Χρειαζόταν ολοκληρωτική αφοσίωση και δυναμικός αγώνας εκ μέρους των Βορειοηπειρωτών για την επίλυση των δύσκολων προβλημάτων που αντιμετώπιζαν στην καθημερινότητα, στην μεταπολίτευση, για την καθιέρωση των νόμιμων δικαιωμάτων τους, δικαιώματα που απορρέουν από Διεθνείς Συμβάσεις και από την Σύμβαση Πλαίσιο, που υπέγραψε και η ίδια η Αλβανία.
Με αφοσίωση και αποφασιστικότητα ίδρυσαν την οργάνωσή τους την ΟΜΟΝΟΙΑ.
Με αυτοπεποίθηση και ενότητα προσήλθαν στις πρώτες ελεύθερες Κοινοβουλευτικές εκλογές κι αυτές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, και προσκόμισαν τις πρώτες νίκες.
Τα ίδια συναισθήματα και ο ίδιος δυναμισμός, για να ανοίξουν ελληνικά σχολεία, εκεί που η δικτατορία τους απέκλειε, σε πόλεις και σε μεικτά χωριά. Χρειάστηκε να οργανώσουν δύο μεγάλα συλλαλητήρια, την 13η Οκτωβρίου και την 16η Νοεμβρίου 1991, όπου μαθητές και δάσκαλοι μαζί με τους Έλληνες της πόλης των Αγίων Σαράντα παρέλασαν στην μέση της πόλης με συνθήματα και με Υπόμνημα όπου ζητούσαν:
-Ν’ ανοίξουν ελληνικά σχολεία στους Αγίους Σαράντα, Δέλβινο, Αργυρόκαστρο και στα μεικτά χωριά: Μετόχι, ΜΤΣ, Εξαμίλια και Μπίστρισσα.
– Ν’ ανοίξουν ελληνικά σχολεία και στις άλλες επαρχίες όπου συμπληρώνεται ο αριθμός των μαθητών.
-Τα μαθήματα να διδάσκονται ελληνικά, αρχίζοντας από την 5η τάξη και η κυβέρνηση να εξασφαλίσει τα βιβλία.
–Αν δεν συμπληρωθούν τα αιτήματα θα μποϋκοτάρουμε το μάθημα. Δεν εξαιρείται και η απεργία πείνας.
Χάρη σε αυτόν τον δυναμισμό, χάρη σ΄ αυτόν τον αγώνα, μπορέσαμε να γευτούμε τις πρώτες νίκες και, αν και πέρασαν τρεις δεκαετίες, η περίοδος αυτή μνημονεύεται και θα μνημονεύεται στην ιστορία του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού. Πράγμα που επιβεβαιώνει πως καμία νίκη δεν κερδίζεται χωρίς αγώνα, χωρίς δυναμισμό.
Βαγγέλης Παπαχρήστος