ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΟΥ ΙΩΗΛ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ (†)
24ον
Θέμα 7ον «Τό Μυστήριον τοῦ Γάμου»
Μέρος Α΄
Ὀρθόδοξος: Ἄς ἐξετάσουμε κ. Εὐαγγελικέ καί τό μυστήριον τοῦ γάμου.
Εὐαγγελικός: Οὐδεμίαν ἀντίρρησιν ἔχω.
Ὀρθόδοξος: Μυστήριον ὀνομάζομεν οἱ Ὀρθόδοξοι, ὡς εἴπομεν καί προηγουμένως ἐν εἰδικῇ ἐννοίᾳ τήν δι’ ὁρατῶν σημείων μετάδοσιν τῆς ἀοράτου θείας χάριτος. Ἑπομένως καί εἰς τόν γάμον θά ἴδωμεν τὴν ἀόρατον χάριν καί τό ὁρατόν σημεῖον. Καί τήν μέν ἀόρατον χάριν θά εὕρωμεν ἐν τῇ Ἁγίᾳ Γραφῇ, τό δέ ὁρατόν σημεῖον ἐν τῇ παραδόσει –ἔστω- τῶν τεσσάρων πρώτων αἰώνων, τήν ὁποίαν καί σεῖς δέχεσθε. Δέν εἶναι ἔτσι κ. Εὐαγγελικέ;
Εὐαγγελικός: Συμφωνῶ καί ἀκούω πρῶτον τήν ἐν τῇ Ἁγίᾳ Γραφῇ ὑπάρχουσαν εἰδικήν θείαν χάριν διά τό μυστήριον τοῦ γάμου.
Ὀρθόδοξος: Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἐν τῇ πρός Ἐφεσίους ἐπιστολῇ του 5.31-33 γράφει τό ἑξῆς: «Καταλείψει ἄνθρωπος τόν πατέρα αὐτοῦ καί τήν μητέρα καί προσκολληθήσεται πρός τήν γυναῖκα αὐτοῦ καί ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν. Τό μυστήριον τοῦτο μέγα ἐστίν. Ἐγώ δέ λέγω εἰς Χριστόν καί εἰς τὴν ἐκκλησίαν». Ὅταν ὁ Ἀπόστολος λέγει μυστήριον ἐνταῦθα τί ἐννοεῖ, κ. Εὐαγγελικέ;
Εὐγγελικός: Μυστήριον σημαίνει κἄτι τό μυστηριῶδες τό ἀκατάληπτον. Ὁ γάμος εἶναι αὐτός καθ’ ἑαυτόν μυστηριώδης, ἀκατάληπτος, διότι ὁ υἱός ἤ ἡ κόρη ἐρχόμενοι εἰς γάμου κοινωνίαν ἀφήνουν πατέρα καί μητέρα, τά προσφιλέστατά των πρόσωπα καί συνδέονται μέ πρόσωπον, τό ὁποῖον εἶναι ξένον καί δυνατόν νά εἶναι εἰς αὐτούς τελείως ἄγνωστον.
Ἡ σύνδεσις δέ αὕτη τοῦ γάμου δέν εἶναι στανική, ἀναγκαστική, ἀλλά γίνεται μετά μεγάλης χαρᾶς ὄχι μόνον ὑπό τῶν μελλονύμφων ἀλλά καί ὑπ’ αὐτῶν τῶν γονέων των. Ὁ γάμος εἶναι ἡ μεγαλυτέρα ἑορτή υἱῶν καί γονέων.
Ὁ ἄρρηκτος σύνδεσμος υἱῶν καί γονέων μόνον διά τοῦ γάμου εὐχαρίστως κόπτεται. Πῶς γίνεται τοῦτο; Μυστήριον! Ἑπομένως μυστήριον δέν εἶναι μόνον ὁ χριστιανικός γάμος, ἀλλά καί πᾶς γάμος εἴτε πρό Χριστοῦ εἴτε μετά Χριστόν καί ἄνευ Χριστοῦ, διότι ἔχει τά μυστηριώδη αὐτά χαρακτηριστικά.
Ὀρθόδοξος: Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος προσθέτει ὅμως τό ἑξῆς: «Τό Μυστήριον τοῦτο μέγα ἐστίν· ἐγὼ δέ λέγω εἰς Χριστόν καί εἰς τήν ἐκκλησίαν». Τί ἐννοεῖ ὁ Ἀπόστολος μέ τό «εἰς Χριστόν καί εἰς τὴν ἐκκλησίαν;».
Εὐαγγελικός: Σᾶς ἀπαντῶ: Ἐάν ἀκατάληπτον πρᾶγμα εἶναι ὁ γαμικός σύνδεσμος ἀνδρός καί γυναικός, δι’ οὕς λόγους ἀνέφερον ἀνωτέρω, περισσότερον ἀκατάληπτον εἶναι «Μυστήριον μέγα ἐστί», ὅπως λέγει ῥητῶς ὁ Ἀπόστολος, ὁ γάμος τοῦ Νυμφίου Χριστοῦ καί τῆς Νύμφης ἐκκλησίας.
Εἶναι ἀκατανόητον δηλαδή πῶς ὁ Χριστός ἀφῆκε τόν Πατέρα Του, τόν Οὐράνιον, ἦλθεν εἰς τήν γῆν καί ἐνυμφεύθη τήν ἐκκλησίαν, τῆς ὁποίας τά μέλη οἱ ἄνθρωποι ἦσαν ὄχι μόνον ξένοι τοῦ Θεοῦ ἀλλά καί ἐχθροί αὐτοῦ.
