Κωνσταντῖνος Ἰ. Βαθιώτης
Στὸ προηγούμενο μάθημα προπαγάνδας, τὸ 5ο κατὰ σειράν, ἀναφερθήκαμε στὴν ἀπειλὴ ὡς μέσο χειραγώγησης, σημειώνοντας ὅτι ἡ ἀπειλὴ νόμιμης παραλείψεως ἀποτελεῖ στὴν οὐσία μία προσφορά, ἡ ἀποδοχὴ τῆς ὁποίας εἶναι ζήτημα ἀτομικῆς εὐθύνης τοῦ ἀπειλουμένου.
Ἀλλιῶς ἔχει τὸ πρᾶγμα, ὅταν τὸ ἀντικείμενο τῆς ἀπειλῆς εἶναι μία παράνομη παράλειψη ἢ ἐνέργεια, ὁπότε ἡ χειραγώγηση γίνεται κατὰ τρόπον ἠθικῶς καὶ ποινικῶς ἐπιλήψιμο.
Συστατικὸ στοιχεῖο τῆς ἀπειλῆς εἶναι ἡ πρόκληση φόβου στὸ πρόσωπο τοῦ ἀπειλουμένου. Μέσῳ αὐτοῦ τοῦ φόβου, ὁ ἀπειλῶν ἐπιχειρεῖ νὰ κάμψει τὴν ἀντίθετη βούληση τοῦ ἀποδέκτη τῆς ἀπειλῆς. Στὸ πλαίσιο τοῦ Ποινικοῦ Δικαίου, ἡ ἀπειλὴ εἶναι ὁ ἕνας ἀπὸ τοὺς δύο τρόπους –ὁ ἄλλος εἶναι ἡ βία–, μὲ τοὺς ὁποίους ὁ δράστης ἐξαναγκάζει τὸ θῦμα του νὰ ἱκανοποιήσει τὴν παράνομη ἀξίωσή του (βλ. ἰδίως τὰ ἐγκλήματα τῆς ληστείας, τῆς ἐκβίασης καὶ τοῦ βιασμοῦ).
Τὸ 1977 ὁ Ἀνδρέας Κλ. Σοφοκλέους, ὅταν ἦταν Πρόεδρος τοῦ Κυπριακοῦ Συνδέσμου Τεχνῶν καὶ Ἐπικοινωνιῶν, καθὼς καὶ Ἀντιπρόεδρος τοῦ Γεωγραφικοῦ Ὁμίλου Κύπρου, εἶχε ἐκδώσει ἕνα βιβλίο μὲ τίτλο «Εἰσαγωγὴ στὴν ἐπικοινωνία – Πειθὼ – Προπαγάνδα».
Ἐπρόκειτο γιὰ τὴν ἐμπλουτισμένη ἔκδοση ἑνὸς πολυγραφημένου σὲ λίγα ἀντίτυπα βιβλίου ποὺ εἶχε κυκλοφορήσει τὸν Δεκέμβριο τοῦ 1976 μὲ τίτλο «Γενικὲς Ἀρχὲς Διαφωτίσεως». Στὴν ἑνότητα «Προπαγάνδα καὶ Ἀπειλή» [1], ὁ Σοφοκλέους ἐξετάζει τὴν αἰτιώδη διασύνδεση ἀνάμεσα στὸν φόβο, ποὺ προκαλεῖ τὸ προπαγανδιστικὸ μήνυμα καὶ στὸν ἐπηρεασμὸ τῶν ἀποδεκτῶν του.
Ἐξαρχῆς ὁ Σοφοκλέους ἐπισημαίνει ὅτι εἶναι ζήτημα σφόδρα ἐριζόμενο ἂν ἡ ἀποτελεσματικότητα τοῦ ἐκφοβιστικοῦ μηνύματος ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν ἤπια ἤ, ἀντιθέτως, ἀπὸ τὴν ἔντονη ἀπειλή, ποὺ περιέχει. Ἐπιστημονικὲς ἔρευνες ἔχουν καταδείξει ὅτι σὲ κάποιες περιπτώσεις πιὸ ἐπιδραστικὴ εἶναι ἡ ἤπια μορφὴ ἀπειλῆς, ἐνῶ σὲ ἄλλες περιπτώσεις ἡ ἀπροκάλυπτη καὶ ἔντονη.
