ΚΥΡΙΑΚΗ Ε΄ ΛΟΥΚΑ
2 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2025
Ἀπόστολος: Γαλ. β΄ 16-20
Εὐαγγέλιον: Λουκ. ιστ΄ 19-31
Ἦχος: δ΄.- Ἑωθινόν: Ι΄
ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ
«Χριστῷ συνεσταύρωμαι» (Γαλ. Β΄ 20)
Ἡ σταύρωσις τοῦ Κυρίου!
Ποῖος ἄνθρωπος δὲν γνωρίζει τοῦτο τὸ φοβερὸν γεγονός; Ποῖος, εἴτε χριστιανός, εἴτε Ἰουδαῖος, εἴτε νέος, εἴτε γέρων, εἶναι δυνατὸν νά ἀγνοῇ τὸ μοναδικὸν καὶ κορυφαῖον καὶ ἀνεπανάληπτον τοῦτο ἔγκλημα τῶν αἰώνων! Ποῖος δὲν συγκλονίζεται, – τῶν ἀθέων καὶ ἀπίστων, βεβαίως ἐξαιρουμένων! – ἀπὸ τὴν ὑπερτάτην ταύτην θυσίαν τοῦ Θεανθρώπου, καθ’ ἥν, «ἀπὸ ἕκτης ὥρας σκότος ἐγένετο ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν ἕως ὥρας ἐνάτης. …καὶ … τὸ καταπέτασμα τοῦ ναοῦ ἐσχίσθη εἰς δύο ἀπὸ ἄνωθεν ἕως κάτω, καὶ ἡ γῆ ἐσείσθη καὶ αἱ πέτραι ἐσχίσθησαν, καὶ τὰ μνημεῖα ἀνεῴχθησαν καὶ πολλὰ σώματα τῶν κεκοιμημένων ἁγίων ἠγέρθη» (Ματθ. ΚΣΤ΄ 45-53); Ποῖος, ἐπίσης, δύναται νά κατανοήσῃ καὶ βιώσῃ ἐκεῖνα τὰ φοβερὰ καὶ ἀσύλληπτα διὰ τὸν ἀνθρώπινον νοῦν μαρτύρια, ἅτινα ὑπέστη ὁ Θεάνθρωπος Κύριος διὰ τὴν τοῦ κόσμου σωτηρίαν; Πολλοί, βεβαίως, χρησιμοποιοῦσιν ἐντελῶς ἐπιπολαίως, τὴν φράσιν, «περνῶ τὰ μαρτύρια τοῦ Χριστοῦ», χωρίς, βεβαίως νὰ ἀντιλαμβάνωνται, ὅτι τοῦτο δὲν πρόκειται ποτὲ νὰ συμβῇ, καὶ ὅτι αὐτὴ καθ’ αὑτὴ ἡ φράσις αὕτη, – κατὰ τοὺς Ἁγίους Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας μας, – εἶναι βλάσφημος καὶ ὑβριστική!
Τὸ Πάθος τοῦ Κυρίου μας, μόνον ὁ Χριστός μας ἠδύνατο νά ὑποφέρῃ! Ὅσον καὶ ἂν προσεπάθησαν οἱ ἄνθρωποι, εἴτε διὰ λόγους εὐλαβείας, εἴτε δι’ ἐμπορικοὺς τοιούτους ἢ ἄλλους τινάς, νά ἀναπαραστήσωσι τοὺς πόνους καὶ τὰ βάσανα, σωματικά τε καὶ ψυχικά, ἅπαντες οὗτοι δὲν ἠδυνήθησαν, οὔτε ἐκ «τοῦ μακρόθεν», νά αἰσθανθῶσιν ὅσα ᾐσθάνθη καὶ ἐβίωσεν ὁ Σωτὴρ ἡμῶν, «διὰ τὴν ἡμῶν σωτηρίαν»!
«Συμπορευθῶμεν Αὐτῷ καὶ συσταυρωθῶμεν»!
Βεβαίως, εἰς τὸν κατανυκτικώτατον ἐκεῖνον ὕμνον τῆς Μ. Δευτέρας, «Ἐρχόμενος ὁ Κύριος πρὸς τὸ ἑκούσιον πάθος…», ἀκούομεν καὶ μελετῶμεν, ὅτι ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία, μᾶς καλεῖ μὲ τὴν ὡς ἄνω φράσιν, νά συμπορευθῶμεν μετὰ τοῦ Κυρίου, τὸν ὀδυνηρὸν δρόμον τοῦ μαρτυρίου καὶ τοῦ Γολγοθᾶ, καὶ οὐχὶ μόνον νά συνοδεύσωμεν Τοῦτον εἰς ἐκεῖνον τὸν τόπον, ἀλλ’ νά σταυρωθῶμεν μετ’ Αὐτοῦ, καὶ συνοδυνηθῶμεν, καὶ συναποθάνωμεν, «ἵνα καὶ συζήσωμεν Αὐτῷ»!
