Ὁ καθένας λυπᾶται τὸν παράλυτο ποὺ δὲν εἶχε φίλο ἤ συγγενῆ νὰ τὸν βοηθήση νὰ θεραπευθῆ. Ἀλλὰ ἀγανακτεῖ καὶ ὀργίζεται γιὰ κάποιον ἄλλο, ποὺ ἔχει πρόθυμο βοηθό, καὶ ἀναβάλλει τὴν θεραπεία του. Καὶ ὑπάρχουν πολλοί, ποὺ ἔχουν τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ ὡς ἰατρὸ καὶ δὲν χρειάζονται ἄγγελο νὰ ταράξη τὸ νερό, γιατί ὁ ἴδιος εἶναι «ὁ τῆς μεγάλης βουλῆς Ἄγγελος», ὅμως μένουν κατάκοιτοι στὴν ἁμαρτία.
Αὐτὸ συμβαίνει, γιατί εἶναι δεμένοι μὲ τὴν συνήθεια τῆς ἁμαρτίας, ποὺ κόβει τὰ νεῦρα τῆς ψυχῆς καὶ μένει ἀκίνητη στὴν ἐργασία τῆς ἀρετῆς. Ὁ μέγας Βασίλειος γράφει, ὅτι ἡ παγιωμένη συνήθεια ἔχει τὴ δύναμη τῆς φύσης καὶ δὲν νικιέται εὔκολα.
Ὁ ἱερὸς Αὐγουστῖνος λέγει ὅτι στέναζε δεμένος, ὄχι ἀπὸ ἄλλον, ἀλλὰ ἀπὸ τὴν ἁλυσίδα τῆς συνήθειάς του. Ὁ Δαυίδ, ἐνῷ τοῦ ἔδωσε τὰ βασιλικὰ ἄρματα ὁ Σαούλ, γιὰ νὰ νικήση τὸν Γολιάθ, προτίμησε τὴν σφεντόνα του, διότι μ’ αὐτὴν συνήθισε νὰ κυνηγᾶ.
Ἡ συνήθεια κάνει τὰ ἁμαρτήματα βαρύτερα μὲ βαθειὲς ρίζες. Τὶς ἀρετὲς τὶς μειώνει. Ὁδηγεῖ καὶ σὲ ἄλλες ἁμαρτίες. Προσθέτει καὶ τὴν ἀπελπισία. Ἡ συνήθεια τῆς ἁμαρτίας εἶναι ὕπνος βαθὺς καὶ ἂν ξυπνήση κάποιος, δὲν περιπατεῖ εὔκολα, δηλ. ὁ θεῖος λόγος δὲν φθάνει μέσα στὴν ψυχή. Ἡ συνήθεια τῆς ἁμαρτίας μοιάζει μὲ τὸ παιγνίδι τῶν παιδιῶν, ποὺ δένουν ἕνα πουλὶ καὶ τὸ ἀφήνουν νὰ πετάξη ψηλὰ καὶ πάλι τὸ κατεβάζουν.
Ὁ διάβολος δένει τὸν ἄνθρωπο μὲ τὸ σχοινὶ τῆς συνήθειας.
Μιὰ μικρὴ συνήθεια στὴν ἀρχὴ γίνεται πιεστικὴ καὶ ὁδηγεῖ σὲ ἐγκλήματα ἀργότερα, ἂν οἱ γονεῖς δὲν τὴν περικόψουν ἐξ ἀρχῆς.
Ὁ Πλάτων ὕβρισε δημόσια φίλο, ποὺ ἔπαιζε κύβους. Ὁ φίλος εἶπε: «τόσο μικρὸ θέμα» καὶ ὁ Πλάτων ἀπάντησε: «ὅταν γίνη συνήθεια δὲν εἶναι μικρό».
Ἡ θεραπεία τῆς συνήθειας εἶναι ἡ παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἐλεύθερα θὰ ἐπικαλεσθῆ ὁ ἄνθρωπος. Ὁ Χριστὸς ἐρώτησε «θέλεις ὑγιὴς γενέσθαι;». Ἐπίσης βοηθοῦν ἡ ἐπιθυμία καὶ ἡ καλλιέργεια τῶν ἀντίθετων τῆς ἁμαρτίας καὶ ἡ ὑποταγὴ τοῦ σώματος στὴν ψυχή, χωρὶς λύπη γιὰ τὴ σάρκα· ὁ Ἰησοῦς ἔδωσε τὸ παράδειγμα στὸν Σταυρό.
Ὁ Ἀριστοτέλης ἀναφέρει ὅτι στοὺς Σκύθες δὲν εἶχε τὸ δικαίωμα κάποιος νὰ πιῆ ἀπὸ τὸ κοινὸ ποτήρι στὶς πανηγύρεις, ἂν δὲν εἶχε θανατώσει ἕνα ἐχθρὸ τῆς πόλεως. Ἔτσι καὶ ὁ Χριστιανός, ἂν δὲν θανατώση τὴν συνήθεια τῆς ἁμαρτίας δὲν θὰ πιῆ τὸ ποτήρι τῆς Καινῆς Διαθήκης, τῆς οὐράνιας ζωῆς.
Λόγος Ἁγίου Μακαρίου τοῦ Πατμίου (18 αἰ.)
Πηγή: Πατερικὸν Κυριακοδρόμιον, Ἁγ. Ὄρους