Τοῦ μακαριστοῦ Ἀρχιμανδρίτου π. Μάρκου Κ. Μανώλη
Γιατί ἤρχετο ὁ Κύριος εἰς τά Ἱεροσόλυμα; Ὁ Κύριος εἶχε προείπει εἰς τούς Ἁγίους Μαθητάς καί Ἀποστόλους ὅτι πρόκειται νά σταυρωθῆ καί τήν τρίτη ἡμέρα νά ἀναστηθῆ, καί διά τοῦτο ἐπήγαινε μέ χαρά πρός τό ἑκούσιον πάθος, ὅπως θά ἀκούσωμεν ἀπό τήν ἱερά μας ὑμνολογία. Ὁ λαός τόν ὑπεδέχετο κυρίως ὡς ἕνα ἐγκόσμιο βασιλέα, ἀλλά καί ὁ Κύριός μας εἰσήγετο ὡς βασιλεύς πνευματικός, ὅπως εἶπε καί εἰς τόν Πιλᾶτον, ὅπως θά ἀκούσωμε ἀργότερα ὅτι «ἡ βασιλεία ἡ ἐμοί οὐκ ἔστι ἐκ τοῦ κόσμου τούτου» καί ἦλθε διά νά ἐγκατασταθῆ εἰς τήν καρδίαν καθενός ἐξ ἡμῶν, τοῦ κάθε ἀνθρώπου καί διά τῆς ἀναγεννήσεως τῶν καρδιῶν νά ἐπέλθη ἡ ἀναγέννησις καί ἡ ἀνακαίνισις ὁλοκλήρου τῆς κοινωνίας.
Ἔρχεται ὅμως ὁ Κύριός μας ὄχι μόνον τότε, ἀλλά πάντοτε, ἔρχεται καί εἰς τήν καρδίαν τοῦ κάθε ἑνός ἐξ ἡμῶν καί λαχταροῦμε καί ποθοῦμε, ἄν εἶναι δυνατόν, νά τόν δεχθοῦμε, ὅπως θά θέλη, ἀξίως. Πολλοί βεβαίως κάνουν φοβερές παρανοήσεις ἤ ἀδιαφοροῦν καί εἰς αὐτόν τόν ἐρχομόν τοῦ Κυρίου μας καί δέν ἐκκλησιάζονται κἄν εἰς τήν Ἐκκλησία, πολλῷ δέ μᾶλλον δέν λαμβάνουν μέρος εἰς τά ζωοποιᾶ μυστήρια τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας. Ἄλλοι δέ προσερχόμενοι ἔρχονται κάπως τυπικά καί ψυχρά καί ἀδιάφορα καί ἔτσι διά τό καλό τοῦ χρόνου, ἄς πᾶμε εἰς τήν ἐκκλησίαν καί ἄς ἀκούσουμε αὐτά τά ἱερά λόγια. Ὅμως ἡ ὑποδοχή τοῦ Κυρίου μας, διά νά εἶναι καθώς ταιριάζει εἰς τό μέγα αὐτό γεγονός προϋποθέτει κάποια προετοιμασία. Χρειάζεται μιά λαχτάρα ψυχῆς, ἕνας πόθος τῆς ψυχῆς μας, διά νά τόν δεχθοῦμε καί ἐμεῖς ὅσον τό δυνατόν ἀξίως. Καί θά ἔλεγε κανείς ὅτι δέν ὑπάρχει ὡραιότερος ὑπομνηματισμός αὐτῆς τῆς προετοιμασίας, δέν ὑπάρχει καλλίτερη καί μεγαλύτερη βοήθεια, διά νά προετοιμαστοῦμε ἀξίως, διά νά ὑποδεχθοῦμε τόν Κύριόν μας τόν ὑπέρ ἡμῶν παθόντα καί Ἀναστάντα παρά τό σημερινό Ἀποστολικό ἀνάγνωσμα. Ἐάν προσέξουμε τά πνευματικότατα νοήματα πού λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος πρός τούς Φιλιππησίους μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι μέσα εἰς αὐτά τά λόγια τά θεόπνευστα πραγματικῶς κρύβεται ἡ ὡραιότερη προετοιμασία διά τόν ἐρχομόν τοῦ Κυρίου μας καί διά νά μᾶς καταξιώση νά τόν ὑποδεχθοῦμε ὅπως πρέπει καί νά τόν κάνωμε βασιλέα τῆς καρδιᾶς μας, Ἄρχοντα καί Κύριο τῶν ψυχῶν μας…
