ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ
28 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2024
Ἀπόστολος: Φιλιπ. δ΄ 4-9
Εὐαγγέλιον: Ἰωάν. ιβ΄ 1-18
Ἦχος- Ἑωθινόν: Τῶν Βαΐων
ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ
«Τοὺς πτωχοὺς γὰρ πάντοτε ἔχετε μεθ’ ἑαυτῶν, ἐμὲ δὲ οὐ πάντοτε ἔχετε» (Ἰωάν. ιβ΄ 8)
Τὸ μύρον τῆς εὐγνωμοσύνης!
Ἕνα πανάκριβο ἄρωμα, φίλοι μου ἀναγνῶσται, τὸ ὁποῖον φέρει μία ἐκ τῶν ἀδελφῶν τοῦ Λαζάρου, ἡ Μαρία, ὡς ἔκφρασιν εὐγνωμοσύνης πρὸς τὸν Ἰησοῦν, γίνεται αἰτία συζητήσεως καὶ ἀντιπαραθέσεως. Πρὶν ἀπὸ ὀλίγας ἡμέρας, ὁ Κύριος ἀνέστησε τὸν ἀδελφόν της τὸν Λάζαρον καὶ θεωρεῖ αὕτη, ὅτι ὀφείλει εἰς τὸν Εὐεργέτην της ἓν δῶρον ὅσον ἀκριβότερον καὶ ὅσον πολυτιμότερον! Ὁ Ἰούδας ὁ Ἰσκαριώτης, ὅμως, ἐνίσταται καὶ διαμαρτύρεται, διότι ἡ ἀξία τοῦ μύρου εἶναι τοσαύτη, ὥστε θὰ ἀρκοῦσαν τὰ δαπανηθέντα χρήματα διὰ τὴν ἀγοράν του, νὰ δοθοῦν καὶ συντηρήσωσι κάποιους πτωχούς! Βεβαίως, ὁ συγκεκριμένος μαθητὴς δὲν διακρίνεται διὰ τὰ φιλάνθρωπα αἰσθήματά του, καθ’ ὅσον ἀντιθέτως, διακρίνεται διὰ τὴν φιλαργυρίαν του, ἥτις πολλάκις τὸν ὡδήγει εἰς τὸ νὰ κλέπτη, ἀπ’ ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα ἐβάλλοντο εἰς τὸ ταμεῖον (γλωσσόκομον) τῶν μαθητῶν, διὰ τὴν συντήρησίν των! Ἂς ἴδωμεν ὅμως λεπτομερέστερον τοῦτο τὸ γεγονός!
Ὁ Κύριος εὑρίσκεται εἰς τὴν Βηθανίαν, εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ Λαζάρου καὶ τῶν ἀδελφῶν του, τὸν ὁποῖον (Λάζαρον) πρὶν ἀπὸ ὀλίγας ἡμέρας, ἀνέστησεν ἐκ τῶν νεκρῶν! Ἡ Μαρία, θέλουσα νὰ ἐκφράσῃ τὴν εὐγνωμοσύνην της πρὸς τὸν Κύριον, – ὡς προείπαμεν, – ἔχει ἀγοράσει πολύτιμον «μύρον νάρδου πιστικῆς πολυτίμου», καὶ ἐνώπιον ἁπάντων τῶν παρισταμένων, ἐκχέει τοῦτο εἰς τοὺς παναχράντους πόδας τοῦ Ἰησοῦ καὶ διὰ τῶν τριχῶν τῆς κεφαλῆς της ἐσπόγγιζε τούτους! Εἰς ἐλάχιστον χρόνον, ἡπλώθη ἡ εὐωδία τοῦ μύρου εἰς ἅπασαν τὴν οἰκίαν!
