Τῆς κας Μαρίας – Ἐλευθερίας Γ. Γιατράκου, Δρ. Φιλ. Ἱστορίας
4ον – Τελευταῖον
Ὅμως, τὴν ἐποχὴ αὐτὴ ἦταν πύρινα καὶ τὰ ἄρθρα στὶς ἐφημερίδες. Γράφει κάποιος. Συνάντησα γυναῖκες ποὺ κουβαλοῦσαν πυρομαχικά. Μία ἦταν 38 ἐτῶν. Μία μοῦ εἶπε, ὅτι κλείδωσε τὸ μικρὸ σὲ μία καλύβα, γιὰ νὰ βοηθήσει τὸ στρατό. Τὸ βράδυ εἶδα μία γριούλα νὰ κρατάει δύο μικρὰ κι ἡ μητέρα τους ζύμωνε ψωμὶ γιὰ τὸ στρατὸ μὲ τὸ φῶς δύο κεριῶν ποὺ εἶχε μέσα σ’ ἕνα ποτήρι. Ἄλλη εἴδηση ἀναφέρει: «Εἶδαν οἱ ἀτρόμητες γυναῖκες τῆς Πίνδου πὼς τὸ ἀπότομο ρέμα Βογιοῦσα ἐμπόδιζε τοὺς σκαπανεῖς στὴ δουλειά τους. Ἔκαναν αὐθόρμητα κάτι ποὺ ξανάγινε στὸν Καλαμὰ καὶ στὸν Δρύνο. Μπῆκαν οἱ ἴδιες μέσα στὰ νερὰ καὶ πιασμένες σφικτὰ ἀπὸ τοὺς ὤμους σχημάτισαν πρόχωμα ποὺ ἀνάκοβε τὴν ὁρμὴ τοῦ ποταμοῦ καὶ εὐκόλυνε τοὺς γεφυροποιούς».
Ἡ στατιστικὴ εἶναι νέα ἐπιστήμη ποὺ ἀραδιάζει ψυχροὺς ἀριθμοὺς καὶ μιλάει λακωνικὰ γιὰ τὸν πόλεμο αὐτὸ ὡς ἑξῆς: Ἡ Γαλλία τῶν 50 ἑκατομμυρίων ἀντιστάθηκε μόνο ἕνα μήνα. Ἡ Πολωνία τῶν 30 ἑκατομμυρίων ἄντεξε μόνο 15 ἡμέρες. Καὶ ἡ Ἑλλάδα τῶν 7 ἑκατομμυρίων πολέμησε γενναῖα ἑξήμισυ μῆνες. Οἱ ἀντίστοιχοι, δεῖκτες εἶναι:
Γιὰ τὴν Γαλλία 10, γιὰ τὴν Πολωνία 3, γιὰ τὴν Ἑλλάδα 100. Δηλαδὴ διπλάσιο ποσοστὸ ἀπὸ ὅ,τι ἀντιπροσώπευαν ὅλοι μαζὶ οἱ Εὐρωπαῖοι σύμμαχοι. Καὶ κάτι ἀκόμη. Ὅλοι. οἱ ἄλλοι ποὺ πολέμησαν, (ὅσοι πολέμησαν), εἶχαν νὰ ἀντιμετωπίσουν μόνο τὸν Χίτλερ, ἐνῶ ἡ Ἑλλάδα πολέμησε μὲ ὅλον τὸν ἄξονα. Τὸν Μουσσολίνι καὶ τὸν Χίτλερ. Ἀπὸ τὴν ἄνοιξη δὲ τοῦ 41, πολεμοῦσε καὶ τοὺς δύο μαζί, ταυτόχρονα. Τώρα τί ἔγινε καὶ νικήσαμε; Ἡ ἀπάντηση βρίσκεται στὸ δισύλλαβο ΟΧΙ. Σ’ αὐτὴν τὴν τριγράμματη, ἀδίστακτη ἀπάντησή μας στοὺς Ἰταλοὺς ἦταν μαζεμένη, συμπυκνωμένη, σὰν μέσα στὸ ἄτομο τῆς ὕλης, ὅλη ἡ λάβα τοῦ ἡφαιστείου τῆς ἑλληνικῆς ψυχῆς. Στὴν κοφτὴ λέξη ΟΧΙ κρυβόταν ὅλη ἡ ὁλκή, ἡ δύναμη, ὁ ἡρωισμός, ἡ παλληκαριὰ τῆς φυλῆς μας ἀπὸ τὴν αὐγὴ τῆς ἱστορίας ὥς τότε. Ἐκεῖνο τὸ ΟΧΙ ποὺ εἶπε ἡ ἡγεσία τοῦ ἔθνους καὶ τὸ ὑλοποίησε ὁ φαντάρος στὸ μέτωπο καὶ ὁ λαὸς στὰ μετόπισθεν ἦταν ἡ πρώτη ἔκρηξη τῆς πίστεως στὸ Θεὸ καὶ στὴν Ὑπέρμαχο, Στρατηγό. Καὶ κατόπιν τῆς αὐτοθυσίας καὶ τῆς αὐταπαρνήσεως. Κάθε ἄλλη ἀπάντηση στὸ πῶς καὶ στὸ γιατί εἶναι ψεύτικη, ἀσύστατη, παραπλανητική, ἀνιστόρητη. Τὸ ’40 κανεὶς δὲν σκεπτόταν τὸν ἑαυτό του ἤ τὴν οἰκογένεια. Ὅλοι σκέπτονταν τὴν Πατρίδα. Ἔτσι ὁ κόσμος τότε κατάλαβε πῶς πρέπει νὰ ἀγωνίζεται ἕνα ἔθνος ὁλόκληρο. Ἡ κατάπληξη ἦταν παγκοσμία καὶ ἡ ἐφημερίδα Christian Science Monitor ἔγραφε προφητικά: «Ἴσως ἐκεῖ πάνω στὰ βουνὰ τῆς Ἠπείρου κρίνεται ὅλη ἡ τύχη τοῦ πολέμου». Κατὰ τὴν πρώτη ἐπέτειο τῆς 28ης Ὀκτωβρίου 1941 ὁ Ἄγγλος Ὑπουργὸς Emery ἔλεγε:
-Οἱ νεκροί, τῆς Ἑλλάδος δὲν ἔπεσαν ἐπὶ ματαίῳ. Ἡ θυσία τους ἔσωσε τὸ Ἰράκ, τὴ Συρία, τὴν Περσία, τὴ Μόσχα. Τὴ Μόσχα; Ναί, τὴ Μόσχα.
Καὶ ὁ Ἀμερικανὸς πρόεδρος Φραγκλίνος Ροῦσβελτ ἔλεγε πιὸ ὑπεύθυνα:
-Ὅταν πολλοὶ ἄνθρωποι εἶχαν ἀπολέσει σχεδὸν κάθε ἐλπίδα γιὰ τὴ νίκη, ὁ ἑλληνικὸς λαὸς ἐτόλμησε νὰ ἀμφισβητήσει τὸ ἀήττητον εἰς τοὺς Γερμανοὺς ἀντιτάσσων ἐναντίον τῶν ἀπάνθρωπων μηχανημάτων τοῦ πολέμου, μόνον τὸ ἰδικόν των περήφανον πνεῦμα τῆς ἐλευθερίας.
Τέσσερα ἔτη δουλείας εἶναι χρόνος μακρός, ὅταν πρέπει κανεὶς νὰ πεινᾶ καὶ ν’ ἀποθνήσκει, νὰ βλέπει γυναικόπαιδα νὰ σφάζονται, νὰ βλέπει τὰ χωριὰ νὰ μεταβάλονται σὲ ἐρείπια καὶ στάκτη. Ἀλλὰ ὁ χρόνος αὐτὸς δὲν στάθηκε ἀρκετός, γιὰ νὰ σβήσει τὴν λαμπερὴ φλόγα τῆς ἑλληνικῆς κληρονομιᾶς, ἡ ὁποία διὰ μέσου τῶν αἰώνων ἐδίδαξε τὴν ἀξιοπρέπεια στὸν ἄνθρωπο. Καὶ ἐπιβάλλεται. Ὅπως ἡ Ἀκρόπολις, (συνεχίζει ὁ Ροῦσβελτ), ἐπὶ εἰκοσιπέντε αἰῶνες ὑπῆρξε τὸ σύμβολον τῶν ἀνθρωπίνων ἀνδραγαθημάτων μέσα στὸ πλαίσιο τῆς ἀνθρώπινης ἐλευθερίας νὰ καταστεῖ καὶ πάλιν ὁ φάρος τῆς πίστεως διὰ τὸ μέλλον. Ἡ ἱστορία μας μπορεῖ νὰ διαβεβαιώσει τὸν εὐγενῆ ἀμερικανικὸ λαό, ἔλεγαν τότε, ὅτι οὐδέποτε θὰ ἀποβάλει τὸ ἑλληνικὸ ἔθνος τὴν ἀξιοπρέπεια ποὺ αὐτὸ τὸ ἴδιο ἐδίδαξε πράγματι διὰ μέσου τῶν αἰώνων. Τὸν ἄνθρωπο μὲ Α κεφαλαῖο, ὅπως εἶχε διακηρύξει ὁ Ροῦσβελτ. Ὅτι δὲν θὰ σβήσει ποτὲ ἀπὸ δική μας προδοσία πάνω στὴν Ἀκρόπολη τῶν Ἀθηνῶν ὁ φάρος τῆς πίστεως γιὰ τὸ μέλλον τῆς πολιτισμένης ἀνθρωπότητας.
