ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΝ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ
Φιλιπ. α’ 8-14
8 Μάρτυς γάρ μού ἐστιν ὁ Θεός, ὡς ἐπιποθῶ πάντας ὑμᾶς ἐν σπλάγχνοις Ἰησοῦ Χριστοῦ. 9 καὶ τοῦτο προσεύχομαι, ἵνα ἡ ἀγάπη ὑμῶν ἔτι μᾶλλον καὶ μᾶλλον περισσεύῃ ἐν ἐπιγνώσει καὶ πάσῃ αἰσθήσει, 10 εἰς τὸ δοκιμάζειν ὑμᾶς τὰ διαφέροντα, ἵνα ἦτε εἰλικρινεῖς καὶ ἀπρόσκοποι εἰς ἡμέραν Χριστοῦ, 11 πεπληρωμένοι καρπῶν δικαιοσύνης τῶν διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς δόξαν καὶ ἔπαινον Θεοῦ. 12 Γινώσκειν δὲ ὑμᾶς βούλομαι, ἀδελφοί, ὅτι τὰ κατ᾿ ἐμὲ μᾶλλον εἰς προκοπὴν τοῦ εὐαγγελίου ἐλήλυθεν, 13 ὥστε τοὺς δεσμούς μου φανεροὺς ἐν Χριστῷ γενέσθαι ἐν ὅλῳ τῷ πραιτωρίῳ καὶ τοῖς λοιποῖς πᾶσι, 14 καὶ τοὺς πλείονας τῶν ἀδελφῶν ἐν Κυρίῳ πεποιθότας τοῖς δεσμοῖς μου περισσοτέρως τολμᾶν ἀφόβως τὸν λόγον λαλεῖν.
Ἑρμηνεία Π. Ν. Τρεμπέλα – Ἐκδόσεις Σωτήρ
8 Ναί· σᾶς ἔχω εἰς τὴν καρδίαν μου. Διότι εἶναι μάρτυς μου ὁ Θεός, πόσον πολὺ σᾶς ποθῶ καὶ σᾶς ἀγαπῶ ὅλους μὲ τὴν καρδία μου, ποὺ εἶναι ἐξ ὁλοκλήρου ἀφιερωμένη καὶ ταυτισμένη πρὸς τὸν Ἰησοῦν Χριστόν. 9 Καὶ τοῦτο ἀκόμη προσεύχομαι, ἡ ἀγάπη, ποὺ ἔχετε πρὸς τὸν Θεόν καὶ μεταξύ σας, νὰ περισσεύῃ ὁλονὲν περισσότερον. Νὰ συνοδεύεται δὲ καὶ μὲ πλήρη γνῶσιν καὶ μὲ πᾶσαν διάκρισιν, 10 ὥστε νὰ διακρίνετε ὀρθῶς τὰς διαφορὰς ἐπὶ τῶν ἠθικῶν ζητημάτων, διὰ νὰ εἶσθε γνήσιοι καὶ σωστοὶ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, καὶ μὴ δίδετε ἀφορμὴν προσκόμματος καὶ ἁμαρτίας εἰς τοὺς ἀνθρώπους καὶ νὰ εὑρεθῆτε τέτοιοι κατὰ τὴν ἡμέραν του Χριστοῦ, ὅταν θὰ ἔλθῃ νὰ κρίνῃ τὸν κόσμον. 