20/06/1922 – 12/12/1994 (Μιὰ συνοπτικὴ ἐξιστόρησις τοῦ βίου του)
Γράφει ὁ κ. Παναγιώτης Τσαγκάρης, Θεολόγος
Ὁ Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καὶ Κονίτσης Σεβαστιανός (κατὰ κόσμον Σωτήριος Οἰκονομίδης), γεννήθηκε στὶς 20 Ἰουνίου 1922 στὰ Καλογριανὰ Καρδίτσας.
Ἀποφοίτησε ἀπὸ τὴ Θεολογικὴ Σχολὴ Ἀθηνῶν τὸ 1949. Ἐργάστηκε ὡς λαϊκὸς Ἱεροκήρυκας στὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Μεσσηνίας. Ὑπῆρξε μέλος τῆς ἀδελφότητος Θεολόγων «Ἡ Ζωή» ἀπὸ τὸ 1950. Τὸ 1960 προσχώρησε στὴν ἀδελφότητα «Σωτήρ». Δίδαξε ἐπὶ δεκαετία στὸ κατώτερο ἐκκλησιαστικὸ φροντιστήριο τῆς Βελλᾶς καὶ στὴν Παιδαγωγικὴ Ἀκαδημία Ἰωαννίνων. Διάκονος χειροτονήθηκε τὸ 1956, Ἱερέας τὸ 1957 καὶ τὸ 1967 ἐκλέγεται Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καὶ Κονίτσης, μὲ τὸν τίτλο τοῦ Ὑπερτίμου καὶ Ἐξάρχου πάσης Βορείου Ἠπείρου. Σύρθηκε κυριολεκτικὰ σ’ αὐτὴ τὴ Θέση, μὲ τὴν ἀπειλὴ τῆς καθαιρέσεως, ἂν συνέχιζε νὰ ἀρνεῖται τὴν ἐπισκοποίησή του!
Ὡς Μητροπολίτης ἐργάσθηκε μὲ ζῆλο γιὰ τὴ μικρὴ καὶ πτωχικὴ ἐπαρχία του. Ὁ Μητροπολίτης Σεβαστιανὸς ἀνέγειρε τὸν περικαλλῆ Ἱερὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ στὴν Κόνιτσα, ποὺ εἶναι Ναὸς μοναδικὸς γιὰ ὁλόκληρη τὴν Ἤπειρο, ἀλλὰ καὶ ὁ μεγαλύτερος Ναὸς τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ σ’ ὅλη τὴν Ἑλλάδα. Ὀργάνωσε (2) οἰκοτροφεῖα καὶ κατασκηνώσεις γιὰ νέους καὶ νέες ἀπὸ τὴν ἐπαρχία του, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴ Βόρειο Ἤπειρο. Ἔκτισε Γηροκομεῖο καὶ ἵδρυσε σὲ συνεργασία μὲ τὴν Σ.Φ.Ε.Β.Α. (Συντονιστικὴ Φοιτητικὴ Ἕνωση Βορειοηπειρωτικοῦ Ἀγώνα) καὶ τὸν ΠΑ.ΣΥ.ΒΑ (Πανελλήνιος Σύνδεσμος Βορειοηπειρωτικοῦ Ἀγώνα), ποὺ ἦταν δημιουργήματα δικά του, τὸ «Ράδιο Δρυϊνούπολις», μὲ ἰσχυροὺς ἀναμεταδότες, ὥστε ἡ φωνὴ του ν’ ἀκούγεται ὥς τὸ Φέρι τῆς Ἀλβανίας.
Καὶ ὑπῆρχε λόγος γι’ αὐτό. Ἀπὸ τὴν ἐνθρόνισή του ὁ Σεβαστιανὸς διακήρυξε: «Θὰ πράξωμεν πᾶν τὸ δυνατόν, ὅπως λυτρωθοῦν οἱ ἀδελφοὶ μας Βορειοηπειρῶτες τῶν δεσμῶν τῆς δουλείας». Κι ἔμεινε πιστὸς σ’ ὅλη του τὴ ζωή, στὸ λόγο του αὐτόν.
Ὁ ἀκρίτας Ἱεράρχης γίνεται τὸ «Σύμβολο τοῦ Ἑλληνισμοῦ τῆς Βορείου Ἠπείρου»! Ἀγωνίζεται νὰ γίνουν γνωστὰ καὶ σεβαστὰ τὰ δίκαια τῶν (400.000) τετρακοσίων χιλιάδων ἀδελφῶν Βορειοηπειρωτῶν! Γιὰ τὸ σκοπὸ αὐτὸ συντάσσει Ἐγκυκλίους, ἐκδίδει βιβλία (περὶπου 15 γιὰ τὸ Βορειοηπειρωτικὸ ζήτημα), κυκλοφορεῖ τὴν ἐφημερίδα «Βορειοηπειρωτικὸ Βῆμα», διοργανώνει ἐπιστημονικὰ συνέδρια, συλλαλητήρια, ὁμιλίες σ’ ὅλα τὰ μήκη καὶ τὰ πλάτη τῆς Ἑλλάδας καὶ τῆς γῆς, θεσμοθετεῖ τὸν ἑορτασμὸ τῆς ἐπετείου τῆς Αὐτονομίας τῆς Βορείου Ἠπείρου τοῦ 1914, προβαίνει σὲ παραστάσεις πρὸς τοὺς ἑκάστοτε Πρωθυπουργούς, Ὑπουργοὺς ἐξωτερικῶν καὶ διεθνεῖς ὀργανισμούς (π.χ. ἐπισκέφθηκε τὸ Ἀμερικανικὸ Κογκρέσο καὶ τὸ Εὐρωπαϊκὸ Κοινοβούλιο, καταγγέλλοντας τὶς παραβιάσεις τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων τῶν Βορειοηπειρωτῶν) καὶ μὲ κάθε ἄλλο πρόσφορο μέσο ἀγωνίζεται νὰ βοηθήσει τοὺς ἀδελφοὺς Βορειοηπειρῶτες.
Γιὰ τὴ δράση του αὐτὴ ὁ δυναμικὸς καὶ μαχητικὸς Ἱεράρχης δέχθηκε ἀπειλὲς κατὰ τῆς ζωῆς του. Λοιδοροῦνταν, ὑβριζόταν καὶ χαρακτηριζόταν «ἐπικίνδυνος», ἀκόμη κι ὅταν ἦταν ἄρρωστος ἀπὸ τὴν ἐπάρατη νόσο στὸ κρεβάτι τοῦ νοσοκομείου.
Ὁ Σεβαστιανός, ὅμως, οὔτε στιγμή δὲν ὑπέστειλε τὴ σημαία τοῦ ἀγώνα. Πρόσφερε τρόφιμα, ῥουχισμὸ καὶ χρήματα σὲ Ἕλληνες καὶ Ἀλβανοὺς ἀδιακρίτως. Κάθε χρόνο ἔκανε Πάσχα στὸ ἀκριτικὸ χωριὸ Μαυρόπουλο, ὅπου τελοῦσε τὴν Ἀναστάσιμη Θεία Λειτουργία, καὶ τὴν ὁποία μὲ μεγάφωνα τὴ μετέδιδε καὶ στὰ γειτονικὰ χωριὰ τῆς Βορείου Ἠπείρου, ὅπου τὸ τότε ἀθεϊστικὸ καθεστώς δὲν ἐπέτρεπε νὰ ὑπάρχουν Ἱερεῖς καὶ νὰ λειτουργοῦνται οἱ Ἐκκλησίες. Ἔτσι, οἱ Βορειοηπειρῶτες ἔκαναν Πάσχα καὶ ἄκουγαν τὸ «Χριστὸς Ἀνέστη»!