Τί λέει λοιπόν τό Ἀποστολικόν ἀνάγνωσμα; Δέν πρόκειται βεβαίως νά ἀναλύσωμε ὁλόκληρο τό Ἀποστολικό ἀνάγνωσμα, ἀλλά ὑπάρχουν μερικές βασικές προτροπές, βασικές ἰδέες καί διδασκαλίες, τίς ὁποῖες πρέπει νά προσέξωμε. Μεταξύ τῶν ἄλλων κορυφαία, θά ἔλεγε κανείς, εἶναι «τό ἐπιεικές ὑμῶν γνωσθήτω πᾶσιν ἀνθρώποις». Τί μεγάλο πρᾶ- γμα ἡ ἐπιείκεια, ἡ συμπάθεια, τό ἔλεος, ἡ συγγνώμη καί τό τραγικό εἶναι ὅτι ἐνῶ ἐμεῖς σφάλλομε καί ἁμαρτάνομε κάθε ἡμέρα καί κάθε ὥρα δέν ὑπάρχει ἡ συμπάθεια, τό ἔλεος, τό «ἐπιεικές ὑμῶν», πού λέγει ὁ Ἀπόστολος σήμερα, πρός τόν ἀδελφό μας, πού ἔπταισε διά τοῦτο καί δοκιμαζόμεθα καί τυραννούμεθα καί βασανιζόμεθα, διότι δέν θέλομε νά συγχωρεθοῦμε, μέ ἀποτέλεσμα νά ὑπάρχη μῖσος, ἔχθρα, κακία, μεταξύ τῶν ἀνθρώπων καί ὡς ἀποτέλεσμα δέν εἴμαστε φίλοι τοῦ Θεοῦ, ἀλλά οἱ ἐχθροί αὐτοῦ, ξένοι, μακράν τοῦ πνεύματος, πού ἦλθε νά μᾶς φέρη ὁ Χριστός ἐδῶ εἰς τήν γῆν.
Νά λοιπόν, ἀδελφοί μου, κάτι πού ὅλως ἰδιαιτέρως πρέπει νά προσέξωμε. Ἔλεγε κάποιος καθηγητής τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς: «Ἐγώ, κύριοι, δέν ἐγνώριζα αὐτό τό πρᾶγμα· ὁ ἀείμνηστος Παναγιώτης Τρεμπέλας μοῦ τό εἶπε “τό ἐπιεικές ὑμῶν γνωσθήτω πᾶσιν ἀνθρώποις”». Καί ἀκριβῶς, ἀδελφοί μου, εἶναι ἀνάγκη νά τό προσέξωμε τώρα πού εἰσερχόμεθα εἰς τά Ἄχραντα Μυστήρια.
Πολλές βεβαίως ἁμαρτίες ἔχομε διαπράξει, ἀλλά ὅλες αὐτές μποροῦν νά κατακαοῦν λέγει ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, μποροῦν νά συγχωρεθοῦν, ἐάν συγχωρήσωμε ἀπό τά βάθη τῆς ψυχῆς μας ὅλους ἐκείνους, πού μᾶς ἐλύπησαν, πού μᾶς ἐπίκραναν, πού μᾶς ἐσυκοφάντησαν, πού μᾶς ἀδίκησαν. Καί ἀκόμα κάτι ἄλλο, λέγει ὁ Ἀπόστολος, διά τήν προετοιμασία μας. Ὁ Κύριος ἐγγύς, ὁ Κύριος εἶναι κοντά. Μιά βασική ἀλήθεια, τήν ὁποία δυστυχῶς τήν ἔχομε ξεχάσει ἐμεῖς οἱ σημερινοί χριστιανοί τοῦ 20οῦ αἰῶνος, οἱ καλοβολεμένοι, οἱ ὁποῖοι νομίζομε ὅτι θά ζήσωμε δυστυχῶς γιά πάντα ἐδῶ εἰς τόν κόσμο καί ἔτσι δέν προσδοκοῦμε τόν ἐρχομό τοῦ Κυρίου μας, δέν ἀποβλέπουμε εἰς τήν ἀληθινή Πατρίδα μας εἰς τήν βασιλεία τῶν οὐρανῶν, ἀλλά ἐδῶ, ἐδῶ εἶναι τά πάντα, ἐδῶ εἶναι τό κέντρο τῆς ὑπάρξεώς μας καί γι᾽ αὐτή τή ζωή ἐδῶ πέρα κάνομε τά ἀδύνατα δυνατά, οὕτως ὥστε νά εἶναι μιά ζωή μέ κάθε ἄνεσι, μέ κάθε καλοπέρασι, πλήν ὅμως ἡ Ἐκκλησία μας καί ἤδη ἀπό τούς πρώτους ἀποστολικούς χρόνους ζοῦσε ἔντονα αὐτή τήν προσδοκία. Δέν ἔχομε «ὧδε μένουσαν πόλιν» ἐκραύγαζε, δέν ἔχομε ἐδῶ παντοτινή πολιτεία, ἀλλά τήν μέλλουσα ἐπιζητοῦμε. Ὁ Κύριος ἐγγύς, ὅπως ἀκούσαμε· ἔτσι ζοῦσαν οἱ πιστοί καί δέν ἐννοοῦμε βεβαίως τίς πλάνες τῶν διαφόρων ἀντιχρίστων αἱρετικῶν, οἱ ὁποῖοι ὁρίζουν, τολμοῦν καί ὁρίζουν ἀκόμη ἡμερομηνίες καί νά λένε θά γίνη τώρα ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, θά ἔλθη τώρα ὁ Κύριος, ὅλα αὐτά εἶναι ψεύδη, ἀπάτες, πλάνες, προπαγάνδα καί ἐξαπάτησί μας, ἀλλά τό γνήσιο πνεῦμα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὅτι πράγματι ὁ Κύριος εἶναι ἐγγύς.