Ὁ Σοφοκλέους παραθέτει τὰ ἀποτελέσματα τριῶν πειραματικῶν ἐργασιῶν [2], ἐκ τῶν ὁποίων ἡ δεύτερη θὰ βοηθήσει τὸν ἀναγνώστη νὰ συνειδητοποιήσει τὸ βάθος τῆς παγίδας ποὺ στήθηκε σὲ βάρος τῶν λαῶν στὴν ἐποχὴ τοῦ κορωνοϊοῦ.
ΠΡΩΤΟΝ ΠΕΙΡΑΜΑ
Ἡ πρώτη πειραματικὴ ἐργασία διεξήχθη τὸ 1953 ὑπὸ τὴν καθοδήγηση τῶν Ἀμερικανῶν καθηγητῶν Ψυχολογίας Ἴρβινγκ Τζάνις (Irving Janis) καὶ Σέιμουρ Φέσμπαχ (Seymour Feshbach) καὶ τὰ πορίσματά της δημοσιεύθηκαν σὲ μία μελέτη μὲ τίτλο «Οἱ ἐπιπτώσεις τῆς πρόκλησης φόβου [ἐπὶ τῆς ἀποτελεσματικότητας τῆς πειθοῦς]»: [3]
Σὲ τρεῖς μαθητικὲς ὁμάδες παρουσιάσθηκαν ἰσάριθμες διαλέξεις μὲ ἀντικείμενο τὴν ὑγιεινή τοῦ στόματος. Εἰδικότερα, παρεῖχαν πληροφορίες γιὰ τὰ δόντια καὶ τὰ οὖλα, προτείνοντας τρόπους προστασίας τους.
Κάθε διάλεξη περιέγραφε μὲ διαφορετικὸ τρόπο τὶς συνέπειες ποὺ ἔχει γιὰ τὸν ἀνθρώπινο ὀργανισμὸ ἡ συστηματικὴ παραμέληση τῆς στοματικῆς ὑγιεινῆς.
Ἀπὸ τὸ πείραμα προέκυψε ὅτι ὅσο πιὸ σοβαρὴ παρουσιαζόταν ἡ συνέπεια (π.χ. σὲ μία διάλεξη περιλαμβανόταν καὶ τὸ ἐνδεχόμενο ἐμφάνισης καρκίνου τοῦ στόματος), τόσο μεγαλύτερη ἦταν ἡ ἀνησυχία τῶν μαθητῶν.
Ὅταν, ὅμως, μία ἑβδομάδα μετὰ τὴν πραγματοποίηση τῶν διαλέξεων, οἱ μαθητὲς ἐκλήθησαν νὰ ἀπαντήσουν στὸ ἐρώτημα σχετικὰ μὲ τὴν τήρηση τῶν ὑγειονομικῶν ὑποδείξεων, διαπιστώθηκε ὅτι ἐκεῖνοι ποὺ συμμορφώθηκαν περισσότερο σὲ αὐτὲς ἦταν ὅσοι ἄκουσαν τὴν διάλεξη μὲ τὴν πιὸ ἤπια δόση ἀπειλῆς, ἐνῶ τὸ μικρότερο ποσοστὸ συμμόρφωσης συγκέντρωσε ἡ ὁμάδα ποὺ ἄκουσε τὴν διάλεξη μὲ τὴν πιὸ ἐκφοβιστικὴ ἀπειλή!