11 Νὰ εἶσθε τότε γεμᾶτοι ἀπὸ καρπούς, τοὺς ὁποίους παράγει ἡ ἀρετὴ καὶ οἱ ὁποῖοι κατορθώνονται διὰ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ πρὸς δόξαν καὶ ἔπαινον τοῦ Θεοῦ. 12 Θέλω δὲ νὰ γνωρίζετε, ἀδελφοί, ὅτι ἐκεῖνα τὰ δυσάρεστα, ποὺ μοῦ συνέβησαν, μᾶλλον συνετέλεσαν εἰς πρόοδον τῆς διαδόσεως τοῦ εὐαγγελίου. 13 Οὕτως ὥστε ἔγινε φανερὸν μεταξὺ ὅλης τῆς φρουρᾶς τῶν πραιτωριανῶν καὶ εἰς ὅλους τοὺς ἄλλους κύκλους τῶν κατοίκων τῆς Ρώμης, ὅτι ἐξ αἰτίας τῆς πίστεως καὶ τῆς σχέσεώς μου μὲ τὸν Χριστὸν ἐρρίφθην εἰς τὴν φυλακὴν δεμένος. 14 Καὶ οἱ περισσότεροι ἀπὸ τοὺς ἀδελφοὺς ἐνισχύθησαν εἰς τὴν πίστιν τους πρὸς τὸν Κύριον καὶ ἀπέκτησαν θάρρος ἀπὸ τὰ δεσμὰ καὶ τὴν φυλάκισίν μου, ὥστε νὰ ἔχουν τώρα περισσοτέραν τόλμην διὰ νὰ κηρύττουν ἄφοβα τὸν λόγον τοῦ εὐαγγελίου.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΟΝ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ
Λκ. ια’ 34-41
34 Ὁ λύχνος τοῦ σώματός ἐστιν ὁ ὀφθαλμός· ὅταν οὖν ὁ ὀφθαλμός σου ἁπλοῦς ᾖ, καὶ ὅλον τὸ σῶμά σου φωτεινόν ἐστιν· ἐπὰν δὲ πονηρὸς ᾖ, καὶ τὸ σῶμά σου σκοτεινόν. 35 σκόπει οὖν μὴ τὸ φῶς τὸ ἐν σοὶ σκότος ἐστίν. 36 εἰ οὖν τὸ σῶμά σου ὅλον φωτεινόν, μὴ ἔχον τι μέρος σκοτεινόν, ἔσται φωτεινὸν ὅλον ὡς ὅταν ὁ λύχνος τῇ ἀστραπῇ φωτίζῃ σε. 37 Ἐν δὲ τῷ λαλῆσαι αὐτὸν ταῦτα ἠρώτα αὐτὸν Φαρισαῖός τις ὅπως ἀριστήσῃ παρ᾿ αὐτῷ· εἰσελθὼν δὲ ἀνέπεσεν. 38 ὁ δὲ Φαρισαῖος ἰδὼν ἐθαύμασεν ὅτι οὐ πρῶτον ἐβαπτίσθη πρὸ τοῦ ἀρίστου. 39 εἶπε δὲ ὁ Κύριος πρὸς αὐτόν· νῦν ὑμεῖς οἱ Φαρισαῖοι τὸ ἔξωθεν τοῦ ποτηρίου καὶ τοῦ πίνακος καθαρίζετε, τὸ δὲ ἔσωθεν ὑμῶν γέμει ἁρπαγῆς καὶ πονηρίας. 40 ἄφρονες! οὐχ ὁ ποιήσας τὸ ἔξωθεν καὶ τὸ ἔσωθεν ἐποίησε; 41 πλὴν τὰ ἐνόντα δότε ἐλεημοσύνην, καὶ ἰδοὺ ἅπαντα καθαρὰ ὑμῖν ἔσται.
