ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ
10 ΙΟΥΛΙΟΥ 2022
Ἀπόστολος: Ρωμ. στ΄ 18-23
Εὐαγγέλιον: Ματθ. η΄ 5-13
Ἦχος: γ΄.- Ἑωθινόν: Δ΄
ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ
«Ἀκούσας δὲ ὁ Ἰησοῦς ἐθαύμασε» (Ματθ. Η΄ 10)
Ὁ θαυμασμός
Ἡ ἀνωτέρω λέξις, – καθαρῶς ἑλληνική, – εἶναι ὁμόρριζος μετὰ τῶν λεκτικῶν ὅρων, θαῦμα, θαυμάζω, ἔκθαμβος, θαυμάσιος, θαυμαστός, θαυμαστικὸ κ.ἄ. Ἡ ἔννοια καὶ ἡ σημασία ταύτης, καθὼς καὶ τῶν λοιπῶν ἀναγεγραμμένων, εἶναι γνωστὴ εἰς τοὺς πάντας, μηδὲ ἐξαιρουμένων καὶ τῶν μικρῶν παιδιῶν! Κατὰ τὰ Ἑλληνικὰ λεξικά, οἱ ἀνωτέρω λεκτικοὶ ὅροι, σημαίνουν, τὸν ἐντυπωσιασμόν, τὴν ἔκπληξιν, τὴν αἰφνίδιον ἀπορίαν Ὅμως καὶ αἱ, πρὸς ἀνάλυσιν, λέξεις, καθὼς καὶ αἱ σημασίαι των, ἀφοροῦν εἰς ἡμᾶς τοὺς ἀνθρώπους! Ἡμεῖς θαυμάζομεν καὶ ἀποροῦμεν˙ ἡμεῖς χαρακτηρίζομεν κάποιον ἢ κάτι, θαυμαστὸν ἢ θαῦμα ἢ θαυμάσιον˙ ἡμεῖς, – ἄλλοις λόγοις, – χρησιμοποιοῦμεν εἰς τάς, μετὰ τῶν ἄλλων, συζητήσεις, τοιαύτας λεκτικὰς ἐκφράσεις, προκειμένου νὰ ἐκφράσωμεν, νὰ ἐκφρασθῶμεν ἢ καὶ νὰ ἐντυπωσιάσωμεν!
Ὅμως, ἐν προκειμένῳ, ἡ λέξις «ἐθαύμασε», ἀφορᾷ εἰς τὸν Θεάνθρωπον Κύριον! Καὶ γεννᾶται τὸ ἐρώτημα: Εἶναι δυνατόν, νὰ θαυμάζῃ ὁ Θεός; Εἶναι δυνατὸν νὰ γίνεται κάτι ἀνθρώπινον καὶ νὰ ἐκπλήσσῃ τοῦτο τὸν ἄπειρον Θεόν; Ὁ Κύριος, ὡς τοῦτο γνωρίζουν οἱ πάντες, εἶναι Παντογνώστης! Γνωρίζει τὰ πάντα ἐξ ἀρχῆς, καὶ χιλιετίας πρὶν συμβοῦν ταῦτα! Γνωρίζει, οὐχὶ μόνον τὰ τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλὰ καὶ τὰ τῆς κτίσεως καὶ φύσεως καί, ὡς λέγει ὁ Θειότατος Παῦλος, «οὐκ ἔστι κτίσις ἀφανὴς ἐνώπιον αὐτοῦ, πάντα δὲ γυμνὰ καὶ τετραχηλισμένα τοῖς ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ» (Ἑβρ. Δ΄ 13)! Ἀκόμη καὶ εἰς τὰ παντέλεια ἔργα Του, ὅταν εἶδε ταῦτα μετὰ τὴν Δημιουργίαν των, τὰ εὗρεν, ὡς λέγει τὸ ἱερὸν κείμενον πολὺ καλά! «καὶ εἶδεν ὁ Θεὸς τὰ πάντα, ὅσα ἐποίησε, καὶ ἰδοὺ καλὰ λίαν» (Γέν. Α΄ 31). Δὲν θαυμάζει ὁ Θεός, ἀλλὰ διαπιστώνει καὶ ὑπογραμμίζει! Καὶ πῶς εἶναι δυνατόν, ὁ Θεὸς νὰ θαυμάζῃ τὸν ἀσήμαντον ἄνθρωπον, δι’ ἓν κατόρθωμά του ἢ διὰ μίαν ἀρετήν του, ὅταν καὶ ταῦτα εἶναι δῶρα τῆς Θείας Χάριτος! Ἑπομένως, ὁ θαυμασμὸς οὗτος τοῦ Διδασκάλου, εἶναι μία κίνησις τῆς ἀνθρωπίνης Αὐτοῦ φύσεως καὶ γίνεται, διὰ νὰ δείξῃ εἰς τοὺς παρόντας, ἐκεῖνο διὰ τὸ ὁποῖον θὰ ἔπρεπε ὄντως νὰ ἀποροῦν καὶ νὰ ἐντυπωσιάζωνται! Τοῦτο δὲ εἶναι ἡ μοναδικὴ πίστις τοῦ Ἑκατοντάρχου, ὡς ἠκούσαμεν εἰς τὴν Εὐαγγελικὴν περικοπήν!
