ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΑ ΜΑΤΘΑΙΟΥ
12 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2018
Απόστολος: Α΄ Κορ. θ΄ 2-12
Ευαγγέλιον: Ματθ. ιη΄ 23 – 35
Ήχος: β΄ .- Εωθινόν: ΙΑ΄
ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ
“Ουκ έδει και σε ελεήσαι τον σύνδουλόν
σου, ως και εγώ σε ηλέησα;” (Ματθ. ΙΗ΄ 33).
Η ανάγκη της συγχωρήσεως
Ένας οφειλέτης ενός αμυθήτου ποσού μυρίων ταλάντων, βλέπει ότι όσο πλησιάζει η ημέρα που θα πρέπη να επιστρέψη τόσα χρήματα, είναι αδύνατον να τα συγκεντρώση. Ούτε καν τα μισά˙ ούτε ακόμη λιγότερα. Είναι πτωχός και η εργασία του δεν του εγγυάται την παραμικρή αποταμίευσιν. Νιώθει ότι το νήμα της ζωής του μικραίνει, αφού γνωρίζει ότι ο δανειστής του δεν πρόκειται να του δώση την ελαχίστη παράτασιν, αλλά και η ποινή σε τέτοιες περιπτώσεις είναι … ο θάνατος. Σκέπτεται πόσο ανάγκη έχει την μεγαλοψυχία του δανειστού του και κοιμάται και ξυπνάει με το ίδιο όνειρο! Να μπορούσε να τον συγχωρήση ο δανειστής του! Να μπορούσε, έστω, να πάρη μία παράτασι… ζωής! Όμως η ημέρα της εξοφλήσεως έφθασε και τα όνειρα… τελείωσαν! Πρέπει να εξοφλήση, αλλιώς…
Παρουσιάζεται ενώπιον του άρχοντος δανειστού του και με δάκρυα στα μάτια προσπαθεί να εκθέση την αδυναμία του στο να εξοικονομήση όλα τα χρεωστούμενα και να ζητήση μία προθεσμία για μια απέλπιδα, ακόμη, προσπάθεια! Ο δανειστής, εν πρώτοις, απαιτεί τα χρήματά του και απειλεί με κάθε κύρωσιν τον οφειλέτην του. Στην συνέχεια όμως, “λυγίζει” στις εκκλήσεις και στα δάκρυά του. Αισθάνεται την ανάγκην της συγχωρήσεως που πρέπει να δώση εις τον οφειλέτην του και αναλογίζεται ίσως μια αντίστοιχη θλιβερή κατάστασι για τον εαυτόν του. Βλέπει ότι η εξόφλησις είναι αδύνατος, εκ μέρους του ταλαιπώρου εκείνου ανθρώπου και τον συμπονεί. Όχι, δεν του δίνει την παράτασιν που ζητούσε, αλλά του χαρίζει όλα τα χρεωστούμενα! Εκατομμύρια και ίσως δισεκατομμύρια είναι εκείνα που ο γενναιόψυχος εκείνος δανειστής, χάρισε, χωρίς την παραμικρά απαίτησιν, από τον, έως εκείνην την στιγμήν, οφειλέτην του.
Η απαράδεκτος και απεχθής συνέχεια
Τι έκπληξις όμως! Οποία σκληρότης στην εξέλιξιν όλου αυτού του σκηνικού! Και σκληρότης, εκ μέρους εκείνου εις τον οποίον εδείχθη η αγάπη και το έλεος! Σκληρότης από τον πρώην κατάδικον και χρεώστην αλλά και αποδέκτην της αμέτρου καλωσύνης του δανειστού.
Εξερχόμενος και οδεύων πανευτυχής εις τον οίκον του και μη δυνάμενος να εννοήση πλήρως την αγαθότητα που του επεδείχθη, συναντά κάποιον σύνδουλόν του ο οποίος του ώφειλε ένα ασήμαντον και ευτελές ποσόν των εκατόν δηναρίων. Τον καλεί αμέσως και απαιτητικώς να του δώση τα όσα του ώφειλε και ζητούντος εκείνου μίαν μικράν παράτασιν, δια να επιστρέψη τα οφειλόμενα, όχι μόνον δεν επιδεικνύει την συγχώρησιν και αγάπην την οποίαν προαπήλαυσε ο ίδιος, αλλά “κρατήσας αυτόν έπνιγε λέγων• απόδος μοι ει τι οφείλεις. Πεσών ουν ο σύνδουλος αυτού εις τους πόδας αυτού παρεκάλει αυτόν λέγων• μακροθύμησον επ ἐμοὶ και αποδώσω σοι. Ο δε ουκ ήθελεν, αλλά απελθών έβαλεν αυτόν εις φυλακήν έως ου αποδώ το οφειλόμενον.” (Ματθ. ΙΗ΄ 28-30).