ΔΕΥΤΕΡΟΝ ΠΕΙΡΑΜΑ
Σὲ ἀντίθετο, ὅμως, συμπέρασμα κατέληξε ἡ δεύτερη πειραματικὴ ἐργασία ποὺ διεξήχθη τὸ 1966 ὑπὸ τὴν καθοδήγηση δύο ἄλλων Ἀμερικανῶν καθηγητῶν Ψυχολογίας, τῶν Τζέημς Ντάμπς (James Dabbs) καὶ Χάουαρντ Λέβενταλ (Howard Leventhal) καὶ δημοσιεύθηκε σὲ μία μελέτη μὲ τίτλο «Ἐπιπτώσεις τῆς διαφοροποίησης τῶν συστάσεων σὲ μία ἐπικοινωνιακὴ καμπάνια πρόκλησης φόβου» [4].
Στὸ συγκεκριμένο πείραμα, τὸ ὁποῖο εἶχε ὡς ἀντικείμενο τὸν ἐμβολιασμὸ κατὰ τοῦ τετάνου, εἶχαν συμμετάσχει 182 φοιτητὲς πού, ὅπως καὶ στὸ πείραμα τοῦ 1953, εἶχαν χωριστεῖ σὲ τρεῖς ὁμάδες, στὶς ὁποῖες εἶχαν διανεμηθεῖ φυλλάδια μὲ πληροφορίες γιὰ τὴν ἀσθένεια τοῦ τετάνου.
Τὸ περιεχόμενο τῶν φυλλαδίων ἦταν διαφορετικὸ σὲ σχέση μὲ τὴν ἔνταση τῆς ἀπειλῆς, τὴν ἀποτελεσματικότητα τοῦ ἀντιτετανικοῦ ἐμβολίου καὶ τὸν πόνο ἀπὸ τὸν ἐμβολιασμό. Εἰδικότερα:
Σὲ κάποια φυλλάδια ἀναφερόταν ὅτι γιὰ τὴν ἀνάρρωση ἀπὸ τὸν τέτανο ἀπαιτεῖται σύντομη ἰατρικὴ περίθαλψη, ἐνῶ σὲ ἄλλα ἡ συγκεκριμένη ἀσθένεια παρουσιαζόταν ὡς δυσκολοθεράπευτη. Ὑπῆρχε, ὅμως, καὶ μία τρίτη κατηγορία φυλλαδίων, διανθισμένη μάλιστα ὄχι (ὅπως συνέβαινε στὶς προηγούμενες δύο κατηγορίες) μὲ ἀσπρόμαυρες, ἀλλὰ μὲ ἔγχρωμες φωτογραφίες, ὅπου ὁ ἀναγνώστης πληροφορεῖτο τὸν θάνατο τῶν ἀσθενῶν ἀπὸ τέτανο παρὰ τὶς ἐπίπονες προσπάθειες τῶν γιατρῶν.
Ὡς γνωστόν, οἱ ἔγχρωμες σοκαριστικὲς φωτογραφίες ἀξιοποιοῦνται μέχρι σήμερα στὴν ἐπιθετικὴ καμπάνια κατὰ τοῦ καπνίσματος: πρόκειται γιὰ μία γνωστὴ τεχνικὴ παρώθησης/σκουντήματος τῶν πολιτῶν (nudging), ὥστε νὰ ἐπιλέξουν ἕνα τρόπο ζωῆς ποὺ δὲν θὰ θέτει σὲ κίνδυνο τὴν ὑγεία τους.
Σὲ ὅ,τι ἀφορᾶ τὴν ἀποτελεσματικότητα τοῦ ἐμβολίου ὑπῆρχαν φυλλάδια ποὺ παρουσίαζαν τὸν ἐμβολιασμὸ ὡς κατ’ ἀρχὴν ἀποτελεσματικό, χωρὶς ὅμως νὰ ἀποκλείουν τὴν πιθανότητα νόσησης. Ἄλλα φυλλάδια, ὅμως, παρουσίαζαν τὴν προστασία ἀπὸ τὴν νόσηση ὡς ἐγγυημένο ἀποτέλεσμα.
Σὲ ὅ,τι ἀφορᾶ τὸν πόνο ποὺ προκαλεῖ ὁ ἐμβολιασμὸς κατὰ τοῦ τετάνου ὑπῆρχαν φυλλάδια ποὺ τὸν παρουσίαζαν ὡς πολὺ ὀδυνηρό, ἐπειδὴ γινόταν ἐνδομυϊκῶς, ἐνῶ ἄλλα φυλλάδια δὲν ἔκαναν καμία ἀναφορὰ στὸν πόνο ἀπὸ τὸν ἐμβολιασμό.