Τὴν στιγμὴν ἐκείνην, καὶ ἐνῶ ἅπαντες θεωροῦσι τὴν εὐγνώμονα ταύτην «κίνησιν» τῆς Μαρίας, ἠκούσθη ἡ φωνὴ τοῦ Ἰούδα, ὅστις διεμαρτύρετο διὰ τὴν «ἀλόγιστον ταύτην σπατάλην», καὶ θέλων ἵνα δείξῃ ὅτι συμπορεύεται μὲ τάς, περὶ ἐλεημοσύνης, διδαχὰς τοῦ Χριστοῦ, «λέγει διατί τοῦτο τὸ μύρον οὐκ ἐπράθη τριακοσίων δηναρίων καὶ ἐδόθη πτωχοῖς;» Βεβαίως, – ὡς καὶ πάλιν προείπομεν, – ἄλλο εἶναι τὸ κίνητρον τῆς τοιαύτης διαμαρτυρίας – ὡς διευκρινίζει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης! «Εἶπε δὲ τοῦτο οὐχ ὅτι περὶ τῶν πτωχῶν ἔμελεν αὐτῷ, ἀλλ’ ὅτι κλέπτης ἦν, καὶ τὸ γλωσσόκομον εἶχε καὶ τὰ βαλλόμενα ἐβάσταζεν» (Ἰωάν. ιβ΄ 6)! Γνωρίζουσιν ἅπαντες οἱ μαθηταί, ὅτι οὗτος δὲν διακρίνεται διὰ τὰς ἐλεήμονας διαθέσεις του˙ ἀντιθέτως, ἦτο κλέπτης καὶ ἔκλεπτεν ἐκ τοῦ γλωσσοκόμου, τὸ ὁποῖον ὑπῆρχε διὰ τὰς ἀνάγκας τοῦ Κυρίου καὶ τῶν μαθητῶν Του!
τὴν «διαμαρτυρίαν», ὅμως, ταύτην τοῦ Ἰούδα, παρενέβη ὁ Ἴδιος ὁ Διδάσκαλος καὶ χωρὶς νὰ καταφερθῇ καὶ κατηγορήσῃ τὸν Ἰσκαριώτην, δικαιώνει τὴν Μαρίαν καὶ δέχεται τὸ «πολύτιμον δῶρον» της! «Εἶπεν οὖν ὁ Ἰησοῦς· ἄφες αὐτήν, εἰς τὴν ἡμέραν τοῦ ἐνταφιασμοῦ μου τετήρηκεν αὐτό. Τοὺς πτωχοὺς γὰρ πάντοτε ἔχετε μεθ’ ἑαυτῶν, ἐμὲ δὲ οὐ πάντοτε ἔχετε»! Ὁ Διδάσκαλος δὲν βλέπει τοῦτο τὸ πανάκριβον μύρον, ὡς «ἀλόγιστον σπατάλην», ἀλλὰ ὡς δῶρον καρδίας, τὸ ὁποῖον καὶ δέχεται ὡς μύρον τοῦ ἐπερχομένου ἐνταφιασμοῦ Του! Τοὺς πτωχοὺς θὰ τοὺς εὑρίσκωσι ὅποτε τοὺς ἀναζητήσωσι˙ Τὸν Χριστόν, ὅμως, δὲν θὰ ἔχωσι πάντοτε τὴν εὐκαιρίαν ἵνα τοῦ προσφέρωσι!
Ὁ πτωχὸς καὶ ὁ Χριστός!