Ὁ Κύριος εἶναι ὁ γλυκύτατος νυμφίος τῆς ψυχῆς μας, πού ἔρχεται, θά ἔλθη ὁπωσδήποτε ὁ Κύριος «κρῖναι ζῶντας καί νεκρούς», ἀλλά ὅπως τονίζει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ἔρχεται μέ τό θάνατο τοῦ κάθε ἑνός ἐξ ἡμῶν. Ὁ θάνατός μας εἶναι ὁ ἐρχομός τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Ἔρχεται ὁ Κύριος, ὁ Κύριος ἐγγύς, καί μακάριος ὁ δοῦλος ὅν εὑρήσει γρηγοροῦντα, ὅπως ψάλλει ἡ Ἐκκλησία μας.
Ναί λοιπόν, ὁ Κύριος ἐγγύς, καί τό ἄλλο τό ὁποῖο δέν τό θεωροῦμε σπουδαῖο, δέν τό θεωροῦμε σοβαρό «ὅσα ἀληθῆ, ὅσα σεμνά, ὅσα εὔφημα» αὐτά νά σκεπτώμεθα, αὐτά νά λέμε, αὐτά νά διακηρύσσωμε. Δυστυχῶς πόσοι ἐξ ἡμῶν προσέχουν τά λόγια τους, πόσοι προσέχουν τήν ἀλήθεια, πόσοι προσέχουν τήν σεμνότητα. Ἔχομε γεμίσει ἀπό βωμολοχίες, ἀπό βρωμόλογα, ἀπό ψεύδη καί τόσα ἄλλα, πού μολύνουν τήν ἀτμόσφαιρα καί πνευματικά.
Ὁ Ἀπόστολος τονίζει ὅτι δέν πρέπει νά ἔχωμε ἕνα σαπρό στόμα, ἕνα σάπιο στόμα ἄρα οὔτε ὕβρεις νά λέγη οὔτε βλασφημίες, πολύ περισσότερο οὔτε βωμολοχίες οὔτε ἄλλες ἄσχημες λέξεις, ἀλλά ὅσα ἀληθῆ, ὅσα σεμνά, ὅσα ἀνώτερα καί εὔφημα, αὐτά νά λέμε, αὐτά νά σκεπτώμεθα.
Ὦ ἀδελφοί μου, ἐάν θελήσωμε νά κάνωμε αὐτήν τήν προετοιμασία, τότε πραγματικά ὁ Κύριος ἔρχεται καί θά λέμε καί ἐμεῖς εὐλογημένος ὁ Ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου. Εἴθε νά τόν ὑποδεχθοῦμε μέ αὐτή τήν διάθεσι, μέ αὐτό τό πνεῦμα ὥστε νά γίνη βασιλιὰς τῆς καρδιᾶς μας, ἄρχοντας τῆς ὅλης ὑπάρξεώς μας καί ἔτσι ἀναγεννώμενοι ἐμεῖς πνευματικά διά τῆς συμμετοχῆς μας εἰς τά ζωοποιὰ Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας νά βοηθήσωμε καί τόν ἑαυτόν μας καί τήν οἰκογένειά μας καί τήν κοινωνία μας γενικώτερα διά τόν ὀρθόδοξο προσανατολισμό μας, πού εἶναι ἡ πορεία μας διά τόν ἀκύμαντο λιμένα τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ.
Μάρτιος 2014