Μετὰ τὴν ἀνάγνωση τῶν φυλλαδίων, κάθε φοιτητὴς συμπλήρωσε ἕνα ἐρωτηματολόγιο ἀπαντώντας, μεταξὺ ἄλλων, στὸ ἐρώτημα ἂν εἶχε σκοπὸ νὰ ὑποβληθεῖ σὲ ἀντιτετανικὸ ἐμβόλιο. Ἀκολούθως, οἱ ἐρευνητὲς ἐξέτασαν τὶς καταστάσεις ἐμβολιασμῶν τῶν Ἰατρικῶν Ὑπηρεσιῶν τοῦ Πανεπιστημίου καὶ διαπίστωσαν ἔκπληκτοι ὅτι ἡ προσέλευση γιὰ τὸν ἐμβολιασμὸ οὐδόλως ἐπηρεάσθηκε ἀπὸ τὸ τί εἶχαν διαβάσει οἱ φοιτητὲς σχετικὰ μὲ τὴν ἀποτελεσματικότητα καὶ τὴν ἐπώδυνη δράση τοῦ ἐμβολίου.
Μάλιστα, ὁ ἀριθμὸς τῶν φοιτητῶν ποὺ ἐμβολιάσθηκαν ὄντας ἐνημερωμένοι ὅτι τὸ ἐμβόλιο δὲν ἦταν ἀπόλυτα ἀποτελεσματικὸ ἦταν σχεδὸν ἴσος μὲ τὸν ἀριθμὸ τῶν ἐμβολιασμένων φοιτητῶν, οἱ ὁποῖοι εἶχαν ἐνημερωθεῖ γιὰ τὴν ἀπόλυτη ἀποτελεσματικότητα τοῦ ἐμβολίου.
Ἀντιθέτως, διαπιστώθηκε ὅτι ἡ προσέλευση τῶν φοιτητῶν γιὰ ἐμβολιασμὸ κατὰ τοῦ τετάνου εἶχε ἐπηρεασθεῖ ἀπὸ τὸν παράγοντα τῆς ἔντασης τῆς ἀπειλῆς ποὺ περιείχετο στὰ σχετικὰ φυλλάδια:
Ὅσοι φοιτητὲς εἶχαν γίνει ἀποδέκτες ἰδιαιτέρως ἐκφοβιστικῶν μηνυμάτων γιὰ τὴν ἐπικινδυνότητα τοῦ τετάνου ἀπεδείχθη ὅτι ἀποφάσιζαν πιὸ εὔκολα νὰ ἐμβολιασθοῦν ἀπ’ ὅ,τι ἄλλοι φοιτητές, οἱ ὁποῖοι εἶχαν γίνει ἀποδέκτες λιγότερο ἐκφοβιστικῶν μηνυμάτων γιὰ τὴν ἐπικινδυνότητα τοῦ τετάνου. Ἡ μελέτη κατέληξε στὸ συμπέρασμα ὅτι:
Ὅσο πιὸ ἔντονος ἦταν ὁ φόβος, τόσο ἰσχυρότερος ὑπῆρξε ὁ ἐπηρεασμὸς τῆς βούλησης τῶν φοιτητῶν στὸ κάλεσμα γιὰ ἐμβολιασμό.
ΤΡΙΤΟΝ ΠΕΙΡΑΜΑ
Τὸ συγκεκριμένο πόρισμα ἐπαληθεύθηκε καὶ ἀπὸ μία ἄλλη πειραματικὴ ἔρευνα ποὺ πραγματοποιήθηκε τὸ 1966 καὶ δημοσιεύθηκε στὴν μελέτη μὲ τίτλο «Ἡ ἐπίκληση φόβου-ἀπειλῆς στὴν μαζικὴ ἐπικοινωνία: Μία προφανὴς ἀντίφαση;» [5].
