίνει να χάνεις το σπίτι σου μέσα στις φλόγες και στα πυρά. .
Καταγγελίες για βιασμούς και ακρωτηριασμούς
«Φοβόμαστε τους Τούρκους, όχι τους Τουρκοκύπριους», λέει η Μαίρη. Στο στρατόπεδο υπάρχουν πολλές γυναίκες που, σύμφωνα με μαρτυρίες, βιάστηκαν από Τούρκους. Η ίδια αναφέρει περιστατικά βίας τόσο άγρια που ξεπερνούν τη φαντασία: γυναίκες που τους έχουν κόψει τα χέρια, άλλες που φέρουν σημάδια, μισοφέγγαρα χαραγμένα στην κοιλιά. Οι αφηγήσεις αυτές έχουν προκαλέσει οργή και τρόμο ανάμεσα στους πρόσφυγες και έχουν κινητοποιήσει μεγάλες διαδηλώσεις.
Κόσμος στους δρόμους — φιλοδοξία για διεθνή στήριξη
Τουλάχιστον 235.000 πρόσφυγες κατέβηκαν στους δρόμους της Λευκωσίας σε μία συγκλονιστική διαδήλωση. Στην πλατεία Μεταξά, όπως περιγράφει η Μαίρη, οι διαδηλωτές απαίτησαν βοήθεια και αποκατάσταση· πολλοί φώναζαν ότι η Ελλάδα πρέπει να αναλάβει δράση. Ο Πρόεδρος Μακάριος εμφανίστηκε στην κινητοποίηση και επανέλαβε την απαίτηση για υπεράσπιση της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Κύπρου. Ο ίδιος δήλωσε αποφασισμένος να αναζητήσει διεθνή συμπαράσταση — «Ναι, στη Μόσχα και σε όλες τις άλλες πλευρές του κόσμου», είπε, αναφερόμενος σε προσπάθειες να εξασφαλιστεί βοήθεια από τη Σοβιετική Ένωση και άλλες δυνάμεις.
Η Λευκωσία διχοτομημένη
Στο μισό της πρωτεύουσας, οι Ελληνοκύπριοι περιγράφουν μία πόλη χωρισμένη. Η «πράσινη γραμμή» καθιστά τις επαφές με τους Τουρκοκύπριους πρακτικά αδύνατες· από την άλλη πλευρά, λένε, επικρατεί ασφυκτικός στρατιωτικός έλεγχος. Οι Ελληνοκύπριοι νιώθουν ότι οι γειτονικές περιοχές είναι κάτω από πλήρη επιτήρηση και αποκόπτονται από την υπόλοιπη πόλη.
Ο φόβος ενός νέου πολέμου
Η Μαίρη εκφράζει με σιγουριά τον φόβο ότι ο διαχωρισμός θα είναι μόνιμος και ότι ενδεχομένως θα ξεσπάσει ξανά πόλεμος. Πολλοί στο πλήθος μιλούσαν για στρατιωτική επέμβαση, ενώ άλλοι επιδίωκαν διεθνή στήριξη για την απομάκρυνση των Τούρκων από τον βορρά. Οι Τούρκοι δεν θα φύγουν οικειοθελώς. Κάποιος πρέπει να μας βοηθήσει». Στη διαδήλωση, πολλοί φώναξαν πως η Ελλάδα πρέπει να παρέμβει στρατιωτικά.
sigmalive.com