Εἰκοσιπέντε αἰώνων ἀφοσιωμένη ὑπηρεσία φαροφύλακα τὸ ἐγγυᾶται.
Ἀξίζει νὰ ἀκούσουμε ἄλλη μία φορὰ τοὺς ἤχους τοῦ 40.
Στὸ ὑπέροχο ποίημα τοῦ Ὀδυσσέα Ἐλύτη, Ἆσμα Ἡρωικὸ καὶ Πένθιμο γιὰ τὸν Χαμένο Ἀνθυπολοχαγὸ τῆς Ἀλβανίας, τὸ ποιητικὸ αὐτὸ σύμβολο τοῦ ἐλευθέρου ἀγωνιστικοῦ φρονήματος τοῦ ἀνθρώπου, τῆς ψυχικῆς ἀνάτασης μπροστὰ στοὺς κινδύνους καὶ τὶς ἀπειλὲς κατὰ τοῦ ἀνθρωπισμοῦ, διαβάζουμε ἀποσπασματικά:
«Τώρα χτυπάει πιὸ γρήγορα τὸ ὄνειρο μὲς στὸ αἷμα. | Τοῦ κόσμου ἡ πιὸ σωστὴ στιγμὴ σημαίνει. | Ἐλευθερία! | Ἕλληνες μὲς στὰ σκοτεινὰ δείχνουν τὸ δρόμο. | Ἐλευθερία! | Γιὰ σένα θὰ δακρύσει ἀπὸ χαρὰ ὁ ἥλιος. | Παιδιά, δὲν εἶναι ἄλλη γῆ ὡραιώτερη | τοῦ κόσμου ἡ πιὸ σωστὴ στιγμὴ σημαίνει. | Μὲ βῆμα πρωινὸ στὴ χλόη ποὺ μεγαλώνει | ὁλοένα ἐκεῖνος ἀνεβαίνει. | Τώρα λάμπουνε γύρω του οἱ πόθοι | ποὺ ἦταν μία φορὰ χαμένοι | μὲς στῆς ἁμαρτίας τὴ μοναξιά. | Γειτόνοι τῆς καρδιᾶς σου οἱ πόθοι φλέγονται | πουλιὰ τὸν χαιρετοῦν, τοῦ φαίνονται ἀδελφάκια του, | ἄνθρωποι τὸν φωνάζουν, τοῦ φαίνονται συντρόφοι του. | -Πουλιά, καλὰ πουλιά μου, ἐδῶ τελειώνει ὁ θάνατος. | Σύντροφοι, σύντροφοι καλοί μου, ἐδῶ ἡ ζωὴ ἀρχίζει. | Ἀγιάζι οὐράνιας ὀμορφιᾶς γυαλίζει στὰ μαλλιά του. | Μακριὰ χτυποῦν καμπάνες, καμπάνες ἀπὸ κρύσταλλο | αὔριο, αὔριο, αὔριο…. τὸ Πάσχα τοῦ Θεοῦ. | Οἱ καμπάνες λένε γι’ αὐτὸν ποὺ μήτε κἄν πρόφτασε νὰ τελέψει | γιὰ τὰ μεγάλα μάτια του, ὅπου χώρεσε ἡ ζωή, | τόσο βαθειὰ ποὺ πιὰ νὰ μὴ μπορεῖ νὰ βγεῖ ποτέ της.
Ὁ Ἥρωας ἀνθυπολοχαγὸς ποὺ ἔπεσε στὴν Ἀλβανία | κι ὁ κάθε Ἕλληνας πολεμιστὴς ποὺ ἔπεσε γιὰ τὴν πατρίδα | ἀνεβαίνει μοναχὸς κι ὁλόλαμπρος | τόσο πιωμένος ἀπὸ φῶς ποὺ φαίνεται ἡ καρδιά του. | Φαίνεται μὲς στὰ σύννεφα ὁ Ὄλυμπος ὁ ἀληθινὸς | καὶ στὸν ἀέρα ὁλόγυρα ὁ αἶνος τῶν συντρόφων. | Τώρα χτυπάει πιὸ γρήγορα τ’ ὄνειρο ἀπὸ τὸ αἷμα. | Μακρυὰ χτυποῦν καμπάνες ἀπὸ κρύσταλλο | αὔριο, αὔριο, αὔριο λένε… τὸ Πάσχα τοῦ Οὐρανοῦ». | Ἄς ἀφουγκραστοῦμε τοὺς ἤχους τῆς καμπάνας γιὰ τὴ λευτεριά.| Μᾶς χρειάζονται καὶ σήμερα.