Σὲ αὐτὸ τὸ πείραμα, εἶχαν συμμετάσχει 87 νέοι ἄνθρωποι, τῶν ὁποίων μελετήθηκαν οἱ ἀντιδράσεις σὲ νουθεσίες τῶν ΜΜΕ γιὰ τὴν ἀποφυγὴ σοβαρῶν βλαβῶν στὰ μάτια τους κατὰ τὴν παρακολούθηση τῆς ἔκλειψης τοῦ ἡλίου. Οἱ πειραματιστὲς ἤθελαν νὰ μάθουν τὴν ἀπάντηση στὸ ἀκόλουθο ἐρώτημα:
Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ὑποβάλλεται σὲ μήνυμα ποὺ περιέχει μεγάλης ἐντάσεως ἀπειλή, δείχνει αὐξημένη τάση συμμόρφωσης πρὸς τὶς συστάσεις τοῦ ἐκφοβιστικοῦ μηνύματος;
Τὸ συγκεκριμένο μήνυμα ἦταν τὸ ἑξῆς: «Ἀκολουθῆστε τὶς ὁδηγίες μας, ἀλλιῶς θὰ χάσετε τὰ μάτια σας!».
Οἱ μελετητὲς κατέληξαν στὸ συμπέρασμα ὅτι οἱ συστάσεις τῶν Μέσων Μαζικῆς Ἐπικοινωνίας σχετικὰ μὲ τὴν ἔκλειψη τοῦ ἡλίου ἐπηρέασαν τὴν γνώμη τῶν ἀτόμων ποὺ ἔλαβαν μέρος στὸ πείραμα. Μάλιστα, παρότι κάποιες ἀπὸ τὶς προταθεῖσες μεθόδους ἦσαν λίγο κοπιαστικές, τὸ 41% υἱοθέτησε μία ἀπὸ αὐτές.
Οἱ ἐρευνητὲς κατέληξαν στὸ συμπέρασμα ὅτι «σὲ ὁρισμένες περιπτώσεις (ἑπομένως ὄχι πάντοτε), μηνύματα μὲ μεγάλη δόση φόβου εἶναι δυνατὸ νὰ χρησιμοποιηθοῦν μὲ ἐπιτυχία γιὰ τὴν ἀλλαγὴ συμπεριφορᾶς πρὸς τὴν κατεύθυνση ποὺ ἐπιδιώκει ὁ προπαγανδιστὴς» [6].
Ο ΜΠΑΜΠΟΥΛΑΣ ΤΟΥ ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ
Τὰ πορίσματα τῶν δύο τελευταίων πειραμάτων μᾶς βοηθοῦν νὰ κατανοήσουμε πόσο καθοριστικὸ ρόλο διαδραμάτισε ἡ ἐκφοβιστικὴ ὑγειονομικὴ προπαγάνδα στὰ δύο πρῶτα χρόνια τοῦ κορωνοϊοῦ, ὅταν κατεβλήθη ἡ τιτάνια προσπάθεια νὰ πειθαναγκασθεῖ, εἰ δυνατόν, κάθε πολίτης αὐτῆς τῆς γῆς νὰ δεχθεῖ μία ἀγνώστου περιεχομένου βελόνα στὸ μπράτσο του.
Διότι πρωτίστως στὸ συναίσθημα τοῦ φόβου γιὰ τὴν «φονικὴ δράση» τοῦ κορωνοϊοῦ ὡς «ἀόρατου ἐχθροῦ» (ποὺ ὡς τέτοιος μποροῦσε νὰ ἐξολοθρεύσει ὁποιονδήποτε-ὁπουδήποτε-ὁποτεδήποτε) στηρίχθηκε ἡ πρωτοφανὴς –καὶ γι’ αὐτὸ ἐξαιρετικὰ ὕποπτη– ἐμβολιαστικὴ λύσσα τῶν ἐπίσημων διαχειριστῶν τῆς ὑγειονομικῆς κρίσης, οἱ ὁποῖοι ἀναζήτησαν βοήθεια ἀπὸ τὰ ἀργυρώνητα (βλ. λίστα Πέτσα) γρανάζια τοῦ προπαγανδιστικοῦ μηχανισμοῦ τῶν Μέσων Μαζικῆς Ἐξαπάτησης, στὰ ὁποῖα φιλοξενοῦνταν συστηματικῶς ἐπιδραστικὲς προσωπικότητες ὄχι μόνο ἀπὸ τὸν χῶρο τῆς πολιτικῆς ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὸν χῶρο τῶν γραμμάτων καὶ τῆς τέχνης, τοῦ ἀθλητισμοῦ, τῆς ἐκκλησίας κ.λπ.
