Τοῦ κ. Γεωργίου Φωτ. Παπαδοπούλου,
Κήρυκος θείου λόγου -Μaster Ὀρθοδόξου Θεολογίας
2ον.-Τελευταῖον
Κάποιοι δὲν μποροῦν νὰ κατανοήσουν τὴν ἐλευθερία ὑπὸ τὴν ἔννοια τῆς ἀρχικῆς, ζωτικῆς της σημασίας. Ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος ὑπῆρξε ἕνας ἀπὸ τοὺς κυριότερους ἐκφραστὲς τοῦ κινήματος τῶν Κολλυβάδων. Οἱ Πατέρες αὐτοὶ δὲν ἦσαν κατὰ τῆς Ἐπιστήμης, τῆς γνώσης καὶ τῶν γραμμάτων. Ἀπεναντίας, ἦσαν ὅλοι ἐπιστήμονες, μάλιστα πλεῖστοι ὅσοι ἐξ αὐτῶν πολυεπιστήμονες. Ἁπλά, ἀποτέλεσαν τὴν ἀσπίδα τοῦ ὑπόδουλου Γένους σὲ ὁτιδήποτε ξενόφερτο ἐρχόταν ἀπὸ τὴν Δύση μὲ τὸ πρόσχημα τῆς ἐλευθερίας ἢ τῆς γνώσης ποὺ σκοπὸ εἶχε ὄχι τὴν ἀπελευθέρωση τῶν Ἑλλήνων, ἀλλὰ τὸν ἐκλατινισμὸ τῶν Ἑλλήνων. Καὶ οἱ Πατέρες αὐτοὶ δικαιώθηκαν. Διότι εἴδαμε κατόπιν πῶς ἐνήργησαν οἱ Λατῖνοι ἀπέναντί μας. Καὶ ἦταν ἤδη γνωστὴ ἡ στάση τους ἀπὸ αἰώνων, τότε ποὺ πρῶτοι ἐκεῖνοι ἔκαμαν τὴν πρώτη ἅλωση τῆς Πόλης, ὅπως καὶ σὲ ἄλλες περιόδους – μετέπειτα- ὅταν ὁ Ὀρθόδοξος πληθυσμὸς ὑπέστη τὰ πάνδεινα ἀπὸ τοὺς Ρωμαιοκαθολικοὺς- Παπικοὺς (δῆθεν χριστιανούς). Καὶ ἂς μὴ ξεχνᾶμε ὅτι ἡ Χίος, λόγω τῆς γεωγραφικῆς καὶ γεωφυσικῆς της θέσης, ἀλλὰ καὶ τῆς μαστίχας, πρὶν ὑποδουλωθεῖ στὸν Τοῦρκο ὑποδηλώθηκε στὸν Λατῖνο (ἐνίοτε μὲ χειρότερη συμπεριφορὰ ἀπέναντι τῶν Χιωτῶν). Αὐτὰ τὰ γνώριζαν οἱ Πατέρες μας. Τὸ μήνυμά τους ἦταν ὅτι, ὁ ὀρθολογισμός, ποὺ ἦλθε ἀπὸ τὴ Δύση, δὲν μπορεῖ σὲ καμία περίπτωση νὰ ἀντικαταστήσει τὸ βίωμα τῆς Ὀρθοδοξίας. Δηλαδή, ἐνῷ σὲ πλεῖστες ὅσες περιπτώσεις ὁ «ὀρθὸς λόγος» τοῦ Διαφωτισμοῦ ἔτεινε νὰ γίνει δεισιδαιμονία ἀπὸ ἐσφαλμένες ἀντιλήψεις, ἐδῶ ἀκριβῶς ἦλθαν οἱ Κολλυβάδες Πατέρες νὰ διαφωτίσουν καὶ κυρίως νὰ προστατεύσουν τὸ Ὀρθόδοξο φρόνημα καὶ τὸν Ἑλληνισμό. Καὶ ἀντὶ τοῦ στείρου «ὀρθοῦ λόγου» πού, ἐξάλλου, ἦταν ἑτερόφωτος (εὐρωπαϊκός), ἀντέτειναν τὴν πίστη καὶ τὴ γνώση ὡς συστατικὰ γιὰ τὴν ἐλευθερία, τὴν ἀπελευθέρωση τῶν Ἑλλήνων. Καμία διάθεση δουλοπρέπειας στὸν κατακτητή. Ὅλα τὰ ἄλλα εἶναι ἐκ τοῦ πονηροῦ ἐκ μέρους παραφιλολογικῶν ὁμηγύρεων. Ὅσον ἀφορᾶ δὲ τὸ γεγονὸς τῆς σωτηρίας τῶν ψυχῶν διὰ θλίψεων καὶ βασάνων ὁ Ὅσιος Ἀθανάσιος δὲν εἶπε τίποτε παραπάνω ἀπὸ αὐτὸ ποὺ ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχηγὸς καὶ Τελειωτὴς τῆς Πίστεώς μας, Κύριος Ἰησοῦς, διεκήρυξε: «δεῖ ὑμᾶς διὰ θλίψεων εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν». Δηλαδὴ «Πρέπει νὰ ὑποστεῖτε θλίψεις γιὰ νὰ μπεῖτε στὸν παράδεισο». Οἱ «θλίψεις» ἐδῶ ἔχουν νὰ κάνουν μὲ τὴν ἄρνηση τοῦ ἰδίου θελήματος, δηλαδὴ τοῦ ἐγωισμοῦ καὶ τῆς ἐγωπαθείας. Τὸ ἴδιο ἰσχύει καὶ ὅταν ὁ Κύριος εἶπε ὅτι «βιασταὶ ἁρπάζουσι τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ». «Βιαστὲς» εἶναι αὐτοὶ ποὺ ἀπαρνοῦνται τὸν ἐγωισμό τους, μὲ δύο λόγια, τὸν κακό τους ἑαυτό. Ἄλλο, ὅμως, εἶναι αὐτὸ καὶ ἄλλο ἐκεῖνο ποὺ ἐπικαλοῦνται οἱ ἀρνητὲς τῆς πίστεώς μας, γιὰ νὰ σπιλώσουν (νομίζουν βέβαια) τὴν μνήμη τοῦ Ὁσίου. (κάποτε κάποιος Πανεπιστημιακὸς –προφανῶς ἀνόητος – εἶπε «Ὁ Χριστὸς εἶπε ὅτι, γιὰ νὰ κερδίσουμε τὴ βασιλεία Του πρέπει νὰ βιάζουμε!» Ἐκεῖ μπορεῖ νὰ φτάσουν ὅσοι ἔχουν περγαμηνές, ὅμως ἀπέχουν μίλια παρασάγγας ἀπὸ τὸ βίωμα καὶ τὴ γνώση περὶ τοῦ Θεοῦ, νομίζοντας ὅτι μόνο μὲ τὴν κατοχὴ πτυχίων καὶ μία στείρα γνώση μποροῦν νὰ ἑρμηνεύσουν τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ).
Ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ Πάριος δὲν ἀπέκτησε κοσμικὸ φρόνημα ποὺ γεννᾶ τὸ ἀτομικὸ οἰκονομικὸ συμφέρον. Δὲν ἀπέκτησε περιουσία καίτοι μποροῦσε. Δὲν ἔγινε Μητροπολίτης ἢ Πατριάρχης καίτοι εἶχε τὰ ἐφόδια (καὶ τὰ κατὰ κόσμον καὶ – κυρίως- τὰ κατὰ Θεόν). Καὶ δὲν χρησιμοποίησε τὶς πολλές του γνώσεις, γιὰ νὰ διχάσει «γυμνῇ τῇ κεφαλῇ» (ἀπροκάλυπτα) τὸ Γένος, ἀλλὰ χρησιμοποίησε, γιὰ νὰ δώσει στὸ Γένος νὰ κατανοήσει ὅτι «ἐπιστήμη ἄνευ ἀρετῆς κοσμουμένη πανουργία καὶ μωρία ἐστὶ» (Τρεῖς Ἱεράρχες). Μά, τὸ ἴδιο δὲν ἔκαμαν καὶ οἱ ἀγωνιστὲς τοῦ 1821, ὅταν ἔλεγαν «ἀγωνιζόμαστε πρῶτα γιὰ τοῦ Χριστοῦ τὴν πίστη τὴν Ἁγία κι ἔπειτα γιὰ τῆς πατρίδος τὴν ἐλευθερία». Οἱ ἀγωνιστὲς τοῦ ’21 ἦλθαν νὰ συνεχίσουν τὸ ἔργο τῶν Κολλυβάδων Πατέρων, δηλαδὴ νὰ σώσουν τὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τὸν Ὀθωμανικὸ ζυγό, ἀλλὰ καὶ τὸν ἐκλατινισμὸ ποὺ ἤθελαν νὰ φέρουν οἱ Δυτικοί. Ἑλληνισμὸς δίχως Ὀρθοδοξία δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ, εἶναι Ἑλληνισμὸς ἀποστεωμένος! Αὐτὸ σημαίνει τὸ «πρῶτα γιὰ τοῦ Χριστοῦ τὴν πίστη τὴν Ἁγία…». Οἱ ἀγωνιστὲς τοῦ ’21 θεολόγησαν κι ἂς μὴ τὸ ἤξεραν καὶ εἶπαν ἐκεῖνο τὸ «στῶμεν καλῶς» ποὺ ἀκοῦμε στὴ Θεία Λειτουργία καὶ ποὺ εἶπε ὁ Ἀρχάγγελος Μιχαὴλ στὰ ἐννέα τάγματα τῶν οὐρανίων δυνάμεων, ὅταν ἐξέπεσε τὸ τάγμα τοῦ διαβόλου.
Τὸ Γένος μας γενικὰ καὶ ἡ Χίος εἰδικότερα χρωστοῦν πολλὰ στὸν Ἅγιο Ἀθανάσιο τὸν Πάριο. Γι’ αὐτὸ καὶ τιμᾶ ἰδιαίτερα τὴ σεπτή του μνήμη, τὰ τελευταῖα χρόνια, στὴν ἐνορία τοῦ Χριστοῦ Λιβαδίων, μὲ λατρευτικὲς ἐκδηλώσεις, τόσο στὸν ἐνοριακὸ Ναὸ τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος ὅσο καὶ στὸν τόπο τῆς ἄσκησης, τῆς κοίμησης καὶ τῆς ταφῆς του, στὸν Ἅγ. Γεώργιο Ρεστά. Ἐκεῖ, ὁμάδα εὐλαβῶν χριστιανῶν ἐπιμελεῖται τὸν χῶρο, ὥστε νὰ εἶναι προσβάσιμος καὶ ἐπισκέψιμος καὶ τελεῖ συχνὰ ἱερὲς Ἀκολουθίες ποὺ πλαισιώνονται ἀπὸ κοινωνικὲς ἐκδηλώσεις ποὺ θυμίζουν τὶς «ἀγάπες» τῶν πρώτων χριστιανικῶν αἰώνων, ὅπου παρεκάθοντο ὅλοι ἀδιακρίτως οἱ χριστιανοὶ μετὰ τὴν προσευχὴ καὶ συνέτρωγαν, ἀναπτύσσοντας – παράλληλα – κουβέντα, μὲ πνευματικὰ καὶ ἐποικοδομητικὰ θέματα.-