Τί, ἆραγε, σημαίνει πίστις;
Πρῶτος ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, ἀλλὰ καὶ ἀκολούθως ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, καὶ ἐν συνεχείᾳ πάρα πολλοί, Ἅγιοι, πατέρες, ὅσιοι, δίκαιοι, ἀλλὰ καὶ ἁμαρτωλοὶ καὶ ἄπιστοι καὶ ἀρνηταί, ὡμίλησαν καὶ ἐξεφράσθησαν διὰ τοῦτο τὸ φλέγον ζήτημα τῆς πίστεως! Καὶ ὁ μὲν Κύριος, ἐξεθείασεν ταύτην, καὶ εἶπε λόγους μοναδικοὺς ὑπὲρ αὐτῆς! «Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐὰν ἔχητε πίστιν καὶ μὴ διακριθῆτε, κἂν τῷ ὄρει τούτῳ εἴπητε, ἄρθητι καὶ βλήθητι εἰς τὴν θάλασσαν, γενήσεται», καὶ «πάντα ὅσα ἐὰν αἰτήσητε ἐν τῇ προσευχῇ πιστεύοντες, λήψεσθε» (Ματθ. ΚΑ΄ 21-22)! Ἀκόμη, «ὁ πιστεύσας καὶ βαπτισθεὶς σωθήσεται, ὁ δὲ ἀπιστήσας κατακριθήσεται» (Μάρκ. ΙΣΤ΄ 16), ὅπως ἐπίσης, «ἡ πίστις σου σέσωκέ σε», ἢ «ὡς ἐπίστευσας γενηθήτω σοι», ἤ, τέλος, «πιστεύεις ὅτι δύναμαι τοῦτο ποιῆσαι;»
Καὶ οἱ προαναφερθέντες, ὅμως, Ἅγιοι, καὶ ἐδίδαξαν περὶ τῆς πίστεως, ἀλλὰ καὶ ἐφήρμοσαν αὐτήν, καὶ ἐποίησαν, καὶ διὰ τῆς πίστεως, – ὡς μᾶς διαβεβαιώνει ὁ Παῦλος, – «κατηγωνίσαντο βασιλείας, εἰργάσαντο δικαιοσύνην, ἐπέτυχον ἐπαγγελιῶν, ἔφραξαν στόματα λεόντων, ἔσβεσαν δύναμιν πυρός, ἔφυγον στόματα μαχαίρας, ἐνεδυναμώθησαν ἀπὸ ἀσθενείας, ἐγενήθησαν ἰσχυροὶ ἐν πολέμῳ, παρεμβολὰς ἔκλιναν ἀλλοτρίων» (Ἑβρ. ΙΑ΄ 33-34)! Συνεπῶς, ἡ πίστις δὲν εἶναι συναίσθημα, οὔτε ἡ ἐσωτερικὴ διαβεβαίωσις ὅτι «ὑπάρχει Θεός», ὡς καυχῶνται συνήθως κάποιοι, «παριστάνοντες τοὺς πιστούς»! Ἡ πίστις εἶναι τὸ βίωμα ἐκεῖνο, διὰ τοῦ ὁποίου ὁ ἄνθρωπος ἀφήνει τὰ πάντα εἰς τὰς χεῖρας τοῦ Παντοδυνάμου Κυρίου καὶ ζῇ δι’ Ἐκεῖνον μόνον!
