ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΝ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ
Πρξ. κε΄ 13-19
13 Ἡμερῶν δὲ διαγενομένων τινῶν Ἀγρίππας ὁ βασιλεὺς καὶ Βερνίκη κατήντησαν εἰς Καισάρειαν ἀσπασόμενοι τὸν Φῆστον. 14 ὡς δὲ πλείους ἡμέρας διέτριβον ἐκεῖ, ὁ Φῆστος τῷ βασιλεῖ ἀνέθετο τὰ κατὰ τὸν Παῦλον λέγων· ἀνήρ τίς ἐστι καταλελειμμένος ὑπὸ Φήλικος δέσμιος, 15 περὶ οὗ γενομένου μου εἰς Ἱεροσόλυμα ἐνεφάνισαν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι τῶν Ἰουδαίων αἰτούμενοι κατ᾿ αὐτοῦ δίκην· 16 πρὸς οὓς ἀπεκρίθην ὅτι οὐκ ἔστιν ἔθος Ῥωμαίοις χαρίζεσθαί τινα ἄνθρωπον εἰς ἀπώλειαν πρὶν ἢ ὁ κατηγορούμενος κατὰ πρόσωπον ἔχοι τοὺς κατηγόρους τόπον τε ἀπολογίας λάβοι περὶ τοῦ ἐγκλήματος. 17 συνελθόντων οὖν αὐτῶν ἐνθάδε ἀναβολὴν μηδεμίαν ποιησάμενος τῇ ἑξῆς καθίσας ἐπὶ τοῦ βήματος ἐκέλευσα ἀχθῆναι τὸν ἄνδρα· 18 περὶ οὗ σταθέντες οἱ κατήγοροι οὐδεμίαν αἰτίαν ἐπέφερον ὧν ὑπενόουν ἐγώ, 19 ζητήματα δέ τινα περὶ τῆς ἰδίας δεισιδαιμονίας εἶχον πρὸς αὐτὸν καὶ περί τινος Ἰησοῦ τεθνηκότος, ὃν ἔφασκεν ὁ Παῦλος ζῆν.
Ἑρμηνεία Π. Ν. Τρεμπέλα – Ἐκδόσεις Σωτήρ
13 Ἀφοῦ δὲ ἐπέρασαν μερικαὶ ἡμέραι, ὁ βασιλεὺς Ἀγρίππας ὁ νεώτερος, ὁ υἱὸς τοῦ Ἀγρίππα τοῦ πρώτου, καὶ ἡ ἀδελφὴ τοῦ Βερνίκη ἦλθον εἰς Καισαρείαν, διὰ να χαιρετήσουν καὶ συγχαροῦν τὸν Φῆστον. 14 Σὰν ἔμεναν δὲ ἐκεῖ περισσοτέρας ἡμέρας, ὁ Φῆστος ἐξέθεσεν εἰς τὸν βασιλέα τὴν ἀφορῶσαν εἰς τὸν Παῦλον ὑπόθεσιν, λέγων· Εἶναι κάποιος ἄνθρωπος, τὸν ὁποῖον ὁ Φῆλιξ ἀφῆκε φυλακισμένον. 15 Περὶ αὐτοῦ, ὅταν ἐπῆγα εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα, ἐπέδωκαν καταγγελίαν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι τῶν Ἰουδαίων καὶ ἐζήτουν νὰ τὸν δικάσω καὶ νὰ ἐκδώσω καταδικαστικὴν ἀπόφασιν κατ’ αὐτοῦ. 16 Ἀπήντησα ὅμως πρὸς τούτους, ὅτι δὲν εἶναι συνήθεια εἰς τοὺς Ρωμαίους χαριζόμενοι νὰ παραδίδουν ἕνα ἄνθρωπον εἰς θάνατον καὶ δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ἐκδοθῇ καταδικαστικὴ ἀπόφασις, προτοῦ ὁ κατηγορούμενος ἔλθῃ εἰς ἀντιπαράστασιν κατὰ πρόσωπον πρὸς τοὺς κατηγόρους του καὶ προτοῦ λάβῃ εὐκαιρίαν νὰ ἀπολογηθῇ διὰ τὸ ἔγκλημα, ποὺ κατηγορεῖται. 