Ἴσως, ἐν προκειμένῳ, νὰ ὑπάρχωσι πολλαὶ ἐνστάσεις! Ἴσως πολλοὶ νὰ ἀναγνωρίζωσιν εἰς τὸν Ἰούδα, ὅτι δικαίως διεμαρτυρήθη, ἔστω καὶ ἂν ὄντως ἦτο φιλάργυρος καὶ κλέπτης! Ὄντως, ὁ Κύριος ἐδίδασκε καὶ ἐφήρμοζε τὴν ἄκραν ἁπλότητα καὶ πτωχείαν, καὶ ἕνα τόσον «βαρὺ» καὶ πολύτιμον ἄρωμα, νὰ ἦτο ἀντίθετον καὶ ἐναντίον, εἰς τὴν περὶ πτωχείας διδασκαλίαν Του! Ὄντως ὁ Διδάσκαλος συνεβούλευε καὶ ἐδίδασκεν ὅτι, «ὁ ἔχων δύο χιτῶνας μεταδότω τῷ μὴ ἔχοντι», καί, «εἰ πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα καὶ δὸς πτωχοῖς, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανῷ, καὶ δεῦρο ἀκολούθει μοι»! Ὄντως, συνέστησεν εἰς τοὺς μαθητάς Του, «μὴ κτήσησθε χρυσὸν μηδὲ ἄργυρον μηδὲ χαλκὸν εἰς τὰς ζώνας ὑμῶν» καὶ ἀπαιτοῦσεν ἀπ’ ἐκείνους ἵνα κινῶνται ἀνὰ μέσον τῶν ἀνθρώπων, ὡς πτωχοὶ καὶ ἄποροι!
Ὅμως, ὁ Ἰησοῦς, ὅταν ἐδίδασκε τὰ περὶ τῆς δευτέρας Αὐτοῦ παρουσίας, «ἔδειξε» τὸν ἑαυτόν Του ὄπισθεν τῶν πτωχῶν καὶ τῶν «ἐλαχίστων ἀδελφῶν» Του! Ἐταύτιζεν ἑαυτόν, μὲ ἐκείνους τοὺς περιθωριοποιημένους, οἵτινες συνήντησαν ἡμᾶς ἐν τῇ ζωῇ ταύτῃ καὶ τοὺς ὁποίους ἐθεωρήσαμεν ὡς δευτερεύοντας καὶ ἀναξίους οἱασδήποτε βοηθείας καὶ συμπαραστάσεως! Συνεπῶς, τὸ δῶρον τῆς Μαρίας δὲν ἀντίκειται εἰς τὰς Θείας διδασκαλίας, ἀλλ’ ὄντως εἶναι δῶρον πρὸς τὸν πτωχὸν Ἰησοῦν, ὅστις «οὐκ εἶχε ποῦ τὴν κεφαλήν κλίνει»! Βεβαίως, τὸ τοιοῦτον δῶρον, δὲν τὸ εἶχεν ἀνάγκην ὁ ἀπροσδεὴς Κύριος, οὔτε θὰ ἐκάλυπτε τοῦτο, οἱανδήποτε ἀνάγκην Του. Ὅμως τὸ θέλει καὶ τὸ ἐκτιμᾷ ὁ Θεάνθρωπος, ὡς δῶρον καρδίας καὶ ἀγάπης καὶ ἐπαινεῖ διὰ τοῦτο, τὴν εὐγνώμονα καὶ προσφέρουσαν!
Θὰ ἐτολμούσαμεν νὰ εἴπομεν ὅτι τοιαῦτα δῶρα καρδίας καὶ εὐγνωμοσύνης, τὰ θέλει καὶ τὰ ἀναζητεῖ ὁ Θεός, εἴτε αὐτὰ εἶναι ἓν «εὐχαριστῶ» ἀπὸ τοὺς ἐννέα ἀχαρίστους λεπρούς, εἴτε «μύρον πολύτιμον» καὶ ἀπὸ τὴν ἀδελφὴν τοῦ Λαζάρου, – ἐν προκειμένῳ, – ἀλλά, ἀκόμη, καὶ ἀπὸ τὴν πόρνην τῆς Μεγ. Τετάρτης, ἥτις, κρατήσασα καὶ ἀλείψασα διὰ τῶν μεμιασμένων χειρῶν της, τήν τε Θείαν κεφαλὴν καὶ τοὺς παναχράντους Θείους πόδας, «τὴν λύσιν τῶν ἁμαρτημάτων ἐκομίσατο»!
