Μὲ τὴν ἐπιστολή μας αὐτὴ θέλουμε νὰ θίξουμε ἕνα θέμα ποὺ προέκυψε μετὰ τὴν ψήφιση τοῦ νόμου (Ν. 4957/ 2022) γιὰ τὶς ὀργανικὲς θέσεις τῶν κληρικῶν (ΦΕΚ 30/15-Φεβ 2023.).
Γράφτηκε ὅτι μὲ τὸν νόμο γίνεται νομοθετικὴ ἐπικαιροποίηση, ὥστε νὰ ἀντιστοιχισθεῖ ὁ ἀριθμὸς τῶν Κληρικῶν, ποὺ μισθοδοτοῦνται ἀπὸ τὸ Κράτος καὶ ἔχει ἐκδοθεῖ ΦΕΚ διορισμοῦ τους, μὲ τὶς ὀργανικὲς θέσεις ποὺ ἔχουν συσταθεῖ νομίμως, χωρὶς καμία ἐπιβάρυνση γιὰ τὸν κρατικὸ προϋπολογισμό. Μέχρι τότε οἱ ἐφημέριοι θεωροῦνταν θρησκευτικοὶ λειτουργοί, ποὺ ἁπλὰ μισθοδοτοῦνταν ἀπὸ τὸ Ἑλληνικὸ Δημόσιο.
Μέχρι τώρα ἡ νομολογία τοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας ἔχει κρίνει ἐπανειλημμένα ὅτι ἡ ἰδιότητα τοῦ κληρικοῦ εἶναι ἄρρηκτα συνδεδεμένη μὲ τὴν ἄσκηση τοῦ θρησκευτικοῦ λειτουργήματός του καὶ τὴν ἀπορρέουσα ἀπὸ αὐτὸ ὑποχρέωσή του νὰ συμμορφώνεται πρὸς τὰ καθήκοντα καὶ τὶς ἐπαγγελίες τῆς ὁμολογίας του.
Μὲ ἄλλα λόγια, οἱ κληρικοὶ εἶναι προεχόντως πνευματικοὶ καὶ θρησκευτικοὶ λειτουργοί, ποὺ ὑπόκεινται στοὺς κανόνες τῆς Ἐκκλησίας τους καὶ δὲν θεωροῦνται «κατὰ νόμον δημόσιοι ὑπάλληλοι ἢ ἐν γένει ὑπάλληλοι ΝΠΔΔ», ἐνῷ ἡ Ἐκκλησία καὶ τὰ νομικά της πρόσωπα εἶναι δημοσίου δικαίου, δίχως ὅμως νὰ ὑπάγονται στὸν στενότερο ἢ εὐρύτερο δημόσιο τομέα.
Μὲ βάση ὅμως τὸν πρόσφατο νόμο δημιουργοῦνται ὀργανικὲς θέσεις ἐφημερίων στὸν Δημόσιο τομέα. Γνωρίζουμε ὅτι μὲ τὸν ὅρο «ὀργανικὴ θέση» ἐννοεῖται ἡ θέση ἡ προβλεπόµενη ἀπὸ τὸ νόµο. Ἀνυπαρξία ὀργανικῆς θέσης συνεπάγεται κατὰ κανόνα καὶ τὴν ἀνυπαρξία διορισµοῦ. Σύμφωνα μὲ τὸ ἀρθρ. 103 § 3 Συντάγματος νόµος ὁρίζει τοὺς ὅρους γιὰ τὴν πρόσληψη, καθὼς καὶ τὶς εἰδικότερες ἐγγυήσεις τὶς ὁποῖες ἔχει τὸ προσωπικὸ ποὺ προσλαµβάνεται. Πιὸ συγκεκριµένα, ἀπὸ τὸ ἀρθρ.103 §2 ἐδ. Α’ συνεπάγεται ὅτι ἡ ὀργανικὴ θέση προϋποθέτει τὴν ὕπαρξη νόµου, βάσει τοῦ ὁποίου τελικὰ συστήνεται, ἀλλὰ καὶ καταργεῖται καὶ παράλληλα ὅτι ἡ ὕπαρξη ὀργανικῆς θέσης ἀποτελεῖ προϋπόθεση τοῦ διορισµοῦ. Τέλος, καθορίζεται ὅτι οἱ δηµόσιοι ὑπάλληλοι εἶναι αὐτοὶ ποὺ στελεχώνουν τὶς ὀργανικὲς θέσεις µἐ σχέση δηµοσίου δικαίου: « Κανένας δὲν μπορεῖ νὰ διοριστεῖ ὑπάλληλος σὲ ὀργανικὴ θέση ποὺ δὲν εἶναι νομοθετημένη. Ἐξαιρέσεις μπορεῖ νὰ προβλέπονται ἀπὸ εἰδικὸ νόμο, γιὰ νὰ καλυφθοῦν ἀπρόβλεπτες καὶ ἐπείγουσες ἀνάγκες μὲ προσωπικὸ ποὺ προσλαμβάνεται γιὰ ὁρισμένη χρονικὴ περίοδο μὲ σχέση ἰδιωτικοῦ δικαίου».