Ἑπομένως ὁ γάμος τῶν ἀνθρώπων εἶναι μυστήριον, ὁ δέ γάμος τοῦ Χριστοῦ καί τῆς ἐκκλησίας Μέγα Μυστήριον. Ἄρα ὁ γάμος τῶν ἀνθρώπων εἶναι πτωχή πενιχρά εἰκών τοῦ γάμου τοῦ Χριστοῦ ὡς Νυμφίου καί τῆς ἐκκλησίας ὡς Νύμφης.
Οὐδεμίαν λοιπόν εἰδικήν ἀόρατον θείαν χάριν εὑρίσκω εἰς τήν λέξιν «μυστήριον» τοῦ χωρίου τούτου τοῦ Ἀπ. Παύλου.
Ὀρθόδοξος: Ἑπομένως ἔχετε τήν γνώμην α) ὅτι «μυστήριον» εἶναι πᾶς γάμος καί αὐτός ὁ μή χριστιανικός, ὁ προχριστιανικός διά τήν μυστηριώδη μεγάλην ἀμοιβαίαν ἕλξιν δύο ἀγνώστων μεταξύ των ἑτεροφύλων καί β) ὅτι ὁ γάμος αὐτός εἶναι εἰκών μόνον τοῦ οὐρανίου γάμου Χριστοῦ καί ἐκκλησίας καί οὐδέν πλέον.
Εὐαγγελικός: Βεβαίως. Ὁμιλοῦντες περί γάμου ὁμιλοῦμεν ἁπλῶς περί φυσικοῦ τινος δεσμοῦ ὡς εἰκόνος ὑπερφυσικοῦ δεσμοῦ Χριστοῦ ὡς νυμφίου καί ἐκκλησίας ὡς νύμφης.
Ὀρθόδοξος: Ἐάν προσέξωμεν τό κείμενον τοῦ Ἀποστόλου, κ. Εὐαγγελικέ, θά ἴδωμεν, ὅτι ὁ Ἀπόστολος ὁρίζει τόν φυσικόν τοῦτον δεσμόν τοῦ γάμου, λέγων: «ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν». Ἑπομένως ὁ Ἀπόστολος ἔχει ὑπ’ ὄψιν του γάμον, ὅπου εἶναι εἷς ἀνήρ ἔχει μία γυνή, δύο, ἤτοι μονογαμίαν καί οὐχι πολυγαμίαν.
Πρό Χριστοῦ ὅμως δέν ὑπῆρχε μονογαμία ἀλλά πολυγαμία, διότι ὁ ἀνήρ ἐλάμβανε πολλάς γυναῖκας. Καί αὐτοί οἱ Πατριάρχαι Ἀβραάμ καί Ἰακώβ εἶχον ἕκαστος δύο συζύγους. Ἐπί τῆς ἐποχῆς δέ τοῦ Κυρίου οἱ Ἰσραηλῖται κατέλυον τόν θεσμόν τοῦτον τῆς μονογαμίας διά τοῦ διαζυγίου, τό ὁποῖον διά τήν σκληροκαρδίαν, ὅπως λέγει ὁ Κύριος τῶν Ἰουδαίων, ἐπέτρεψε ὁ Μωϋσής.
«Ἀπ’ ἀρχῆς δέ οὐκ ἐγένετο οὕτως» τονίζει ὁ Κύριος Ματθ. 19,8. Τό ἀπ’ ἀρχῆς τοῦτο ἐννοεῖ τόν θεσμόν, τόν ὁποῖον ὥρισεν ὁ Θεός κατά τήν δημιουργίαν «ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν». Ἑπομένως τό χωρίον αὐτό τοῦ Ἀποστόλου «τό Μυστήριον τοῦτο» ἔχει ὑπ’ ὄψιν του τόν χριστιανικόν γάμον καί ὄχι πάντα γάμον, διότι ἐν τῷ χριστιανικῷ γάμῳ ἐφηρμόσθη πλήρως ἡ μονογαμία ἡ ἀναφερομένη εἰς τό χωρίον τοῦτο τῆς Γενέσεως 2, 24, καί ἐπαναλαμβανόμενον ἐνταῦθα ὑπό τοῦ Ἀποστόλου.
Ἐκτός αὐτοῦ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος γράφει πρός χριστιανούς τῆς Ἐφέσου καί οὐχί πρός Ἐθνικούς. Ἄρα πρόκειται περί χριστιανικοῦ γάμου καί οὐχί περί παντός γάμου.
Εὐαγγελικός: Δέχομαι ὅτι τό μυστήριον, τό ὁποῖον ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος τοῦ γάμου, ἀφορᾷ τόν χριστιανικόν γάμον καί οὐχί πάντα γάμον. Ποῦ ὅμως φαίνεται εἰς τόν χριστιανικόν αὐτόν γάμον ἰδιαιτέρα θεία χάρις, τήν ὁποίαν πρέπει νά ἔχῃ ὁ χριστιανικός γάμος, ἵνα οὕτω ἔχῃ οὗτος τό ἕν ἐκ τῶν δύο στοιχείων τοῦ Μυστηρίου κατά τήν ὀρθόδοξον ἀντίληψιν;