«Τί σοι προσενέγκωμεν Χριστέ;»
Ἓν «βῆμα», πρὸ τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Ἑβδομάδος, εὑρισκόμεθα, ἀγαπητοί μου, καὶ οἱ ὡς ἄνω λόγοι τοῦ ὕμνου τῶν Χριστουγέννων, ἔρχονται εἰς τὸν νοῦν καὶ τὴν καρδίαν μου! Τότε, ἀναρωτᾶται ὁ ὑμνογράφος, ποῖον δῶρον ἁρμόζει καὶ πρέπει ἵνα προσφέρῃ οὗτος, εἰς τὸν τεχθέντα Βασιλέα! Ἡ αὐτή, ὅμως, ἐρώτησις καὶ ἀπορία, ἀναφύεται ἐκ τῆς ταλαιπώρου καρδίας μου, τώρα ποὺ ὁ Ἴδιος αὐτὸς Βασιλεύς, ὁδηγεῖται εἰς τὸν Σταυρὸν καὶ τὸν θάνατον, ὑπὸ τῶν ἀντιχρίστων καὶ ἀντιθέων Ἑβραίων!
Ὁ Κύριός μας, ὡς εἴδομεν ἀνωτέρω, οὐχὶ μόνον δέχεται τὰ δῶρα τῆς ἀγάπης καὶ τῆς εὐγνωμοσύνης, ἀλλὰ καὶ τὰ ἐπιζητεῖ! Θὰ ἴδωμεν καὶ θὰ ἀκούσωμεν τὴν Μεγάλην Πέμπτην, ὅτι ἐζήτησεν ἀπὸ τοὺς τρεῖς ἐκ τῶν μαθητῶν Του, ἵνα τοῦ συμπαρασταθῶσιν διὰ τῆς ἀγρυπνίας καὶ προσευχῆς των, εἰς τὰς δυσκόλους ἐκείνας ὥρας τῆς ἀγωνίας Του! Βεβαίως, ἐκεῖνοι, ὡς εἶναι γνωστόν, δὲν ἠδυνήθησαν ἵνα ἀνταποκριθῶσιν εἰς τὴν τοιαύτην πρόσκλησιν τοῦ Διδασκάλου των, καὶ ὁ σωματικὸς κόπος καὶ ἡ ψυχική των ἀγωνία, τοὺς κατέβαλον!
Τοιαῦτα, ὅμως, δῶρα ἀγάπης καὶ εὐγνωμοσύνης, ὀφείλομεν καὶ ἡμεῖς εἰς τὸν Εὐεργέτην μας! Ναί, τὰ θέλει καὶ τὰ ἀναζητεῖ! Καὶ ταῦτα, ἂς μὴ νομίσωμεν ὅτι ἔχουσιν ἀντίστοιχον κόστος ὡς τὸ μύρον τῆς Μαρίας, καὶ κρύπτουσι φόβους καὶ κινδύνους, ὡς ἐκεῖνοι οὓς διῆλθον οἱ μαθηταὶ ἀδικαιολογήτως, καὶ οἱ ὁποῖοι (φόβοι) ἀπεμάκρυναν τούτους ἐκ τοῦ Διδασκάλου των! Ἐκεῖνα, πλέον, τὰ δῶρα ἅτινα ζητεῖ ἀπὸ ἡμᾶς ὁ Κύριος, εἶναι ἡ ἀποκλειστικὴ καὶ ὁλοκληρωτικὴ ἀγάπη μας πρὸς Αὐτόν, ἥντινα ἐπέδειξαν, ἀνέκαθεν, ἅπαντες οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας, – καὶ διὰ τοῦτο ἡγιάσθησαν, – θυσιάζοντες διὰ Τοῦτον, ἅπαντα ἕως καὶ αὐτῆς ταύτης τῆς βιολογικῆς ζωῆς των!
Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου Ἱεροκήρυξ Ἱ. Μ. Πατρῶν