Ὡς εἴπομεν, ὅμως, τοῦτο εἶναι ἀδύνατον! Ἀδύνατον νά ὑπάρξῃ ἄνθρωπος, ὅσον γερὸς καὶ ἀνθεκτικὸς εἰς τὸν πόνον καὶ ἂν εἶναι, νά δυνηθῇ καὶ ὑπομείνῃ μὲ κάθε λεπτομέρειαν, τὸ σωματικὸν ἀλλὰ καὶ τὸ ψυχικὸν Πάθος τοῦ Σωτῆρος! Καὶ τοῦτο, διότι – ὡς λέγει ὁ θεῖος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, – «αἱ ἁμαρτίαι ἡμῶν ἐνεργοῦσιν ὡς παυσίπονον καὶ ναρκωτικὸν εἰς ἡμᾶς! Εἰς τὸν Ἀναμάρτητον Κύριον, ὅμως, τὸ τοιοῦτον ἀναισθητικὸν δὲν ὑπῆρξε, – καθ’ ὅσον Οὗτος Ἀναμάρτητος, – καὶ οὕτω, ἡ ὀξύτης τῶν πόνων καὶ τῶν ὀδύνων εἰς Αὐτόν, ἦσαν πολλαπλάσιοι»!
Συνεπῶς, καὶ ἡ κατανυκτικὴ ἀνωτέρω φράσις, ἀλλὰ καὶ αὐτή, ἡ τοῦ Παύλου τὴν ὁποίαν καὶ διαπραγματευόμεθα, ἔχουσιν ἀσφαλῶς, διαφορετικὴν σημασίαν!
«Ὁ παλαιὸς ἡμῶν ἄνθρωπος συνεσταυρώθη»!
Τὴν τοιαύτην φράσιν, ἀκούομεν συχνάκις εἰς τὸ ἱερὸν Ἀποστολικὸν ἀνάγνωσμα τοῦ Μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος, καὶ διὰ ταύτης, ὁ θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος θεωρεῖ ὡς «συ-σταύρωσιν» τοῦ Χριστιανοῦ, τὴν ὕψιστον θυσίαν τῆς ὁλοκληρωτικῆς ἀφοσιώσεως τοῦ Χριστιανοῦ εἰς τὸν Κύριον, ἀλλὰ καὶ τῆς, ἐξ ἴσου, παντελοῦς ἀποξενώσεως τούτου, ἀπὸ τοῦ κόσμου καὶ τῶν κοσμικῶν ἡδονῶν καὶ ἐπιθυμιῶν! Αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν ἔννοιαν ἔχει καὶ οὗτος ὁ λόγος τοῦ Ἀποστόλου πρὸς ὃν ἡ ἀναφορά μας! «Χριστῶ συνεσταύρωμαι», σημαίνει, «ἔγινα κοινωνὸς τοῦ σταυρικοῦ θανάτου τοῦ Χριστοῦ καὶ εἶμαι πεθαμένος, δὲν ζῶ δὲ πλέον ἐγώ, ὁ παλαιὸς δηλαδὴ ἄνθρωπος, ἀλλὰ ζῇ μέσα μου ὁ Χριστός» (Ἑρμηνεία εἰς τὸν ὡς ἄνω στίχον, ὑπὸ Π. Τρεμπέλα)! Ὑπ’ αὐτήν, συνεπῶς, τὴν ἔννοιαν, συνεσταυρώθη καὶ ὁ θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος μετὰ τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ! Ἠκολούθησε τὸν δρόμον τὸν δύσκολον καὶ τραχύν, καὶ ἀρνούμενος τὰς ἀνέσεις καὶ ἡδονὰς τῆς μικρᾶς καὶ ματαίας ταύτης ζωῆς, ἠγωνίσθη ἀφαντάστους ἀγῶνας καὶ θλίψεις!
Τούτους τοὺς ἀγῶνας του, τοὺς περιγράφει εἰς τὴν ἐπιστολήν του πρὸς τοὺς Κορινθίους, ἐν συντομίᾳ ὡς ἑξῆς˙ «ὑπὸ Ἰουδαίων πεντάκις τεσσαράκοντα παρὰ μίαν ἔλαβον, τρὶς ἐρραβδίσθην, ἅπαξ ἐλιθάσθην, τρὶς ἐναυάγησα, νυχθημερὸν ἐν τῷ βυθῷ πεποίηκα· ὁδοιπορίαις πολλάκις, κινδύνοις ποταμῶν, κινδύνοις λῃστῶν, κινδύνοις ἐκ γένους, κινδύνοις ἐξ ἐθνῶν, κινδύνοις ἐν πόλει, κινδύνοις ἐν ἐρημίᾳ, κινδύνοις ἐν θαλάσσῃ, κινδύνοις ἐν ψευδαδέλφοις· ἐν κόπῳ καὶ μόχθῳ, ἐν ἀγρυπνίαις πολλάκις, ἐν λιμῷ καὶ δίψει, ἐν νηστείαις πολλάκις, ἐν ψύχει καὶ γυμνότητι· χωρὶς τῶν παρεκτὸς ἡ ἐπισύστασίς μου ἡ καθ᾿ ἡμέραν, ἡ μέριμνα πασῶν τῶν ἐκκλησιῶν» (Β΄ Κορ. ΙΑ΄ 24-28)! Διὰ τούτων τῶν ταλαιπωριῶν καὶ κινδύνων, ἠγωνίσθη καὶ ἐθυσίασε τὸν ἑαυτόν του διὰ τὴν Ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ μας! «Συνεσταυρώθη» μετὰ τοῦ Κυρίου, οὐχὶ κρεμάμενος ἐπὶ ξυλίνου Σταυροῦ, ἀλλὰ καθ’ ἡμέραν, διὰ τῶν ὡς ἄνω θλίψεων καὶ κακουχιῶν!