Ήτο φυσικόν να πληροφορηθή ο άρχων δανειστής τα διαδραματισθέντα και δια τούτο καλεί αμέσως τον πρώην οφειλέτην του και “λέγει αυτώ• δούλε πονηρέ, πάσαν την οφειλήν εκείνην αφήκά σοι, επεί παρεκάλεσάς με. Ουκ έδει και σε ελεήσαι τον σύνδουλόν σου, ως και εγώ σε ηλέησα; Και οργισθείς ο κύριος αυτού παρέδωκεν αυτόν τοις βασανισταίς έως ου αποδώ παν το οφειλόμενον αυτώ.” (Ματθ. ΙΗ΄ 32-34).
Ικανοποιείται με την όλη εξέλιξη, κάθε δίκαιος νους και κάθε δικαία καρδία και ανακουφίζεται ψυχικώς, διότι η ιδία η συνείδησις καθοδηγεί τον άνθρωπον να γνωρίζη αλλά και να ευχαριστήται με την απόδοσιν και του ελέους αλλά και της δικαιοσύνης του Θεού. Καθένας ακούων την διδακτικοτάτην αυτήν παραβολήν του Κυρίου, συμφωνεί και χαίρεται αφ’ ενός και συγκινείται, με την άπειρον αγάπην και το πλούσιον έλεος του Κυρίου μας, αλλά και θυμώνει και οργίζεται με την απαράδεκτον σκληρότητα και αχαριστίαν του ευεργετηθέντος και συγκατατίθεται ολοψύχως εις την σκληράν πλην δικαίαν όμως, απόφασιν του άρχοντος.
Όμως, είναι παραβολή!
Παραβολάς, πολλάκις, χρησιμοποιούσε ο Κύριός μας εις τον Θείον Του Λόγον, διότι οι άνθρωποι ήσαν ακόμη “μικροί” εις την πνευματικήν τους ηλικίαν. Μόνον έτσι μπορούσαν να καταλάβουν λιγάκι τα Θεία Λόγια και “εγλυκαίνοντο” εις αυτά. Παραβολή δε, σημαίνει, μικρά φαντασική ιστορία, εις την οποίαν, πρόσωπα και καταστάσεις σημαίνουν, άλλα πρόσωπα και άλλας καταστάσεις! Εν προκειμένω, ο άρχων δανειστής είναι ο Κύριος και χρεώστης και οφειλέτης, είμεθα ημείς. Μύρια τάλαντα είναι αι άπειροι δωρεαί του Κυρίου εις ημάς, υλικαί και πνευματικαί, μικραί και μεγάλαι, οραταί εις ημάς η και αόρατοι. Πόσα, αληθώς, οφείλομεν εις τον Πανάγαθον Θεόν, όχι μόνον δια τα όσα αναφέραμεν, αλλά κυρίως και πρωτίστως δια την υπέροχον Αυτού θυσίαν, χάριν της οποίας έχομεν και απολαμβάνομεν τα Πανάγιά Του Μυστήρια αλλά και την δυνατότητα της σωτηρίας μας!
Αληθώς, “τι ανταποδώσομεν τω Κυρίω περί πάντων ων ανταπέδωκεν ημίν; δι’ ημάς Θεός εν ανθρώποις! Δια την καταφθαρείσαν φύσιν ο Λόγος σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν. Προς τους αχαρίστους ο Ευεργέτης, προς τους αιχμαλώτους ο Ελευθερωτής, προς τους εν σκότει καθημένους ο Ήλιος της Δικαιοσύνης… “(Στιχηρόν των αίνων του Βαρέως ήχου). Όλα δε αυτά, ο Κύριος ουδέποτε μας τα εζήτησε να του τα επιστρέψωμεν! Ουδέποτε, ακόμη, ηθέλησε να μας εκδικηθή δια τας απείρους αμαρτίας μας! Αντιθέτως δε, μας δίδει το πλούσιόν Του έλεος, υποχωρών εις την αδυναμίαν μας να εξοφλήσωμεν έστω και το ελάχιστον. Έχει όμως, και τούτο είναι αυτονόητον, απαίτησιν, να υποχωρώμεν και ημείς εις τας αδυναμίας των συνανθρώπων μας. Δεν δέχεται επ’ ουδενί, να παρέξη την συγχώρησιν εις εκείνον που δεν προτίθεται να πράξη το ίδιον εις τον οίονδήποτε “οφειλέτην” του! “Άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών•” (Ματθ. ΣΤ΄ 12). Αυτή είναι η μία και μοναδική προϋπόθεσις, δια να τύχωμεν της Θείας συγχωρήσεως.
Είναι ελάχιστα και ασήμαντα εκείνα που μας έπταισαν και μας χρωστούν οι άνθρωποι, απέναντι σ’ εκείνα τα άπειρα και υπέρογκα που οφείλομεν ημείς εις τον Κύριον. Ας το καταλάβωμεν και ας σπεύσωμεν να συγχωρήσωμεν από καρδίας, όσουν μας ηδίκησαν και μας παρεπίκραναν.
Αρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου
Ιεροκήρυξ Ιεράς Μητροπόλεως Πατρών