Ἀφοῦ λοιπὸν ὁ ἐφημέριος-κληρικὸς καταλαμβάνει ὀργανικὴ θέση στὸ Δημόσιο θὰ ἰσχύει καὶ γι’ αὐτὸν ὁ Κώδικας Δημοσίων ὑπαλλήλων.
Σύμφωνα μὲ τὴ διάταξη τῆς παραγράφου 1 τοῦ ἄρθρου 35 τοῦ Κώδικα Δημοσίων Ὑπαλλήλων θεσπίζεται καὶ προβλέπεται ὡς κώλυμα διορισμοῦ ἡ κατοχὴ δεύτερης θέσης στὸ Δημόσιο.
Συγκεκριμένα, ἡ διάταξη προβλέπει ὅτι: «Ἀπαγορεύεται ὁ διορισμὸς ὑπαλλήλου, μὲ ὁποιαδήποτε σχέση, σὲ δεύτερη θέση: α) δημοσίων ὑπηρεσιῶν, β) νομικῶν προσώπων δημοσίου δικαίου, γ) Ο.Τ.Α., συμπεριλαμβανομένων καὶ τῶν ἑνώσεων αὐτῶν, δ) δημοσίων ἐπιχειρήσεων καὶ δημοσίων ὀργανισμῶν, ε) νομικῶν προσώπων ἰδιωτικοῦ δικαίου, ποὺ ἀνήκουν στὸ κράτος ἢ ἐπιχορηγοῦνται τακτικῶς, σύμφωνα μὲ τὶς κείμενες διατάξεις, ἀπὸ κρατικοὺς πόρους κατὰ 50% τουλάχιστον τοῦ ἐτήσιου προϋπολογισμοῦ τους ἢ τὸ κράτος κατέχει τὸ 51% τουλάχιστον τοῦ μετοχικοῦ τους κεφαλαίου καὶ στ) …
Μὲ ἄλλα λόγια, θεσπίζεται ἀπαγόρευση τοποθέτησης καὶ ἀνάληψης ὑπηρεσίας ταυτόχρονα σὲ δύο ὀργανικὲς θέσεις ἐργασίας στὸ Δημόσιο Τομέα. Πρόκειται γιὰ τὸν κανόνα ἀπαγόρευση τῆς πολυθεσίας.
Ἔτσι ἐφόσον ἕνας ἤδη δημόσιος ὑπάλληλος συμμετάσχει σὲ προκήρυξη προκειμένου νὰ διοριστεῖ σὲ ἄλλη θέση στὸ Δημόσιο Τομέα, τότε, ἐφόσον κληθεῖ νὰ ἀναλάβει ὑπηρεσία στὴ δεύτερη θέση, μὲ τὴν ἀποδοχὴ αὐτῆς, τεκμαίρεται ὅτι σιωπηρὰ ἔχει παραιτηθεῖ ἀπὸ τὴν πρώτη θέση, τὴν ὁποία κατεῖχε. Μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο καθίσταται σαφὲς ὅτι ὁ διορισμός του στὴ δεύτερη θέση στὸ Δημόσιο Τομέα, δὲν πάσχει, οὔτε εἶναι ἄκυρος ἢ παράνομος, ἀφοῦ μὲ τὴν ἀποδοχὴ τῆς δεύτερης θέσης, δημιουργεῖται πλάσμα δικαίου κατὰ τὸ ὁποῖο, λογίζεται ὅτι ἔχει παραιτηθεῖ ἀπὸ τὴν πρώτη θέση, τὴν ὁποία κατεῖχε καὶ ὑπηρετοῦσε.
