Ὁ κενόδοξος προκειμένου νὰ ἐξασφαλίσει τὸν ἔπαινο τῶν κοσμικῶν καὶ ἀμόρφωτων ἀνθρώπων ἀκολουθεῖ τὴν νοοτροπία καὶ τὶς πράξεις τους, ἐγκαταλείποντας συχνὰ τὴν δικὴ του ὀρθὴ κρίση. «Ἔτσι ἡ κενοδοξία δὲν καταργεῖ μόνο τὶς καλὲς πράξεις, ἀλλὰ εἶναι καὶ ὁδηγὸς πρὸς τὶς πονηρὲς πράξεις»6.
Γιὰ τὸν συνειδητὸ χριστιανὸ ἀληθινὴ δόξα δὲν εἶναι αὐτὴ ποὺ προσφέρουν οἱ κοσμικοὶ ἄνθρωποι μὲ κριτήρια ἁμαρτωλῆς ἔμπνευσης καὶ σκοπιμότητας. «Πραγματικὴ δόξα γιὰ τὸν ἄνθρωπο εἶναι ἡ εὐλάβεια, ἡ ἐπιείκεια καὶ ἀνεκτικότητα, ἡ ἐλεημοσύνη, ἡ πραότητα, ἡ ταπεινοφροσύνη, ἡ εἰρήνη, ἡ δικαιοσύνη, ἡ ἀνυπόκριτη πρὸς ὅλους ἀγάπη. Ὅλα αὐτὰ συνιστοῦν τὴ δόξα τοῦ ἀνθρώπου»7, λέει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος. Καὶ συνεχίζει: «Δόξα τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ ὀρθὴ πίστη, ὁ κατὰ Θεὸν ζῆλος, ἡ ἀγάπη, ὁ ζῆλος στὴν προσευχή, ἡ σύνεση, ἡ κοσμιότητα καὶ ὅλα τὰ λοιπὰ εἴδη τῆς ἀρετῆς». «Ἡ δόξα ποὺ μᾶς ἀποδίδουν οἱ ἄνθρωποι, ἔχει τὴν ἴδια ἀξία, ποὺ ἔχουν καὶ οἱ ἀσήμαντοι ἄνθρωποι, ποὺ τὴν προσφέρουν, γι’ αὐτὸ καὶ ξεφτίζει εὔκολα. Ἡ δόξα ὅμως ποὺ χαρίζει ὁ Θεός, δὲν εἶναι τὸ ἴδιο, ἀλλὰ μένει γιὰ πάντα ἀμετάβλητη»8.
Ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον παρουσιάζουν καὶ οἱ ἀκόλουθες ἀποφθεγματικὲς φράσεις τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου:
«Ἡ πόλη δὲν θαυμάζεται γιὰ τὰ οἰκοδομήματά της, ἀλλὰ γιὰ τοὺς κατοίκους της».
«Δὲν ὑπάρχει κανεὶς ποὺ νὰ μὴ περιγελᾶ ἐκεῖνον ποὺ κάνει κάτι, γιὰ νὰ δοξασθεῖ. Γιατί ἐπιφανὴς καὶ ἔνδοξος μπορεῖ νὰ γίνει μόνον ἐκεῖνος, ποὺ δὲν ἀποβλέπει σ’ αὐτό».
«Ἂν ἀγαπᾶς τὴ δόξα καὶ γι’ αὐτὸ δολιεύεσαι τὸν πλησίον, τότε θὰ τὴν ἀπολαύσεις σὲ μεγαλύτερο βαθμό, ὅταν τὴν περιφρονήσεις καὶ ἀπομακρυνθεῖς ἀπὸ τὴ δολιότητα. Γιατί, ὅπως ἀκριβῶς ἡ ἀφιλοχρηματία εἶναι ἀντίθετη πρὸς τὴ φιλαργυρία, ἔτσι γιὰ νὰ κερδίσει κανεὶς τὴ δόξα, δὲν πρέπει νὰ ἀγαπάει τὴ δόξα».
«Ἂν θέλεις νὰ δοξάζεσαι πραγματικά, περιφρόνησε τὴ δόξα καὶ θὰ δοξασθεῖς περισσότερο ἀπὸ ὅλους».
«Ἐκεῖνος ποὺ περιφρονεῖ τὴ δόξα εἶναι πάνσοφος, γιατί γνωρίζει καλὰ τὴ ματαιότητα τῶν ἀνθρωπίνων πραγμάτων»9.
Πρεσβ. Διονύσιος Τάτσης
Σημειώσεις:
6. Βασιλείου Δ. Χαρώνη, Παιδαγωγικὴ ἀνθρωπολογία Μεγάλου Βασιλείου, τόμος Β΄, Ἀθήνα 2003, σελ. 485-486. 7. Βασιλείου Δ. Χαρώνη, Παιδαγωγικὴ ἀνθρωπολογία Ἰωάννου Χρυσοστόμου, τόμος Β΄, Ἀθήνα 1994, σελ. 451-452. 8. Ὅπ. παρ., σελ. 453-455. 9. Ὅπ. παρ., σελ. 456.