1ον
Οἱ πνευματικοὶ πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἔχουν πολλὰ βιώματα, τὰ ὁποῖα μὲ δυσκολία ἐκφράζουν στοὺς ἀνθρώπους, ποὺ ἔχουν καλὴ προαίρεση. Δὲν ἐπιθυμοῦν τὴ φήμη καὶ τὴ δόξα. Τὸ ταπεινό τους φρόνημα πολλὲς φορὲς τοὺς κρατάει σιωπηλούς, ἰδίως ὅταν ἔχουν μπροστά τους ἁπλοῦς ἀνθρώπους, ποὺ δὲν εἶναι σὲ θέση νὰ τὰ κατανοήσουν, γιατὶ τοὺς λείπει ἡ ἐγρήγορση καὶ ὁ πνευματικὸς ἀγώνας.
Οἱ διδαχὲς τῶν ἐνάρετων πνευματικῶν πατέρων προσφέρονται μὲ τὴ βοήθεια εἰκόνων ἀπὸ τὴ φύση καὶ ἀπὸ τὶς ἐμπειρίες διαφόρων ἐπαγγελματιῶν. Συχνὲς εἶναι καὶ οἱ παρομοιώσεις ποὺ χρησιμοποιοῦν.
Ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, ἀναφερόμενος στὸν πνευματικὸ ἀγώνα τῶν χριστιανῶν, χρησιμοποιοῦσε παραβολές, γιὰ νὰ γίνεται κατανοητός. Μιλοῦσε ἀκόμα γιὰ τὰ θεμέλια τῆς πνευματικῆς οἰκοδομῆς καὶ τὰ ὑλικά, ποὺ πρέπει νὰ χρησιμοποιοῦνται, ὅπως καὶ γιὰ τὴ θεραπεία τῆς ψυχῆς ἀπὸ τὴν ἀσθένεια τῆς ἁμαρτίας. Ὁ λόγος του θυμίζει τὶς διηγήσεις καὶ τὰ ἀποφθέγματα τοῦ Γεροντικοῦ. Μεταφέρουμε ἐδῶ τρεῖς διηγήσεις τοῦ Ἁγίου, πρωτότυπες καὶ διδακτικές1.
* * *
Ρώτησε ὁ γέροντας τὸν πνευματικό του ἀδελφό:
– Ἀδελφέ, τί ἔκανες σήμερα;
Κι ἐκεῖνος κουρασμένος τοῦ ἀπάντησε:
– Ὤχ! Ἔχω τόση δουλειὰ κάθε μέρα, ποὺ μόνο μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ καταφέρνω καὶ τὴν φέρω εἰς πέρας.
Καθημερινὰ πρέπει νὰ ἐξημερώνω δύο γεράκια, νὰ συγκρατῶ δύο ἐλάφια, νὰ ἀναγκάζω δύο ἀετοὺς νὰ μὲ ὑπακοῦνε, νὰ νικῶ ἕνα φίδι, νὰ ἀγωνίζομαι ἐναντίον μιᾶς ἀρκούδας καὶ νὰ περιποιοῦμαι ἕνα ἀσθενῆ.
Ὁ γέροντας χαμογέλασε καὶ τοῦ εἶπε:
Τί εἶναι αὐτὰ ποὺ λές; Τέτοια ζῶα δὲν ὑπάρχουν στὸ μοναστήρι μας. Ὁ ἀδελφὸς τὸν διαβεβαίωσε.
– Ὑπάρχουν. Θὰ σοῦ ἐξηγήσω. Τὰ δύο γεράκια εἶναι τὰ δύο μου μάτια, ποὺ πρέπει συνέχεια νὰ τὰ προσέχω, γιὰ νὰ μὴ κοιτάζουν τίποτα τὸ ἁμαρτωλό. Τὰ δύο ἐλάφια εἶναι τὰ δύο μου πόδια, ποὺ πρέπει κάθε μέρα νὰ τὰ συγκρατῶ, γιὰ νὰ μὴ μὲ ὁδηγοῦν σὲ κάτι κακό. Οἱ δύο ἀετοὶ εἶναι τὰ χέρια μου καὶ χρειάζεται νὰ τὰ ἀναγκάζω νὰ δουλεύουν καὶ νὰ πράττουν καλὰ ἔργα. Τὸ φίδι εἶναι ἡ γλώσσα μου, ποὺ πρέπει νὰ τὴ φυλάω, νὰ τὴν κρατάω μὲ ταινία, γιὰ νὰ μὴ φλυαρεῖ ἁμαρτωλὰ καὶ μάταια. Καὶ τέλος ἀρκούδα εἶναι ἡ καρδιά μου, τὴν ὁποία πρέπει νὰ προσέχω ἀπὸ τὸν ἐγωϊσμὸ καὶ τὴ φιλαρέσκεια. Ἔχω ἐπίσης καὶ τὸ ἀσθενικό μου σῶμα, ποὺ πρέπει νὰ περιποιοῦμαι.
Ὁ γέροντας τελικὰ διαπίστωσε, γιὰ μιὰ ἀκόμα φορά, ὅτι ὁ ἀδελφός του ἦταν ἀληθινὸς ἀγωνιστὴς τῆς πνευματικῆς ζωῆς.
Πρεσβ. Διονύσιος Τάτσης
Σημείωσις:
1. Ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Ποικίλες διδαχές, Θεσ/νίκη 2016, σελ. 49-52.