Στὸ ἴδιο πνεῦμα, κινήθηκε καὶ ἡ ἀπὸ 15-5-2019 Ἐγκύκλιος τοῦ Ὑπουργείου Διοικητικῆς Ἀνασυγκρότησης μὲ ἀριθμὸ πρωτοκόλλου ΔΙΔΑΔ/Φ.20.26/993/18448, ἡ ὁποία διευκρίνισε καὶ ὑπογράμμισε ὅτι «ὁ ὑπάλληλος δὲν ὀφείλει νὰ ὑποβάλει αἴτηση παραίτησης στὸν πρῶτο φορέα διορισμοῦ του» ὅμως, «κατὰ τὴ διαδικασία ὑποβολῆς τῶν δικαιολογητικῶν ἐκ μέρους τοῦ ὑπαλλήλου στὴ δεύτερη θέση, προκειμένου στὴ συνέχεια ὁ φορέας διορισμοῦ στὴ δεύτερη θέση νὰ προβεῖ στὴν ἔκδοση τῆς πράξης διορισμοῦ του, ὁ ὑπάλληλος μὲ ὑπεύθυνη δήλωση δύναται νὰ γνωστοποιεῖ ὅτι ὑπηρετεῖ ἤδη στὸ δημόσιο καὶ ὅτι μὲ τὴν ἀποδοχὴ τοῦ διορισμοῦ του στὴ δεύτερη θέση ἐνεργοποιεῖται ἡ διάταξη τῆς παρ.3 τοῦ ἀρ.35 τοῦ Ὑπαλληλικοῦ Κώδικα».
Μὲ βάση τὰ παραπάνω δημιουργοῦνται κάποια θέματα σχετικὰ μὲ τοὺς κληρικοὺς-ἐκπαιδευτικοὺς ποὺ ἔχουν δύο θέσεις στὸν Δημόσιο τομέα. Μία ὀργανικὴ θέση ὡς ἐκπαιδευτικοῦ καὶ μία ὀργανικὴ θέση ὡς ἐφημερίου καὶ μάλιστα μισθοδοτοῦνται καὶ ἀπὸ τὶς δύο θέσεις ἀπὸ τὸν ἴδιο φορέα.
Καὶ ρωτᾶμε: Σύμφωνα μὲ τὸν νέο νόμο τῶν ὀργανικῶν θέσεων τῶν κληρικῶν.
Α. Μπορεῖ κάποιος ἐν ἐνεργείᾳ ἐκπαιδευτικὸς-κληρικὸς νὰ ἔχει δύο μισθοδοτούμενες ἀπὸ τὸ Δημόσιο ὀργανικὲς θέσεις; Δὲν θὰ πρέπει σύμφωνα μὲ τὰ παραπάνω νὰ παραιτηθεῖ ἀπὸ τὴν μία θέση καὶ νὰ μισθοδοτεῖται ἀπὸ τὸ Δημόσιο μόνο γιὰ τὴν ἄλλη ὀργανικὴ θέση;
Β. Μπορεῖ ὁ ἐν λόγῳ ἐκπαιδευτικὸς-κληρικὸς νὰ εἶναι προϊστάμενος ἐνοριακοῦ ναοῦ;
Γ. Ὑπάρχουν καὶ κληρικοὶ ἐκπαιδευτικοὶ ποὺ ἐνῷ ἔχουν ὀργανικὴ θέση ὡς ἐκπαιδευτικοὶ ἐντὸς τῆς Μητροπόλεως ποὺ ὑπηρετοῦν, ἀποσπῶνται σὲ γραφεῖα τῆς Μητρόπολης, ἀλλὰ οὐσιαστικὰ ἀσχολοῦνται μόνο μὲ τὰ ἐφημεριακὰ καθήκοντα καὶ μισθοδοτοῦνται καὶ ἀπὸ τοὺς δύο φορεῖς. Αὐτὸ εἶναι σύννομο καὶ Συνταγματικὰ ἔννομο;
Δ. Τί ἰσχύει γιὰ τοὺς ἄμισθους κληρικούς, δημόσιους ὑπαλλήλους ἢ συνταξιούχους;; Καταλαμβάνουν ὀργανικὲς θέσεις ἐφημερίων, μὲ ἀπόφαση τοῦ Μητροπολίτη, ἐνῷ δὲν τὸ ἐπιθυμοῦν;
Ε. Μπορεῖ ἕνας συνταξιοῦχος ἐκπαιδευτικὸς-κληρικὸς νὰ εἶναι προϊστάμενος ναοῦ καὶ νὰ μισθοδοτεῖται καὶ γιὰ τὴν θέση τοῦ ἐφημερίου;
ΣΤ. Τί συμβαίνει μὲ τοὺς κληρικοὺς ποὺ εἶναι καὶ ἐκκλησιαστικοὶ ὑπάλληλοι; Θὰ ἔχουν δύο ὀργανικὲς θέσεις καὶ θὰ μισθοδοτοῦνται καὶ ἀπὸ τὶς δύο;
Περιμένουμε τὶς ἀπόψεις εἰδικῶν νομικῶν γιὰ τὰ παραπάνω.
Εὐχαριστοῦμε γιὰ τὴν φιλοξενία καὶ τὴν δημοσίευση τῆς ἐπιστολῆς.
Μὲ ἐκτίμηση
ΟΜΑΔΑ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ
ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