† Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Δ. Μεταλληνοῦ
3ον
Οἱ χειροτονίες καὶ τῶν τριῶν βαθμῶν τῆς Ἱερωσύνης γίνονται μέσα στὴ Θ. Λειτουργία· τοῦ διακόνου μετὰ τὴν ἐκφώνηση «Καὶ ἔσται τὰ ἐλέη…» τοῦ πρεσβυτέρου «μετὰ τὸ πληρωθῆναι τὸν χερουβικὸν ὕμνον» καὶ τοῦ ἐπισκόπου «μετὰ τὴν τοῦ Τρισαγίου συμπλήρωσιν». Ἔτσι δηλώνεται αἰσθητὰ ἡ σχέση τους μὲ τὴ Λειτουργία τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἡ κεντρικὴ σ’ αὐτὴ θέση τους. Καὶ στὶς τρεῖς περιπτώσεις ὁ χειροτονῶν « Ἀρχιερεὺς» ἐπικαλεῖται, μαζὶ μὲ ὅλη τὴ σύναξη, τὴν Θεία Χάρη, ἡ ὁποία «προχειρίζεται» τὸν χειροτονούμενο σὲ ἕνα ἀπὸ τοὺς τρεῖς βαθμοὺς τῆς Ἱερωσύνης. Οἱ σχετικὲς μὲ τὸν κάθε βαθμὸ Εὐχὲς εἶναι δηλωτικὲς τῆς «λειτουργίας» κάθε βαθμοῦ στὸ ἐκκλησιαστικὸ σῶμα καὶ τὴ σύναξή του:
Χειροτονία διακόνου: «Κύριε ὁ Θεὸς ἡμῶν […] καὶ τοῦτον, ὃν εὐδόκησας προχειρισθῆναι […] εἰς τὴν τῆς Διακονίας λειτουργίαν, ἐν πάσῃ σεμνότητι διατήρησον, ἔχοντα τὸ μυστήριον τῆς πίστεως ἐν καθαρᾷ συνειδήσει… καὶ τέλειον ἀνάδειξον δοῦλόν σου». Καὶ στὴ β΄ εὐχή: «…ὃν κατηξίωσας τὴν τοῦ Διακόνου ὑπεισελθεῖν λειτουργίαν, πλήρωσον πάσης πίστεως καὶ ἀγάπης, καὶ δυνάμεως καὶ ἁγιασμοῦ […] ἵνα καὶ οὗτος, πάσης ἁμαρτίας ἐκτὸς γινόμενος, ἐν τῇ φοβερᾷ ἡμέρᾳ τῆς κρίσεώς σου ἀμέμπτως σοι παραστῇ, καὶ τὸν μισθὸν τὸν ἀδιάψευστον τῆς σῆς ἐπαγγελίας κομίσηται».
Χειροτονία πρεσβυτέρου. «Ὁ Θεὸς ὁ μέγας ἐν δυνάμει […] καὶ τοῦτον, ὃν εὐδόκησας τὸν τοῦ Πρεσβυτέρου ὑπεισελθεῖν βαθμόν, πλήρωσον τῆς τοῦ ἁγίου σου Πνεύματος δωρεᾶς· ἵνα γένηται ἄξιος παρεστάναι ἀμέμπτως τῷ Θυσιαστηρίῳ σου, κηρύσσειν τὸ Εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας σου, προσφέρειν σοι δῶρα καὶ θυσίας πνευματικάς, ἀνακαινίζειν τὸν Λαόν σου, διὰ τῆς τοῦ λουτροῦ παλιγγενεσίας· ὅπως καὶ αὐτός, ὑπαντήσας ἐν τῇ δευτέρᾳ ἐπιδημία τοῦ μεγάλου Θεοῦ […] δέξηται τόν μισθὸν τῆς ἀγαθῆς οἰκονομίας τοῦ οἰκείου Τάγματος ἐν τῷ πλήθει τῆς ἀγαθότητός σου…».
Μία χαρακτηριστική πράξη στὴ χειροτονία τοῦ Πρεσβυτέρου ὑπογραμμίζει τὴ σημασία τοῦ βαθμοῦ στὴ λειτουργία τῆς Ἐκκλησίας: «Ὅτε δὲ τελειωθῶσι τὰ Ἅγια καὶ μέλλει εἰπεῖν· ὥστε γενέσθαι τοῖς μεταλαμβάνουσι, προσέρχεται ὁ χειροτονηθεὶς καὶ ἐπιδίδωσιν αὐτῷ ὁ Ἀρχιερεὺς τὸν ἅγιον Ἄρτον, λέγων οὕτως: Λάβε τὴν παρακαταθήκην ταύτην καὶ φύλαξον αὐτὴν ἕως τῆς Παρουσίας τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὅτε παρ’ αὐτοῦ μέλλεις ἀπαιτεῖσθαι αὐτήν». Εἶναι ἐνδεικτικὴ τῆς θέσεως τοῦ Πρεσβυτέρου, ὡς «οἰκονόμου μυστηρίων Θεοῦ» (Α΄ Κορ. 4,1). «Ὅτε δὲ μέλλει εἰπεῖν· Τὰ ἅγια τοῖς ἁγίοις, τότε ὁ χειροτονηθείς, ἀποδίδωσι τὸν ἅγιον Ἄρτον καὶ παρὰ τοῦ ̓Αρχιερέως μεταλαμβάνει πρῶτος τῶν ἄλλων καὶ λέγει καὶ τὴν Ὀπισθάμβωνον εὐχήν».
Χειροτονία Ἐπισκόπου: Ὁ Ἐπίσκοπος τοποθετεῖται στὴν κορυφὴ τῆς Ἱερωσύνης, λαμβάνοντας μὲ τὴ χειροτονία του τὸ πλήρωμά της, ὡς διάδοχος τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Προφητῶν τῆς Κ.Δ.. Τὴ σημασία τοῦ βαθμοῦ φανερώνουν κατ ̓ ἀρχὴν οἱ σχετικὲς λειτουργικές πράξεις: α) Χειροτονεῖται ἀπὸ τρεῖς ἐπισκόπους. β) Ἐνῶ ὁ Διάκονος καὶ ὁ Πρεσβύτερος στηρίζουν κατὰ τὴ χειροτονία τους τὸ μέτωπον στὴν ̔Αγία Τράπεζα, κλίνοντας ὁ πρῶτος τὸ δεξιὸ γόνυ ὁ δὲ δεύτερος καὶ τὰ δύο, ὁ Ἐπίσκοπος «κλίνει ἀμφότερα τὰ γόνατα καὶ τίθησι τὰς χεῖρας αὐτοῦ ἐπὶ τῆς ̔Αγίας Τραπέζης συνηρμοσμένας ἐπ ̓ ἀλλήλαις, ἐφ ̓ αἷς καὶ τὸ μέτωπον αὐτοῦ ὑπερείδει μετ ̓ εὐλαβείας». Μετὰ δὲ τὴν εὐχὴ τῆς χειροτονίας («Ἡ Θεία Χάρις… κ.λπ.») τοποθετεῖται ἀνοικτὸ τὸ Εὐαγγέλιο «τῇ κεφαλῇ καὶ τῷ τραχήλῳ του» καὶ ἀναγινώσκονται οἱ δύο Εὐχές.
Πηγή: «Η ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ, Ἐκδόσεις Ἁρμός