17 Ἀφοῦ λοιπὸν αὐτοὶ ἦλθαν μαζί μου ἐδῶ, χωρὶς νὰ κάμω καμμίαν ἀναβολήν, ἐκάθισα ἐπὶ τοῦ δικαστικοῦ βήματος καὶ διέταξα νὰ προσαχθῇ ὁ ἄνθρωπος. 18 Ἀλλ’ οἱ κατήγοροι, ὅταν ἐστάθησαν εἰς τὸ κριτήριον, δὲν ἔφεραν κατ’ αὐτοῦ καμμίαν κατηγορίαν ἐξ ἐκείνων, τὰς ὁποίας ἐγὼ ὑπέθετον καὶ περὶ τῶν ὁποίων προβλέπει ὁ ρωμαϊκὸς νόμος. 19 Ἀλλ’ εἶχαν μαζί του κάποια ζητήματα περὶ τῆς ἰδικῆς των θρησκείας καὶ διὰ κάποιον Ἰησοῦν πεθαμένον, περὶ τοῦ ὁποίου ἰσχυρίζετο ὁ Παῦλος, ὅτι ζῇ.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΟΝ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ
Ἰω. ις΄ 22-33
22 Καὶ ὑμεῖς οὖν λύπην μὲν νῦν ἔχετε· πάλιν δὲ ὄψομαι ὑμᾶς καὶ χαρήσεται ὑμῶν ἡ καρδία, καὶ τὴν χαρὰν ὑμῶν οὐδεὶς αἴρει ἀφ᾿ ὑμῶν. 23 καὶ ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ ἐμὲ οὐκ ἐρωτήσετε οὐδέν· ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ὅσα ἂν αἰτήσητε τὸν πατέρα ἐν τῷ ὀνόματί μου, δώσει ὑμῖν. 24 ἕως ἄρτι οὐκ ᾐτήσατε οὐδὲν ἐν τῷ ὀνόματί μου· αἰτεῖτε καὶ λήψεσθε, ἵνα ἡ χαρὰ ὑμῶν ᾖ πεπληρωμένη. 25 Ταῦτα ἐν παροιμίαις λελάληκα ὑμῖν· ἀλλ᾿ ἔρχεται ὥρα ὅτε οὐκέτι ἐν παροιμίαις λαλήσω ὑμῖν, ἀλλὰ παῤῥησίᾳ περὶ τοῦ πατρὸς ἀναγγελῶ ὑμῖν. 26 ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ ἐν τῷ ὀνόματί μου αἰτήσεσθε· καὶ οὐ λέγω ὑμῖν ὅτι ἐγὼ ἐρωτήσω τὸν πατέρα περὶ ὑμῶν· 27 αὐτὸς γὰρ ὁ πατὴρ φιλεῖ ὑμᾶς, ὅτι ὑμεῖς ἐμὲ πεφιλήκατε, καὶ πεπιστεύκατε ὅτι ἐγὼ παρὰ τοῦ Θεοῦ ἐξῆλθον. 28 ἐξῆλθον παρὰ τοῦ πατρὸς καὶ ἐλήλυθα εἰς τὸν κόσμον· πάλιν ἀφίημι τὸν κόσμον καὶ πορεύομαι πρὸς τὸν πατέρα. 29 Λέγουσιν αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ· ἴδε νῦν παῤῥησίᾳ λαλεῖς, καὶ παροιμίαν οὐδεμίαν λέγεις. 30 νῦν οἴδαμεν ὅτι οἶδας πάντα καὶ οὐ χρείαν ἔχεις ἵνα τίς σε ἐρωτᾷ. ἐν τούτῳ πιστεύομεν ὅτι ἀπὸ Θεοῦ ἐξῆλθες. 31 ἀπεκρίθη αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· ἄρτι πιστεύετε· 32 ἰδοὺ ἔρχεται ὥρα, καὶ νῦν ἐλήλυθεν, ἵνα σκορπισθῆτε ἕκαστος εἰς τὰ ἴδια καὶ ἐμὲ μόνον ἀφῆτε· καὶ οὐκ εἰμὶ μόνος, ὅτι ὁ πατὴρ μετ᾿ ἐμοῦ ἐστι. 33 ταῦτα λελάληκα ὑμῖν ἵνα ἐν ἐμοὶ εἰρήνην ἔχητε. ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἕξετε· ἀλλὰ θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον.