Ὁ πόνος, σημαίνει ἀγάπην!
Ὅταν ὁ Κύριος εὑρίσκετο μετὰ τῶν μαθητῶν Του, πολλάκις προεμήνυσεν εἰς τούτους, ὅτι θὰ ὑποστῶσι θλίψεις καὶ ταλαιπωρίας διὰ τὴν Ἀγάπην Του! «Ἐπιβαλοῦσιν ἐφ᾿ ὑμᾶς τὰς χεῖρας αὐτῶν καὶ διώξουσι, παραδιδόντες εἰς συναγωγὰς καὶ φυλακάς, ἀγομένους ἐπὶ βασιλεῖς καὶ ἡγεμόνας ἕνεκεν τοῦ ὀνόματός μου· …Παραδοθήσεσθε δὲ καὶ ὑπὸ γονέων καὶ συγγενῶν καὶ φίλων καὶ ἀδελφῶν, καὶ θανατώσουσιν ἐξ ὑμῶν, καὶ ἔσεσθε μισούμενοι ὑπὸ πάντων διὰ τὸ ὄνομά μου» (Λουκ. ΚΑ΄ 12-17)! Τοὺς εἶχεν «ἑτοιμάσει» διὰ τὰς ἐπερχομένας δυσκολίας καὶ δοκιμασίας, καὶ μάλιστα, κατὰ τρόπον φυσικὸν καὶ ἀναπόφευκτον! Οὐχὶ δὲ μόνον τοῦτο, ἀλλὰ καὶ ἀπαιτοῦσεν (ὁ Κύριος), καὶ τὴν θλίψιν καὶ τὴν βίαν, ὡς στοιχεῖα «καταλυτικά», διὰ τὴν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν! Καὶ τοῦτο, ἀσφαλῶς, διότι τὴν ἀγάπην του κάποιος, τὴν ἀποδεικνύει, ὄχι τόσον ὑπὸ ὁμαλὰς συνθήκας καὶ εἰς «καιρὸν εἰρήνης», ἀλλὰ εἰς καταστάσεις ἐπικινδύνους καὶ δυσκόλους!
Αὕτη ἡ ἀγάπη εἶναι γνησία καὶ εἰλικρινής! Ταύτην ζητεῖ καὶ θέλει ὁ Κύριός μας! Ταύτην, ἐπίσης, ὀφείλομεν ἵνα δίδωμεν καὶ ἐπιδεικνύωμεν εἰς τὸν Σωτῆρα καὶ Λυτρωτήν μας, ἐφ’ ὅσον καὶ «αὐτὸς πρῶτος ἠγάπησεν ἡμᾶς» (Α΄ Ἰωάν. Δ΄ 19), καὶ ἐθυσιάσθη δι’ ἡμᾶς καὶ «ἐξηγόρασεν ἡμᾶς ἐκ τῆς κατάρας τοῦ νόμου τῷ τιμίῳ (Αὐτοῦ) αἵματι» (Ὕμνος Μ. Παρασκευῆς)!
Ταύτην τὴν ἔμπονον ἀγάπην, ἥντινα δεικνύομεν εἰς τὰ πολὺ ἀγαπητά μας πρόσωπα, ἀλλὰ καὶ ταύτην ἥντινα ζητοῦμεν καὶ θέλομεν παρὰ τῶν ἄλλων. Ἐκείνην, τὴν τοῦ καλοῦ Σαμαρείτου, ἀλλὰ καὶ τόσων ἄλλων Ἁγίων, οἵτινες ἐμιμήθησαν τὴν Ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ, καὶ ἔζησαν «συσταυρούμενοι» μετ’ Αὐτοῦ! Ταύτην τὴν Ἀγάπην ἂς προσφέρωμεν πρὸς τοὺς πλησίον μας, – κυρίως δὲ πρὸς τοὺς ἐχθρούς ἡμῶν, – ὥστε, μετὰ παρρησίας, νὰ ζητήσωμεν καὶ ἡμεῖς ταύτην, παρὰ τοῦ Δικαίου Κριτοῦ, κατὰ τὴν ἡμέραν τῆς Κρίσεως!
Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου Ἱεροκήρυξ Ἱ. Μ. Πατρῶν