Ἑρμηνεία Π. Ν. Τρεμπέλα – Ἐκδόσεις Σωτήρ
34 Ἀλλὰ διὰ νὰ ἀπολαύσῃ κανεὶς τὸ σωτηριῶδες τοῦτο φῶς, πρέπει νὰ ἔχῃ καὶ τὸν λύχνον τῆς ψυχῆς εἰς καλὴν κατάστασιν. Καὶ διὰ νὰ καταλάβετε τοῦτο καλύτερα, σᾶς λέγω: ὁ λύχνος, ποὺ δίδει φῶς εἰς τὸ σῶμα εἶναι τὸ μάτι· ὅταν λοιπὸν τὸ μάτι σου εἶναι ὑγιές, τότε καὶ ὅλον τὸ σῶμα σου θὰ εἶναι γεμᾶτον φῶς. Ὅταν ὅμως εἶναι βλαμμένος ὁ λύχνος τοῦ σώματος, καὶ ὅλον τὸ σῶμα σου εἶναι γεμᾶτον σκότος. Ἔτσι θὰ φωτίζεται καὶ ἡ ψυχή σου ἀπὸ τὸ φῶς τῆς διδασκαλίας μου καὶ τῆς ζωῆς μου, ὅταν ὁ νοῦς σου καὶ ἡ καρδία σου δὲν εἶναι βλαμμένα καὶ πονηρά. Ὅπως πάλιν θὰ εἶναι ἡ ψυχή σου γεμᾶτη σκότος, ὅταν ὁ νοῦς σου ἔχῃ βλαβῆ. 35 Πρόσεχε λοιπόν, μήπως σκοτισθῇ τὸ ὄργανον, ποὺ ἔχεις διὰ νὰ λαμβάνῃς μὲ αὐτὸ φῶς. Πρόσεχε δηλαδή, μήπως τυφλωθῇ ὁ νοῦς σου, ποὺ εἶναι ὁ φωταγωγὸς τῆς ψυχῆς σου. 36 Ἐὰν λοιπὸν τὸ σῶμα σου εἶναι γεμᾶτον ἀπὸ φῶς καὶ δὲν ἔχῃ κανὲν μέρος σκοτεινόν, θὰ εἶναι πραγματικῶς φωτεινὸν ὁλόκληρον, ὅπως ὅταν ὁ λύχνος μὲ τὴν λάμψιν του σὲ φωτίζῃ. Ἔτσι καὶ ἡ ψυχή σου, ἐὰν δὲν ἔχῃ καμμίαν δύναμιν τῆς σκοτισμένην ἀπὸ τὰ πάθη τῆς ἁμαρτίας, τότε θὰ εἶναι γεμᾶτη φῶς καὶ θὰ φωτίζῃ ὡς ἄλλος λαμπρὸς λύχνος καὶ τοὺς ἄλλους καὶ δὲν θὰ ζητῇ θαῦμα διὰ νὰ ὁδηγηθῇ ὑπ’ αὐτοῦ πρὸς τὸ φῶς τῆς ἀληθείας. 37 Ἀφοῦ δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπε ταῦτα, τὸν παρεκάλει κάποιος Φαρισαῖος νὰ πάρῃ εἰς τὸ σπίτι του τὸ πρωϊνὸν φαγητόν του. Καὶ ὁ Κύριος ἐδέχθη τὴν πρόσκλησιν. Ὅταν δὲ ἐμβῆκεν εἰς τὸ σπίτι τοῦ Φαρισαίου, ἐκάθησεν ἀμέσως πλησίον τῆς τραπέζης, χωρὶς προηγουμένως νὰ νιφθῇ. 38 Ὁ Φαρισαῖος ὅμως, ὅταν εἶδεν αὐτό, ἠπόρησε, διότι ὁ Ἰησοῦς δὲν ἐνίφθη πρὸ τοῦ φαγητοῦ σύμφωνα μὲ τὰς παραδόσεις τῶν παλαιοτέρων ραββίνων. 39 Ὁ Κύριος ὅμως εἶπε πρὸς αὐτόν· Τώρα εἰς τὸν σημερινὸν καιρόν, ποὺ περιωρίσατε τὴν θρησκείαν εἰς μερικοὺς τύπους ἐξωτερικούς, Σεῖς οἱ Φαρισαῖοι καθαρίζετε τὴν ἐξωτερικὴν ἐπιφάνειαν τοῦ ποτηρίου καὶ τῆς πιατέλλας· καθαρίζετε μόνον,τὰς χεῖρας σας καὶ τὸ ἐξωτερικὸν τοῦ σώματός σας· τὸ ἐσωτερικόν σας ὅμως εἶναι γεμᾶτον ἀπὸ ἁρπαγὴν καὶ ἀπὸ κακίαν. Φροντίζετε μόνον τὸ σῶμα σας νὰ εἶναι καθαρόν, ἐνῷ ἀφίνετε τὴν ψυχήν σας νὰ εἶναι βρωμερὰ καὶ ἀκάθαρτος. 40 Ἀνόητοι ! Ὁ Θεός, ποὺ ἔκανε τὸ ἀπ’ ἕξω, δηλαδὴ τὸ σῶμα, δὲν ἔκαμε καὶ τὸ ἀπὸ μέσα, δηλαδὴ τὴν ψυχήν; Ἀφοῦ λοιπὸν ἑνὸς πλάστου ποίημα εἶναι καὶ τὰ δύο, διατὶ καθαρίζετε μόνον τὸ ἓν καὶ ἀφίνετε ἀκάθαρτον τὴν ψυχήν, ἡ ὁποία εἶναι καὶ τὸ σπουδαιότερον συστατικόν σας; 41 Ἀλλ’ ὅμως δώσατε ἐλεημοσύνην ἐκεῖνα, ποὺ περιέχονται μέσα εἰς τὸ ποτήριον καὶ τὴν πιατέλλαν, καὶ γενῆτε εὐεργετικοὶ καὶ εἰς τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἀγαθά σας· καὶ ἰδοὺ ὅλα, ὅσα τρώγετε, θὰ σᾶς γίνουν τότε καθαρά, ἔστω καὶ ἂν τὰ τρώγετε, χωρὶς νὰ πλυθῆτε προηγουμένως.
ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
ΑΓΙΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΣ Ο ΕΣΦΙΓΜΕΝΙΤΗΣ
Στίς 29 Ὀκτωβρίου ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾶ τὴ μνήμη τοῦ ἁγίου νεομάρτυρος Τιμοθέου τοῦ Ἐσφιγμενίτου. Καταγόταν ἀπό τό χωριό Παράστρα τῆς Θεσσαλονίκης. Ὀνομαζόταν Τριαντάφυλλος, νυμφεύθηκε καί ἀπέκτησε δύο κόρες. Διά συνεργείας τοῦ πονηροῦ ἡ γυναίκα του τόν ἐγκατέλειψε καί παντρεύτηκε κάποιον Τοῦρκο. Ἀργότερα μετενόησε, ἀλλά δέν μποροῦσε νά λυτρωθεῖ ἀπό τόν ὀθωμανό. Ὁ Τριαντάφυλλος προκειμένου νά τήν ἐλευθερώσει, ἀσπάσθηκε εἰκονικά τήν πίστη τῶν Τούρκων, μέ σκοπό νά πάρει πίσω τήν συζυγό του καί νά καλογερέψουν καί οἱ δύο. Πράγματι προσποιήθηκε ὅτι θέλει νά ἀλλαξοπιστήσει, οἱ μουσουλμάνοι μέ χαρά τοῦ ἔκαναν περιτομή καί πέτυχε τόν σκοπό του. Μετά ἀπό λίγους μῆνες πῆγαν στίς Κυδωνίες καί ἡ μέν σύζυγος πῆγε σέ γυναικεῖο μοναστήρι, ὁ δέ Τριαντάφυλλος πῆγε στό Ἅγιον Ὄρος, στή μονή τῆς Μεγίστης Λαύρας. Διακονοῦσε ὡς κηπουρός καί ἔλαβε τό ὄνομα Τιμόθεος. Ἔμαθε γιά τόν ἅγιο νεομάρτυρα Ἀγαθάγγελο τόν Ἐσφιγμενίτη καί ἀπό τόν πόθο του νά μαρτυρήσει κι ὁ ἴδιος, πῆγε στήν Μονή Ἐσφιγμένου ὅπου κι ἔλαβε τό μέγα Σχῆμα. Μετά ἀπό τίς ἐπίμονες παρακλήσεις του νά μαρτυρήσει, ὁ ἡγούμενος τόν ἔστειλε στήν Προποντίδα, στόν Ἱεροδιδάσκαλο Γερμανό. Πράγματι ὁ Τιμόθεος ντύθηκε κοσμικά καί ὁμολόγησε στόν κριτή τήν χριστιανική του πίστη. Τόν φυλάκισαν, τόν ἔβαλαν στό τιμωρητικό ξύλο καί τέλος τόν ἀποκεφάλισαν, τό δέ σῶμα του τό ἔριξαν σέ ποτάμι.