Ἕνας ἀπὸ τοὺς πάμπολλους ἐκπροσώπους τῆς Τέχνης ποὺ συστρατεύθηκε ἀποκαρδιωτικὰ μὲ τὴν ἐξουσία, προπαγανδίζοντας τὶς εὐεργετικὲς συνέπειες τοῦ πειραματικοῦ ἐμβολιασμοῦ καί, ταυτοχρόνως, χλευάζοντας τοὺς ὑγιῶς σκεπτόμενους ποὺ ἀμφισβήτησαν ἀπολύτως δικαιολογημένα τὴν ἀποτελεσματικότητα καὶ τὴν ἀσφάλεια τοῦ τεχνολογικὰ καινοφανοῦς καὶ μὴ ἐπαρκῶς δοκιμασμένου mRNA ἐμβολίου, ἦταν ὁ ἠθοποιὸς Γιάννης Μπέζος, ὁ ὁποῖος, τὸν τελευταῖο καιρό, ἀπολαμβάνει εὐρεῖα δημοσιότητα, κληθεὶς προσφάτως νὰ συνομιλήσει μὲ τὸν πρωθυπουργὸ Κυρ. Μητσοτάκη στὸ συνέδριο Greece Talks 2025.
Σὲ συνέντευξη ποὺ εἶχε δώσει τὸν Δεκέμβριο τοῦ 2021, ὁ κ. Μπέζος εἶχε κάνει τὴν ἀκόλουθη ἀπαράδεκτη δήλωση: «Τοὺς ἀνθρώπους ποὺ δὲν κάνουν τὸ ἐμβόλιο, γιατί διαβάζουν σενάρια συνωμοσιολόγων καὶ δῆθεν νέων προφητῶν ποὺ τοὺς λένε ὅτι ἐκπληρώθηκαν οἱ γραφὲς τῆς Ἀποκάλυψης, αὐτοὺς πραγματικὰ τοὺς φοβᾶμαι, γιατί κάνουν μεγάλο κακὸ στὸ κοινωνικὸ σύνολο. Ὅλα αὐτὰ γιὰ τὰ τσιπάκια, γιὰ τὰ 5G, τὴν ἐσχατολογία τὰ θεωρῶ ἀερολογίες καὶ γελοιότητες».
Ἡ ἀλήθεια διαβάζεται ἀνάποδα: κακὸ στὸ κοινωνικὸ σύνολο κάνουν ἐκεῖνοι οἱ ἠθοποιοί, οἱ ὁποῖοι, παίζοντας κόντρα-ρόλο, ἀντὶ νὰ ἐλέγχουν τὴν κυβερνητικὴ ἐλίτ, μεταλλάσσονται αἴφνης σὲ πρόθυμους σφουγγοκωλάριους τῆς ἐξουσίας, λησμονώντας ἤ, ἀκόμη χειρότερα, ἀγνοώντας ὅτι «οἱ λιγοστοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἔγραψαν ἱστορία εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ εἶπαν “ὄχι” – δὲν εἶναι οἱ αὐλοκόλακες καὶ οἱ βοηθοὶ τῶν καρδινάλιων» [7].
