Τοῦ κ. Β. Χαραλάμπους, θεολόγου
Ὁ τότε Ἀρχιεπίσκοπος Ἑλλάδος Χρυσόστομος Α΄ (Παπαδόπουλος), σὲ κείμενό του, τὸ ὁποῖο τιτλοφορεῖται “Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς Θεσσαλονίκης καὶ ἡ Λατινικὴ Ἐκκλησία” καὶ τὸ ὁποῖο δημοσιεύτηκε στὸ παλαίτυπο τεῦχος τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Περιοδικοῦ Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς (Τεύχη Κστ΄ καὶ Κζ΄ – Θεσσαλονίκη 1918) ἀνέφερε μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς: «Ἡ Λατινικὴ Ἐκκλησία πρὸς παραπλάνησιν τῶν ἁπλουστέρων ἰσχυρίσθη διὰ τὴν ὑπεράσπισιν αὐτῆς, ἐν οἷς ἦσαν δυστυχῶς καὶ τινες Ἕλληνες, ὅτι μετὰ τὸ Σχίσμα δὲν ἀνεφάνησαν πλέον Ἅγιοι ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ τῆς Ἀνατολῆς».
Δὲν ὁμιλοῦν οἱ Παπικοὶ γιὰ Ὀρθοδόξους Ἁγίους μετὰ τὸ Σχίσμα, γιατί σὲ αὐτοὺς συμπεριλαμβάνονται κατὰ πρῶτο λόγο ὁ Ἅγιος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικὸς καὶ ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς καὶ πλῆθος ἄλλων ὁμολογητῶν Ἁγίων, οἱ ὁποῖοι πολέμησαν ὀρθοδόξως τὶς πλάνες τοῦ Παπισμοῦ.
Ἀναφερόμενος λοιπὸν ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Α΄ (Παπαδόπουλος), στὸν Ἅγιο Γρηγόριο τὸν Παλαμᾶ γράφει τὰ ἑξῆς: «Ἤδη μικρὸν μετὰ τὸν θάνατον αὐτοῦ 1359-1360, ἐν Θεσσαλονίκῃ καὶ ἐν ταῖς Μοναῖς τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἐτιμᾶτο ὡς Ἅγιος» καὶ «οἱ δὲ Λατῖνοι μετὰ φανατισμοῦ ἀπεριγράπτου, οὐ μόνον κατεπολέμησαν τὴν μνήμην τοῦ μεγάλου Ἱεράρχου τῆς Θεσσαλονίκης καὶ γενναίου τῆς Ὀρθοδοξίας προμάχου, ἀλλὰ ἀπεπειράθησαν νὰ καταργήσωσιν τὴν ἐπὶ τῇ μνήμῃ αὐτοῦ Ἱερὰν Ἀκολουθίαν ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ».
Ἄλλη ἀπόδειξη τῆς μάνητας τῶν αἱρετικῶν Παπικῶν ἀποτελεῖ τὸ γεγονὸς τῆς καταστροφῆς τοῦ Τυπογραφείου στὴν Κωνσταντινούπολη, κατὰ τὸ ἔτος 1627 ἀπὸ τοὺς Ἰησουΐτες, μὲ ἀφορμὴ τὴν ἔκδοση τῶν «Δύο ἀποδεικτικῶν λόγων» τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ.
Ἀκόμα καὶ ὁ ἴδιος ὁ Migne, γνώρισε τὴν Παπικὴ ἐξουσιαστικὴ ἀντίδραση, ἐξ ἀφορμῆς τῆς ἔκδοσης ἔργων τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, καὶ ὑποχρεώθηκε στὸ τέλος νὰ ζητήσει συγγνώμη γιὰ τὴν ἔκδοσή των.
Ὁ λόγος ποὺ καταπολεμοῦν οἱ Παπικοὶ τὴν μνήμην τοῦ μεγάλου αὐτοῦ Ἁγίου εἶναι προφανής. Τὰ ψαλλόμενα κατὰ τὴν δευτέραν Κυριακὴν τῶν νηστειῶν, κατὰ τὴν ὁποίαν ἐπιτελοῦμε τὴν μνήμην τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, δίδουν ἐπακριβῶς τὴν ἀπάντηση στοὺς αἱρετικοὺς Παπικούς.