Ἑρμηνεία Π. Ν. Τρεμπέλα – Ἐκδόσεις Σωτήρ
22 Καὶ σεῖς λοιπὸν τώρα μέν, ποὺ ἀποχωριζόμεθα, ἔχετε λύπην· θὰ σᾶς ἴδω ὅμως πάλιν, ὅχι μόνον ὅταν μετὰ τὴν ἀνάστασίν μου θὰ ἐμφανισθῶ εἰς σᾶς, ἀλλὰ κυρίως ὅταν διὰ τῆς νέας ζωῆς καὶ κοινωνίας μετ’ ἐμοῦ θὰ μὲ αἰσθάνεσθε ἐνωμένον μὲ σᾶς. Καὶ τότε θὰ χαρῇ ἡ καρδία σας καὶ τὴν χαράν σας πλέον δὲν θὰ ἡμπορῇ κανεὶς νὰ σᾶς τὴν πάρῃ, ἀλλὰ θὰ εἶναι παντοτεινὴ καὶ διαρκῇς. 23 Καὶ κατ’ ἐκείνην τὴν ἡμέραν, κατὰ τὴν ὁποίαν θὰ λάβετε τὸ Ἅγιον Πνεῦμα καὶ θὰ μὲ αἰσθανθῆτε νὰ ζῶ μέσα σας, δὲν θὰ ἔχετε πλέον ἀνάγκην νὰ μοῦ θέτετε ἐρωτήσεις διὰ κανὲν ἀπὸ αὐτά, τὰ ὁποῖα τώρα σᾶς φαίνονται ἀκατανόητα. Ἀληθῶς, ἀληθῶς σᾶς λέγω, ὅτι ὀσαδήποτε ζητήσετε διὰ προσευχῆς ἀπὸ τὸν Πατέρα ἐπικαλούμενοι τὸ ὄνομά μου, θὰ σᾶς τὰ δώσῃ. Αὐτὸς λοιπὸν θὰ σᾶς φωτίζῃ καὶ τότε εἰς πᾶσαν ἀπορίαν σας. 24 Ἕως τώρα, ποὺ δὲν εἶχεν ἀκόμη προσφερθῇ ἡ θυσία μου, δὲν ἐζητήσατε τίποτε μὲ ἐπίκλησιν τοῦ ὀνόματός μου ὡς μεσίτου καὶ ἀρχιερέως σας πρὸς τὸν Πατέρα μου. Ἀπὸ τώρα ὅμως καὶ εἰς τὸ ἑξῆς νὰ ζητᾶτε συνεχῶς καὶ θὰ λάβετε ὅ,τι ζητάτε, διὰ νὰ εἶναι τελεία ἡ χαρά, τὴν ὁποίαν θὰ δοκιμάζετε ἐκ τοῦ ὅτι θὰ εἰσακούεται ἡ προσευχή σας. 25 Ταῦτα εἰκονικῶς καὶ συνεσκιασμένως καὶ μὲ κάποιαν ἀσάφειαν σᾶς ἐλάλησα, ἐπειδὴ ὁ νοῦς σας δὲν εἶναι ἀκόμη φωτισμένος, καὶ δι’ αὐτό, ὅπως καὶ ἂν σᾶς τὰ εἴπω, δὲν θὰ τὰ καταλάβετε. Ἔρχεται ὅμως καιρός, κατὰ τὸν ὁποῖον δὲν θὰ σᾶς ὀμιλήσω πλέον μὲ ἀσάφειαν καὶ συνεσκιασμένως, ἄλλα διὰ μέσου τοῦ φωτισμοῦ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος θὰ σᾶς πληροφορήσω σαφῶς καὶ καθαρὰ περὶ τοῦ Θεοῦ, τὸν ὁποῖον θὰ γνωρίσετε ὡς Πατέρα ὄχι μόνον ἰδικόν μου, ἀλλὰ καὶ ἰδικόν σας. 26 Κατ’ ἐκεῖνον τὸν καιρὸν θὰ ζητήσετε διὰ προσευχῆς ἐπικαλούμενοι τὸ ὄνομά μου καὶ ἐνωμένοι διὰ τῆς πίστεως μὲ ἐμέ. Καὶ λόγῳ τῆς ἀμέσου τότε σχέσεως, τὴν ὁποίαν θὰ ἔχετε μὲ τὸν Πατέρα μου, δὲν σᾶς λέγω πλέον, ὅτι ἐγὼ θὰ παρακαλέσω τὸν Πατέρα διὰ σᾶς. 27 Διότι μόνος του καὶ ἀφ’ ἑαυτοῦ ὁ Πατὴρ σᾶς ἀγαπᾷ. Καὶ σᾶς ἀγαπᾷ, διότι καὶ σεῖς ἔχετε ἀγαπήσει ἐμὲ καὶ ἔχετε πιστεύσει, ὅτι ἐγὼ ἐγεννήθην ἀπὸ τὸν Θεὸν καὶ ἀπὸ αὐτὸν ἀπεστάλην εἰς τὸν κόσμον. 28 Ἤμην εἰς τοὺς κόλπους τοῦ Πατρὸς ὡς γνήσιος υἱός του καὶ ἐβγῆκα ἀπὸ τὸν Πατέρα διὰ τῆς ἐνανθρωπήσεώς μου. Καὶ ἦλθα εἰς τὸν κόσμον. Πάλιν τώρα διὰ τοῦ θανάτου μου ἀφίνω τὸν κόσμον καὶ διὰ τῆς ἀναλήψεώς μου πηγαίνω πρὸς τὸν Πατέρα καὶ λαμβάνω καὶ ὡς ἄνθρωπος τὴν δόξαν, τὴν ὁποίαν καὶ ὡς Θεὸς ἔχω ἀϊδίως. 29 Λέγουν εἰς αὐτὸν οἱ μαθηταί του· Νά, τώρα ὁμιλῆς καθαρὰ καὶ δὲν λέγεις τίποτε συνεσκιασμένον καὶ ἀσαφές. 30 Τώρα πού, χωρὶς νὰ σοῦ εἴπῃ κανεὶς τίποτε, ἐγνώρισες τὰς ἀπορίας μας καὶ τοὺς μυστικοὺς διαλογισμούς μας, πληροφορούμεθα καὶ ἡμεῖς, ὅτι τὰ ἡξεύρεις ὅλα καὶ αὐτὰς ἀκόμη τὰς ἀποκρύφους σκέψεις τῶν ἀνθρώπων· καὶ δὲν ἔχεις ἀνάγκην νὰ σὲ ἐρωτᾷ κανείς, ἀλλὰ τὸν προλαμβάνεις καὶ δίδεις ἀπόκρισιν εἰς τὰς ἀπορίας του. Λάγω τῆς ὑπερφυσικῆς αὐτῆς γνώσεώς σου πιστεύομεν, ὅτι κατάγεσαι ἀπὸ τὸν Θεὸν καὶ ἀπὸ αὐτὸν ἀπεστάλης εἰς τὸν κόσμον. 31 Ἀπεκρίθη εἰς αὐτοὺς ὁ Ἰησοῦς· Τώρα πιστεύετε. Δὲν εἶναι ὅμως ἀκόμη σταθερὰ καὶ ἀδιάσειστος ἡ πίστις σας. 32 Ἰδοὺ ἔρχεται ὥρα, καὶ ἔφθασε τώρα ἡ ὥρα αὐτή, διὰ νὰ σκορπισθῆτε καὶ ἐπιστρέψετε ὁ καθένας σας εἰς τὰ σπίτια σας καὶ νὰ μὲ ἀφήσετε μοναχόν. Καὶ ὅμως οὔτε τώρα, οὔτε τότε θὰ εἶμαι μοναχός, διότι ὁ Πατὴρ εἶναι μαζί μου. 33 Σᾶς εἶπα αὐτά, διὰ νὰ ἔχετε εἰρήνην διὰ τῆς κοινωνίας καὶ ἑνώσεως σας μὲ ἐμέ. Ἐφ’ ὅσον εἶσθε ἐν μέσῳ τοῦ κόσμου, θὰ ἔχετε θλῖψιν. Ἀλλ’ ἔχετε θάρρος· ἐγὼ ἔχω νικήσει τὸν κόσμον καὶ μὲ τὴν νίκην μου αὐτὴν ἐξησφάλισα καὶ εἰς σᾶς τὸν θρίαμβον καὶ τὴν δόξαν.
ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
Ο ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΔΩΡΟΘΕΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΤΥΡΟΥ
Στίς 5 Ἰουνίου ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾶ τήν μνήμη τοῦ ἁγίου ἱερομάρτυρος Δωροθέου Ἐπισκόπου Τύρου. Ὁ ἅγιος Δωρόθεος ἔγινε ἐπίσκοπος στήν πόλη τῆς Τύρου κατά τούς χρόνους τοῦ καίσαρα Μαξιμιανοῦ. Ἦταν μορφωμένος καί γνώριζε πολύ καλά τόσο τήν Παλαιά ὅσο καί τήν Καινή Διαθήκη, μάλιστα μᾶς ἄφησε πολλά καί ψυχωφελῆ συγγράμματα γραμμένα στήν ἑλληνική καί στήν λατινική γλῶσσα. Κατά τούς διωγμούς τοῦ Διοκλητιανοῦ, τό 303 ὁ ἅγιος Δωρόθεος ἔφυγε ἀπό τήν Τύρο καί πῆγε στήν Δυσόπολη τῆς Θράκης ὅπου καί παρέμεινε μέχρι τόν θάνατο τοῦ Διοκλητιανοῦ. Κατόπιν ἐπανῆλθε καί πάλι στήν Τύρο, ὅπου ἐποίμανε τήν ἐπισκοπή του μέχρι τούς χρόνους τοῦ Ἰουλιανοῦ, τό 361. Ἐπειδή ὅμως ὁ δυσσεβής Ἰουλιανός ξεκίνησε νά διώκη τούς χριστιανούς ὁ ἅγιος Δωρόθεος ξαναγύρισε στήν Δυσόπολη, ὅπου συνελήφθη ἀπό τούς εἰδωλολάτρες καί βασανίσθηκε ἀνελέητα παρά τό γεροντικό τῆς ἡλικίας του. Ἔτσι ὁ ἀοίδιμος Δωρόθεος παρέδωσε τό πνεῦμα του στόν Κύριό μας σέ ἡλικία ἑκατόν ἑπτά ἐτῶν.
Ἀπολυτίκιον
(Ἦχος δ΄. Ταχύ προκατάλαβε)
Ὡς δώρημα τέλειον, ἐκ τοῦ τῶν φώτων Πατρός, σοφίας τὴν ἔλλαμψιν, ὡς Ἱεράρχης Χριστοῦ, ἐδέξω Δωρόθεε· ὅθεν καὶ πλεονάσας, τὸ σὸν τάλαντον, μάκαρ, ἤθλησας ὑπὲρ φύσιν, βαθυτάτῳ ἐν γήρᾳ, πρεσβεύων Ἱερομάρτυς, ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
Μεγαλυνάριον
Χαίροις οὐρανίων μυσταγωγέ, χαίροις τῶν τελείων δωρημάτων ἡ ἀπαρχή, χαίροις τοῦ τῶν πάντων Θεοῦ ἡ εὐκληρία· Δωρόθεε τῆς Τύρου ἔξοχον ἄκουσμα.