Μάλιστα, παρὰ τὶς ἀποδεδειγμένα ὀλέθριες συνέπειες τοῦ πειραματικοῦ ἐμβολιασμοῦ κατὰ τοῦ κορωνοϊοῦ, κάποιες ἀπὸ αὐτὲς τὶς ἐπιδραστικὲς προσωπικότητες παραμένουν ἀμετ-ἀνόητες, ἐξακολουθώντας μέχρι σήμερα νὰ ὑπεραμύνονται προπαγανδιστικῶς τῶν ἐμβολίων ποὺ ὑποτίθεται ὅτι ἔσωσαν ἀμέτρητες ζωὲς καὶ τερμάτισαν τὴν πανδημία.
Τέτοιο παράδειγμα ἀποτελεῖ ὁ πεζογράφος-δημοσιογράφος Γιῶργος Σκαμπαρδώνης, ὁ ὁποῖος, σὲ πρόσφατο ἄρθρο του στὴν ἐφημερίδα «Τὰ Νέα» [8] μὲ τίτλο «Προσόντα λαμπροῦ ψέκ», ἔγραψε τὰ ἑξῆς προπαγανδιστικά: «Καὶ βέβαια, ὁ ψὲκ εἶναι κατεξοχὴν ἀντιεμβολιαστής. Διότι τὰ ξέρει αὐτὰ περὶ ἐμβολίων καλύτερα ἀπὸ ὅλους τοὺς εἰδικοὺς ἐπιστήμονες, ὡς πιὸ πονηρός, ἐνῶ, βέβαια, κάποιοι θὰ ἔχουν συνωμοτήσει καὶ γιὰ τοὺς ἐμβολιασμούς, καὶ μᾶλλον εἶναι οἱ Ἑβραῖοι ποὺ παίζουν παντοῦ. Σκοπός τους ὁ ἔλεγχος τοῦ ἀνθρώπινου γένους μὲ μικροτσίπ, μηχανισμοὺς καὶ οὐσίες ποὺ ἔχουν χώσει κρυφὰ μέσα στὸ ἐμβόλιο, γιὰ νὰ τοὺς χειραγωγοῦν ἐκ τοῦ μακρόθεν».
Μάλιστα, ὁ κ. Σκαμπαρδώνης προχώρησε ἀκόμη παραπέρα βλασφημώντας κατὰ τῆς Θείας Κοινωνίας: «Ἐν προκειμένῳ, δὲν πρόκειται πάντα γιὰ ψὲκ-ἡμιμαθεῖς ναρκισσευόμενους, ἀλλὰ μπορεῖ νὰ εἶναι καὶ διευθυντὲς κλινικῶν, νοσηλευτὲς ποὺ ἀρνοῦνται τὴν ἰατρική, ἀκόμα καὶ δυνάμει ὑπουργοὶ ποὺ νὰ σοῦ λένε ὅτι ὁ COVID δὲν κολλάει, ὅταν παίρνεις στὴν ἐκκλησία τὴ θεία μετάληψη. Δηλαδή, ὡς φαίνεται, δὲν εἶναι θέμα γνώσεων ἢ πτυχίου, ἀλλὰ ψυχικῶν μηχανισμῶν ποὺ ἔχουν νὰ κάνουν μὲ τὸν ναρκισσισμό, τὴν ἀσύμμετρη ἀνάπτυξη ἢ μὲ ἀντὶ-ἐξουσιαστικὴ ἐμμονή, ἐφόσον ἡ ἐπίσημη ἰατρικὴ ἀσκεῖ ἐξουσία ποὺ εἶναι ἀπαράδεκτη γιὰ τὸν αὐτεξούσιο ψὲκ ποὺ ὑπερίπταται ἐν νεφέλαις ἀναρχικῶς ὡς μὴ μοῦ ἅπτου παντογνώστης».
Ἡ φρενοβλαβοποίηση σὲ ὅλο της τὸ μεγαλεῖο: Ὁ κ. Σκαμπραδώνης φαίνεται ὅτι ζεῖ σὲ ἕνα παράλληλο-προπαγανδιστικὸ σύμπαν, παντελῶς ἀποκομμένο ἀπὸ τὴν ζοφερὴ πρα-γματικότητα τῶν αἰφνίδιων θανάτων, τῶν δραματικὰ αὐξημένων καρκίνων-τοῦρμπο καὶ πλήθους ἄλλων παρενεργειῶν ποὺ κληροδότησε στὴν εὐκολόπιστη κοινωνία τοῦ 21ου (ἀπατ)αἰώνα τὸ ἐμβολιαστικὸ ἀμὸκ τῶν κατατρομοκρατημένων πολιτῶν. Πόσο δίκιο εἶχε ὁ Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, ὅταν προφήτευε ὅτι «τὸ κακὸ θὰ σᾶς ἔρθει ἀπὸ τοὺς διαβασμένους»!