«Τὴν ρομφαίαν καὶ τὰ τόξα κακοδόξων τε, ὅλως συνέτριψας καὶ τὴν ὀφρὺν Βαρλαὰμ καὶ πᾶσαν τὴν δύναμιν αἱρετικῶν ὡς ἱστόν, διεσκόρπισας, οἱά περ λίθος μέγιστος τῆς ἀράχνης Ἱεράρχα» (Ἀπὸ τὴν Ζ΄ ὠδήν).
Ἡ διδασκαλία τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ περὶ τῆς ἀκτίστου Θείας Χάριτος, ἀποτελεῖ συνέχεια τῆς δογματικῆς διδασκαλίας τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ ἡ Σύνοδος διὰ τῆς ὁποίας ἐπικυρώθηκε ἡ δογματικὴ αὐτὴ ἡ διδασκαλία, ἀποτελεῖ στὴ συνείδηση τῆς Ἐκκλησίας μας τὴν Θ΄ Οἰκουμενικοῦ κύρους Σύνοδο. Στὴ συνείδηση τῆς Ἐκκλησίας μας ὅλες οἱ διακηρυχθεῖσες δογματικὲς ἀλήθειες, ἀποτελοῦν τὸ “ἐν ἐκτάσει” Σύμβολο τῆς Ὀρθόδοξης Πίστης μας.
«Ἔστιν οὖν καὶ ὁ Πατὴρ καὶ ὁ Υἱὸς καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ὁμοῦ πηγὴ τοῦ ζῶντος ὕδατος, τουτέστιν τῆς Θείας Χάριτος» (Ἀποδεικτικὸς 2,65), ὁμολόγησε ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἀντικρούοντας τὴν πλάνη τοῦ Βαρλαὰμ τοῦ Καλαβροῦ, ὁ ὁποῖος θεωροῦσε ὅτι εἶναι κτιστὴ ἡ Θεία Χάρις, καὶ κατώτερη τῆς νόησης. Τὸν αἱρετικὸ ἀντιησυχαστὴ Βαρλαάμ, ὁ «πνευματορρήτωρ θεῖος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἄφρονα καὶ ἄνουν ἀπέδειξε».
“Ἐὰν ἡ Θεία Χάρις εἶναι κτιστή, πῶς θὰ θεώσει κατὰ χάριν τὸν ἄνθρωπο;”, γιὰ νὰ χρησιμοποιήσουμε μία ἐρωτηματικὴ φράση τοῦ Γέροντα Γεωργίου Καψάνη. «Χάρις εἶναι αἱ θεῖαι ἐκεῖναι ἐνέργειαι, τὰς ὁποίας ἡ Παναγία Τριὰς παρέχει εἰς τὴν Ἐκκλησίαν διὰ τὴν σωτηρίαν τῶν ἀνθρώπων», ἀναφέρει χαρακτηριστικὰ ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς*.
“Δρεπάνη τῶν λόγων σου, καὶ ἱεροῖς συγγράμμασιν ἔτεμες αἱρέσεις ἀκανθώδεις, καὶ ζιζανίων νόθα βλαστήματα, τῆς Ὀρθοδοξίας δ’εὐσεβῆ κατεβάλου σπέρματα, Ἱεράρχα Γρηγόριε” (Κανὼν α΄, Ὠδὴ ε΄), ψάλλομε κατὰ τὴν Ἀκολουθία τῆς δευτέρας Κυριακῆς τῶν Νηστειῶν. Ἐπακόλουθη λοιπὸν εἶναι ἡ μάνητα τῶν Παπικῶν γιὰ τὸν Ἅγιο Γρηγόριο τὸν Παλαμᾶ.
* Ἁγίου Ἰουστίνου Πόποβιτς – “Ἄνθρωπος καὶ Θεάνθρωπος”.