ΕΝΑ ΑΠΟ τὰ μεγάλα πάθη εἶναι καὶ αὐτὸ τῆς κενοδοξίας, τὸ ὁποῖο δύσκολα θεραπεύεται. Ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητὴς ἀναφέρει: «Ὅταν νικήσεις κάποιο ἀπὸ τὰ πιὸ ἀτιμωτικὰ πάθη, τὴ γαστριμαργία, ἂς ποῦμε, ἢ τὴν πορνεία ἢ τὴν ὀργὴ ἢ τὴν πλεονεξία, ἀμέσως σοῦ ἔρχεται ὁ λογισμὸς τῆς κενοδοξίας. Ἂν καὶ αὐτὸν τὸν νικήσεις, τὸν διαδέχεται ὁ λογισμὸς τῆς ὑπερηφάνειας. Ὅλα τὰ ἀτιμωτικὰ πάθη τῆς ψυχῆς διώχνουν τὸν λογισμὸ τῆς κενοδοξίας. Ὅταν ὅμως ὅλα αὐτὰ ποὺ εἴπαμε νικηθοῦν, τὸν ξαναφέρνουν στὴν ψυχή. Τὴν κενοδοξία τὴ θανατώνει ἡ κρυφὴ ἐργασία, ἐνῶ τὴν ὑπερηφάνεια τὸ νὰ ἀποδίδει κανεὶς τὰ κατορθώματά του στὸν Θεό. […] Ἡ κενοδοξία καὶ ἡ φιλαργυρία γεννοῦν ἡ μία τὴν ἄλλη· γιατί ἐκεῖνοι ποὺ εἶναι κενόδοξοι φροντίζουν νὰ πλουτίσουν, καὶ ἐκεῖνοι ποὺ εἶναι πλούσιοι εἶναι κενόδοξοι. Αὐτὸ βέβαια ἰσχύει γιὰ τοὺς κοσμικούς· γιατί ὁ μοναχὸς γίνεται περισσότερο κενόδοξος, ὅταν εἶναι ἀκτήμων, ἐνῶ ὅταν ἔχει χρήματα τὰ κρύβει, ἐπειδὴ ντρέπεται νὰ ἔχει κάτι ποὺ δὲν ταιριάζει στὸ μοναχικὸ σχῆμα. Τὸ ἰδιαίτερο χαρακτηριστικὸ τῆς κενοδοξίας τοῦ μοναχοῦ εἶναι νὰ καμαρώνει γιὰ τὴν ἀρετὴ καὶ ὅσα τὴ συνοδεύουν· τῆς ὑπερηφάνειάς του χαρακτηριστικὸ εἶναι νὰ ὑπερηφανεύεται γιὰ τὰ κατορθώματά του, νὰ περιφρονεῖ τοὺς ἄλλους καὶ νὰ τὰ ἀποδίδει στὸν ἑαυτό του καὶ ὄχι στὸν Θεό. Τὸ χαρακτηριστικὸ τῆς κενοδοξίας καὶ τῆς ὑπερηφάνειας τοῦ κοσμικοῦ εἶναι νὰ ὑπερηφανεύεται καὶ νὰ καμαρώνει γιὰ τὴν ὀμορφιά, τὸν πλοῦτο, τὴν ἐξουσία ἢ τὴν ἐξυπνάδα του. Χρειάζεται μεγάλος ἀγώνας, γιὰ νὰ ἀπαλλαγεῖ κανεὶς ἀπὸ τὴν κενοδοξία. Καὶ ἀπαλλάσσεται μὲ τὴν κρυφὴ ἐργασία τῶν ἀρετῶν καὶ μὲ τὴ συνεχῆ προσευχή».
Φοβερὸν τὸ πάθος τῆς κενοδοξίας