Ὁ Σεβαστιανὸς ἔζησε μὲ τὸν ἄσβεστο πόθο νὰ δεῖ ἐλευθέρους τοὺς Βορειοηπειρῶτες καὶ ἐργάστηκε γιὰ τὴν Αὐτονομία τῶν Βορειοηπειρτωτῶν ἐντὸς τοῦ Ἀλβανικοῦ ἐδάφους.
Ὁ ἀγωνιστὴς Ἱεράρχης ἀνεχώρησε γιὰ τὴν ἄνω Ἱερουσαλὴμ στὶς 12 Δεκεμβρίου τοῦ 1994, χωρὶς νὰ ἔχει δεῖ τὸ ὅραμά του νὰ πραγματοποιεῖται.
«Διότι, ὅπως μᾶς λέγει στὴν ἰδιόχειρη διαθήκη του, τὸ ἐπίσημον κράτος δὲν ἔδειξε τὸ ἁρμόζον ἐνδιαφέρον… Πάντως, παρακαλῶ τοὺς ἀδελφοὺς Βορειοηπειρῶτες νὰ μείνoυν στὸν τόπο τους καὶ νὰ συνεχίσουν ἑνωμένοι καὶ μονιασμένοι τὸν ἀγῶνά τους, διὰ τὴν ἀνάκτησιν τῶν δικαιωμάτων τους… Ἐγὼ δέ, ταπεινῶς, θὰ προσεύχομαι ὑπὲρ τοῦ λυτρωμοῦ τους».
Ἐκεῖνο ποὺ πέτυχε, μὲ τὴν ἄοκνη δράση του καὶ τὴν ἀγέρωχη παρουσία του ἦταν:
α) Σὲ δύσκολους καιροὺς νὰ κρατήσει ἀναμμένη τὴ φλόγα τῆς ἐλευθερίας καὶ ζωντανὴ τὴν ἐλπίδα τῶν πολυβασανισμένων Ἑλλήνων τῆς Βορείου Ἠπείρου, γιὰ ἕνα καλύτερο αὔριο καὶ
β) νὰ δώσει, μὲ τὴν ἡρωική του στάση, τὸ φωτεινὸ παράδειγμα σ’ ὅλους ἐκείνους, ποὺ στὴ χώρα μας κινοῦνται μεταξὺ ἀδιαφορίας καὶ ὑποχωρήσεων στὰ ἐθνικὰ μας θέματα.
Μὲ παρρησία ἐδήλωνε:
«Κύριοι πολιτικοί… τὸ Βορειοηπειρωτικό, ὅπως καὶ τὰ ἄλλα ἐθνικὰ θέματα, δὲν εἶναι “χωράφι” κανενός, ὥστε νὰ τὸ διαθέτει κατ’ ἀρέσκειαν. Εἶναι ἐθνικὸ θέμα. Καὶ τὰ ἐθνικὰ θέματα δὲν δωρίζονται καὶ δὲν ξεπουλιοῦνται… “Μὴ μεταθέτετε ὅρια, τὰ ὁποῖα οἱ πατέρες ἡμῶν ἔθεντο”. Διότι, τότε, θὰ θρηνήσουμε νέες ἐθνικὲς συμφορές, ἀπὸ τὴν ἰδικὴν μας καὶ πάλιν κακοκεφαλιὰ!» (23/11/1991).
Εὐτυχῶς οἱ συνεργάτες του, νέοι κυρίως, δήλωσαν, μετὰ τὸν θάνατό του:
«Ὁ σύγχρονος ἀγώνας γιὰ τὴ Βόρειο Ἤπειρο δὲν τελειώνει μὲ τὸν Σεβαστιανό. Μὲ τὸν Σεβαστιανὸ ἄρχισε…»!
*Ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Παναγιώτη Τσαγκάρη, «Ἀγῶνες γιὰ τὴν ταυτότητά μας» – Ἅγιοι καὶ Ἱεράρχες τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας, ποὺ ἀγωνίστηκαν γιά: τὴν ἀλήθεια τῆς πίστεως, τὰ δίκαια τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὴ σωτηρία τοῦ ἔθνους μας (Μυτιλήνη 2011).