Τέλος, μόλις ποὺ χρειάζεται νὰ ἐπισημανθεῖ ὅτι στὴν ἐπίταση τοῦ φόβου γιὰ τὸν κορωνοϊὸ συνέβαλε ἀποφασιστικὰ ὁ μαζικὸς ὑποχρεωτικὸς αὐτοεγκλεισμὸς τῶν πληθυσμῶν μέσα στὰ ἰδιωτικὰ κλουβιά τους (lockdown) κατὰ τὶς βραδινὲς ὧρες, μὲ τὸ προδήλως παράλογο σκεπτικὸ ὅτι ὁ κορωνοϊὸς εἶναι πιὸ ἐπικίνδυνος τὴν νύκτα ἀπ’ ὅ,τι τὴν ἡμέρα!
Τὸν φόβο, βεβαίως, γιὰ τὸν κορωνοϊὸ καλλιέργησε καὶ τὸ μέτρο τῆς ὑποχρεωτικῆς μασκοφορίας ὄχι μόνο σὲ ἐσωτερικοὺς ἀλλὰ καὶ σὲ ἐξωτερικοὺς χώρους, ἀφοῦ ἡ μάσκα στὸ πρόσωπο μετέτρεπε τὸν «ἀόρατο ἐχθρὸ» σὲ «οἱονεὶ ὁρατό»!
Φυσικά, τὸ ἴδιο προπαγανδιστικὸ τέχνασμα, δηλ. τῆς προώθησης ἑνὸς μηνύματος ποὺ περιέχει ὡς μπαμπούλα μία σοβαρὴ ὑπαρξιακὴ ἀπειλὴ γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἢ/καὶ τὴν ἀνθρωπότητα, ἐφαρμόζεται καὶ σὲ κάθε ἄλλη περίπτωση, κατὰ τὴν ὁποία ἡ ὑπερεθνικὴ ἐλὶτ ἐπιδιώκει νὰ ἐξωθήσει τοὺς πολίτες νὰ ἀλλάξουν μαζικὰ τὸν τρόπο συμπεριφορᾶς τους σὲ συγκεκριμένα ζητήματα ποὺ ἡ Νέα Τάξη Πραγμάτων τὰ ἔχει ἐντάξει στὴν τροποποιητικὴ ἀτζέντα της.
Κωνσταντῖνος Ἰ. Βαθιώτης
Σημειώσεις:
[1] Σελ. 130 ἑπ. [2] Σελ. 132 ἑπ. [3] Janis/Feshbach, Effects of fear arousal, Journal of Abnormal and Social Psychology 48 (1953), σελ. 78-92. [4] Dabbs/Leventhal, Effects of varying the recommendations in a fear-arousing communication, Journal of Personality and Social Psychology 1966, Vol. 4, σελ. 525-531. [5] Sidney Kraus / Elaine El-Assal / Melvin de Fleur, Fear- threat appeals in mass communication: An apparent contradiction, Speech Monographs, Vol. 33, No. 1, 1966, σέλ. 23-29. [6] Σοφοκλέους, ὅ.π., σελ. 134. [7] Παζολίνι, Ἡ συνέντευξη τῆς Στοκχόλμης. Βρισκόμαστε ὅλοι σὲ κίνδυνο. Εἰκόνες κατανάλωσης καὶ εἰκόνες πρὸς κατανάλωση, μτφ.: Θ. Ἀποστόλου, ἔκδ. Alloglotta, Ἀθήνα 2015, σελ. 52. [8] 25-26 Ὀκτωβρίου 2025, σελ. 52.