Τοιουτοτρόπως, ἔζησαν καὶ ἐκινήθησαν ἅπαντες οἱ Ἅγιοι, καὶ ζῶντες διὰ τὸν Χριστόν, ἠρνήθησαν κάθε κοσμικὴν νοοτροπίαν καὶ συνήθειαν, καὶ ἔθυσαν τὰ πάντα διὰ τὴν δόξαν τοῦ Κυρίου, ἀκόμη δὲ καὶ αὐτῆς τῆς βιολογικῆς ζωῆς των! Πιστὸς δὲν εἶναι ὁ ἐκκλησιαζόμενος ἢ ὁ νηστεύων ἢ ὁ προσευχόμενος ἢ ὁ ἐξομολογούμενος καὶ μεταλαμβάνων τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων, – πόσοι, ἀλήθεια, τοιοῦτοι ὑπάρχουν καὶ εὐδοκιμοῦν! – ἀλλὰ ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος, καὶ ὅλα ταῦτα, ἀλλὰ καὶ πολλὰ περισσότερα, ἐνεργεῖ καὶ ἐργάζεται διὰ τὴν δόξαν τοῦ Κυρίου! Ὁ πιστὸς ζῇ, ἀλλὰ καὶ θέλει νὰ ζῇ, μόνον διὰ τὸν Κύριον! Ὁ μέγας σύγχρονος Σέρβος Θεολόγος, ἀλλὰ καὶ Ἅγιος τῆς Ἐκκλησίας μας, π. Ἰουστῖνος Πόποβιτς, εἰς μίαν ἔκρηξιν τῆς τοιαύτης ἀφοσιώσεως καὶ ἀγάπης του πρὸς τὸν Κύριον, γράφει «ἡ ζωὴ ἄνευ τοῦ Χριστοῦ, ὁ θάνατος ἄνευ τοῦ Χριστοῦ, ἡ ἀλήθεια ἄνευ τοῦ Χριστοῦ, ὁ ἥλιος ἄνευ τοῦ Χριστοῦ καὶ τὰ σύμπαντα χωρὶς Αὐτόν, ὅλα εἶναι τρομερὰ ἀνοησία, ἀνυπόφορον μαρτύριον, σισύφειος βάσανος, κόλασις! Δὲν θέλω οὔτε τὴν ζωὴν οὔτε τὸν θάνατον ἄνευ Σοῦ, Γλυκύτατε Κύριε! Δὲν θέλω οὔτε τὴν ἀλήθειαν οὔτε τὴν δικαιοσύνην οὔτε τὸν παράδεισον οὔτε τὴν αἰωνιότητα. Ὄχι, ὄχι! Ἐσένα μόνον θέλω. Ἐσὺ μόνο νὰ εἶσαι εἰς ὅλα, ἐν πᾶσι καὶ ὑπεράνω ὅλων!».
«Ὁ Ἰησοῦς ἐθαύμασε»!
Ναί! Ἐθαύμασεν ὁ Ἰησοῦς, διότι ἕνας ἐθνικὸς καὶ εἰδωλολάτρης προσκυνεῖ τὸν Θεὸν καὶ πιστεύει εἰς τὸν Θεῖον καὶ Παντοδύναμον Λόγον Του! Θαυμάζει ὁ Ἰησοῦς, ὄχι διότι δὲν ἐγνώριζεν ὅτι τοῦτο θὰ συνέβαινεν, ἀλλὰ διότι τὴν τοιαύτην πίστιν θὰ τὴν περίμενεν ἀπὸ τοὺς θεωρουμένους πιστούς˙ τοὺς Ἑβραίους! Ἀπὸ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι εἶχον ζήσει ἀναριθμήτους Θείας παρεμβάσεις εἰς τὴν πορείαν τοῦ ἔθνους των, κυρίως δὲ καὶ πρωτίστως, αὐτὴν ταύτην τήν, ὑπὸ τὸ ἀνθρώπινον σχῆμα, παρουσίαν τοῦ Ἰδίου τοῦ Θεοῦ! Καὶ αὐτὴν τὴν ἀπιστίαν τοῦ λαοῦ τῶν Ἑβραίων, φυσικὰ καὶ τὴν ἐγνώριζεν ὁ Κύριος, ἀλλὰ ὁ θαυμασμὸς Του ἐν προκειμένῳ, ἔχει διδακτικὸν καὶ προτρεπτικὸν χαρακτῆρα! Θαυμάζει ὁ Κύριος διὰ νὰ προσέξωμεν ἡμεῖς, ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα τὰ θεωροῦμεν ἐπιπολαίως καὶ ἀδιαφοροῦμεν διὰ ταῦτα! Θαυμάζει ὁ Θεός, διὰ νὰ ὑποκινήσῃ τὸν ἄπιστον ἄνθρωπον, εἰς τὴν πίστιν, διὰ νὰ καθοδηγήσῃ τοῦτον, εἰς τὴν ὁδὸν τῆς σωτηρίας, διὰ νὰ «ξυπνήσωμεν» ἡμεῖς, καὶ νὰ ζῶμεν, ἔχοντες «ἀνεωγμένους τοὺς ὀφθαλμούς», φυλασσόμενοι ἐκ τῶν παγίδων τοῦ ἀλάστορος!
Θαυμάζει, τέλος, ὁ Χριστός, ὡς θαυμάζει ὁ γονεὺς δι’ ἀσήμαντα καὶ μικρὰ πράγματα, παίζων μετὰ τῶν τέκνων του καὶ θέλων νὰ τὰ παιδαγωγήσῃ! Τὸν τοιοῦτον θαυμασμὸν τοῦ Κυρίου, ἂς εὐχηθῶμεν, φίλοι μου, νὰ ἴδωμεν ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ, κατὰ τὴν ὁποίαν, εἴθε νὰ ἀκούσωμεν τὴν «ἐνθουσιώδη» φωνήν Του, «εὖ, δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ! ἐπὶ ὀλίγα ἦς πιστός, ἐπὶ πολλῶν σε καταστήσω· εἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν τοῦ κυρίου σου» (Ματθ. ΚΕ΄ 21)!
Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου
Ἱεροκήρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν