Τοῦ κ. Βασίλη Ξυδιᾶ, θεολόγου
«Οἱ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου νομίζουν ὅτι θὰ βγοῦν κερδισμένοι ὑπερθεματίζοντας στὸν ρόλο τοῦ θρησκευτικοῦ συμπαρακολουθήματος τῆς τυχοδιωκτικῆς διείσδυσης τῶν ΗΠΑ στὶς πρώην σοβιετικὲς χῶρες. Αὐτὸ θὰ τὸ πληρώσουμε καὶ ὡς Ἑλληνισμὸς καὶ ὡς Ὀρθοδοξία. Καὶ βέβαια θὰ τὸ πληρώσει καὶ τὸ ἴδιο τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο.
Τὸ ἄρθρο αὐτὸ τοῦ «Κοσμοδρόμιου» συνοψίζει τὶς ἀντιφάσεις καὶ τὰ ἀδιέξοδα τῶν ἐπιλογῶν τοῦ Οἰκ. Πατριάρχη. Μακάρι νὰ ὑπῆρχαν κάποιοι ἐκεῖ νὰ καταλάβουν ποῦ ὁδηγοῦνται καὶ ποῦ μᾶς ὁδηγοῦν:
«Ὁ Τζὸ Μπάιντεν συνομιλεῖ μὲ τὸν Βλαντίμιρ Πούτιν, προκειμένου οἱ δύο πλευρὲς νὰ κάνουν ἕνα βῆμα πίσω ἀπὸ τὸ χεῖλος τῆς ἀβύσσου ποὺ ἀνοίγει ἡ προοπτικὴ μίας πολεμικῆς σύγκρουσης μὲ ἀφορμὴ τὴν οὐκρανικὴ κρίση.
Ὁ Κυριάκος Μητσοτάκης συναντᾶ τὸν Βλαντίμιρ Πούτιν στὸ Σότσι, προκειμένου νὰ ξεφύγουν οἱ ἑλληνορωσικὲς σχέσεις ἀπὸ τὶς πολικὲς θερμοκρασίες, στὶς ὁποῖες τὶς ὁδήγησαν οἱ ἀπελάσεις Ρώσων διπλωματῶν τὸ 2018, ἡ μετατροπὴ τῆς χώρας μας σὲ μία ἀπέραντη ἀμερικανικὴ βάση καὶ βέβαια τὸ οὐκρανικὸ ἐκκλησιαστικὸ ζήτημα.
Καὶ ὅμως: μέσα σὲ ὅλες αὐτὲς τὶς σημαντικὲς ἐξελίξεις τῶν τελευταίων 24ώρων κάποιος στέκει σὰν παραφωνία, ἐπιμένοντας νὰ τοποθετεῖται νεοψυχροπολεμικὰ καὶ ἐμπρηστικά.
Σὲ συνάντησή του μὲ Οὐκρανοὺς δημοσιογράφους στὸ Φανάρι, μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου Νικολάου, ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος δήλωσε μεταξὺ ἄλλων: «Τὸ ὄνειρο τῶν ἀδελφῶν μας τῶν Ρώσων εἶναι νὰ ἔχουν τὴν ἡγεσία τῆς Ὀρθοδοξίας. Αὐτὸ δὲν πρόκειται νὰ γίνει ποτέ, διότι οἱ Κανόνες τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καὶ ἡ πράξη τῆς Ἐκκλησίας -διὰ μέσου τῶν αἰώνων- τὸ πρωτεῖο τὸ ἔχουν δώσει στὸν Κωνσταντινουπόλεως (…) Ἡ Κωνσταντινούπολη θὰ εἶναι πάντα πρώτη Ἐκκλησία, εἰς τὸ σύστημα τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, καὶ ἡ ἀδελφὴ Ρωσικὴ Ἐκκλησία θὰ εἶναι Πέμπτη».
Συνεχίζοντας στὸ πνεῦμα τῆς περίφημης ἀποστροφῆς «σκασίλα μου» κατὰ τὴν πρόσφατη ἐπίσκεψή του στὴν Ἀμερική, ὁ κ. Βαρθολομαῖος πρόσθεσε: «Μὲ ὑβρίζουν οἱ Ρῶσοι ἀδελφοί μας λέγοντας ὅτι ἔχω παπικὲς ἀξιώσεις καὶ τὰ λοιπά. Αὐτὰ τὰ συγχωρῶ, τὰ ἀντιπαρέρχομαι, εἰλικρινὰ δὲν μὲ ἐνδιαφέρουν, τί θὰ ποῦν ὁ Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ, ὁ Ἀντώνιος Μπορίσπολ καὶ οἱ ἄλλοι. Ἂς ποῦνε ὅ,τι θέλουν. Αὐτὸ ποὺ μᾶς ἐνοχλεῖ εἶναι, ὅταν ἀμφισβητοῦνται τὰ δικαιώματα καὶ τὰ προνόμια τοῦ Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, τοῦ Θρόνου τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Διότι αὐτὰ μᾶς τὰ ἔδωσαν οἱ Οἰκουμενικὲς Σύνοδοι, δὲν τὰ πήραμε μόνοι μας. Σὲ αὐτὰ ὅταν τὰ ἀμφισβητοῦν οἱ Ρῶσοι εἶναι ἀγνώμονες καὶ εἶναι ἀδιάβαστοι».
Ὁ ἴδιος ἔδωσε ἰδιαίτερη ἔμφαση στὴν «ἀπελευθέρωση» τῆς Οὐκρανικῆς Ἐκκλησίας ἀπὸ τὴν ἐπιρροὴ τῆς Μόσχας, ὑποστηρίζοντας ὅτι οἱ Οὐκρανοὶ θέλουν τὴν δική τους, ἀνεξάρτητη, Ἐκκλησία καὶ αὐτὸ εἶναι πιὸ ἔντονο, καθὼς οἱ πολιτικὲς σχέσεις Ρωσίας-Οὐκρανίας εἶναι πολὺ τεταμένες: «Καὶ τώρα ἦρθε ἡ ἱστορικὴ στιγμή, ἡ Μητέρα-Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως νὰ πραγματοποιήσει αὐτὸ τὸ παλαιὸ ὄνειρό σας».
Ἀναφερόμενος στὴν ἐπίσκεψή του τὸ καλοκαίρι στὸ Κίεβο, ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης συμπλήρωσε: «Εἶδα τὴν πίστη καὶ τὴν εὐγνωμοσύνη τῶν Οὐκρανῶν γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔγινε, γιὰ τὴν Αὐτοκεφαλία τους. Καὶ τὸ ἄλλο, ἡ πολὺ καλὴ διάθεση τοῦ κράτους πρὸς τὴν Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία. Πολὺ καλὴ διάθεση καὶ ἐπιθυμία συνεργασίας».
Συμβαίνει βέβαια τὰ πράγματα νὰ εἶναι πολὺ πιὸ περίπλοκα, ὅπως κατέδειξε ἡ ἀποστολὴ τοῦ “Κοσμοδρομίου” στὴν Οὐκρανία τὶς ἴδιες ἐκεῖνες ἡμέρες. Ὁ Πατρ. Βαρθολομαῖος ἐπέλεξε νὰ μὴ «δεῖ» τὶς ἐναντίον του διαδηλώσεις ἀπὸ Ὀρθόδοξους πιστούς.
Ἐπέλεξε νὰ μὴ δεῖ οὔτε ποιὸς ἑσμὸς ὀλιγαρχῶν καὶ νεοναζιστῶν συγκροτεῖ τὸ οὐκρανικὸ καθεστώς, τὸ ὁποῖο εὐγνωμονεῖ γιὰ τὴ συνεργασία του, οὔτε ποιὸ πολιτικό, οἰκονομικὸ καὶ κοινωνικὸ δρᾶμα ἐπῆλθε μετὰ τὸ 2014 σὲ μία χώρα μὲ τόσες δυνατότητες, ὅπως ἡ Οὐκρανία.
Ἐπιλέγει νὰ μνημονεύει κάθε χρόνο ἐντὸς ἐκκλησίας τὰ θύματα τοῦ ἱστορικοῦ μύθου τοῦ «Χολοντομόρ», ἀλλὰ νὰ μὴ λέει κουβέντα γιὰ τοὺς δεκάδες ἀνθρώπους ποὺ οἱ νεοναζὶ ἔκαψαν ζωντανοὺς στὸ Μέγαρο τῶν Συνδικάτων στὴν Ὀδησσὸ τὸν Μάιο τοῦ 2014 ἢ γιὰ τοὺς ἀμάχους πολίτες του ποὺ τὸ οὐκρανικὸ καθεστὼς βομβαρδίζει σχεδὸν καθημερινὰ στὸ Ντονμπάς.
Ἐπιλέγει νὰ τροφοδοτεῖ ἕνα πεπαλαιωμένο ἀντιρωσικὸ οὐκρανικὸ ἐθνικισμό, ποὺ χωρίζει δύο λαούς, οἱ ὁποῖοι πορεύτηκαν σφιχταγκαλιασμένοι σὲ ὅλη τὴν ἱστορικὴ διαδρομή τους.
Ἐπιλέγει νὰ παρουσιάζει ὡς ἐκκλησιαστικὴ χειραφέτηση τὴ διαίρεση, δηλ. τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ προϋπάρχουσα στὴν Οὐκρανία ἐκκλησιαστικὴ δομὴ καὶ τὸ ποίμνιό της περιθωριοποιήθηκαν ἐν μιᾷ νυκτί, μὲ τὴν συνέργεια τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας, γιὰ νὰ ἀναγορευθεῖ σὲ «Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία» μία μειοψηφία ἀμφιλεγόμενης κανονικότητας. Καὶ ἕπεται συνέχεια στὸν λοιπὸ μετασοβιετικὸ χῶρο.
Ἐπιλέγει νὰ μὴ βλέπει (ἢ νὰ νομίζει ὅτι κανένας ἄλλος δὲν βλέπει) τὴν πολιτικὴ ἐργαλειοποίηση τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ζητήματος στὰ τωρινὰ ἐκρηκτικὰ συμφραζόμενα, ὅταν τὸ Στέιτ Ντιπάρτμεντ διεκδικεῖ εὐθαρσῶς τὴν πατρότητα τοῦ οὐκρανικοῦ αὐτοκεφάλου καὶ ὁ πρέσβυς Πάιατ ἀποτελεῖ συχνότατο ἐπισκέπτη τοῦ Φαναρίου.
Ἐπιλέγει νὰ μὴ βλέπει ὅτι ἐμπλέκεται (καὶ πάντως ὄχι κατευναστικὰ) σὲ μία σύγκρουση, γιὰ τὴν ὁποία χύνεται αἷμα καὶ διακυβεύεται ἡ παγκόσμια εἰρήνη.
Ἐπιλέγει νὰ φέρνει σὲ δύσκολη θέση τὴν ἑλληνικὴ διπλωματία, παγιδευμένη καθὼς εἶναι αὐτὴ ἀνάμεσα στὴν ὑπεράσπιση τῶν δικαίων τῆς ἐναπομείνασας κωνσταντινουπολίτικης ὁμογένειας καὶ τὴν ἀνάγκη διατήρησης ἑνὸς μίνιμουμ καλῶν σχέσεων μὲ τὴν Ρωσία, χώρα μόνιμο μέλος τοῦ Συμβουλίου Ἀσφαλείας τοῦ ΟΗΕ καὶ φυσικὸ στήριγμα τῆς χώρας μας ἀπέναντι στὴν τουρκικὴ ἐπιβουλή.
Ἐπιμένει νὰ μὴ ἀναλογίζεται τὶς μακροπρόθεσμες ἐπιπτώσεις γιὰ τὸ κῦρος τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ τὴν δυνατότητά της νὰ συμμετέχει μὲ μία φωνὴ στοὺς διεθνεῖς διαλόγους, ἐὰν παραταθεῖ ἡ παροῦσα διαίρεση.
Ἐπιμένει νὰ μὴ ἀντιλαμβάνεται ὅτι δὲν ζοῦμε πιὰ σὲ ἕνα κόσμο, ὅπου ἡ βούληση τῶν ΗΠΑ ἀποτελεῖ ὑπέρτατο νόμο καὶ ὅτι στὴν ἑπόμενη στροφὴ τοῦ δρόμου, μὲ τυχὸν νέους συσχετισμοὺς στὸ “τετράγωνο” Οὐάσιγκτον-Μόσχα-Ἄγκυρα-Ἀθήνα, κινδυνεύει νὰ βρεθεῖ μόνος καὶ «ἀδειασμένος».
Ἐπιμένει νὰ ἀπασχολεῖ τὸν βυθισμένο σὲ τόσες κρίσεις σύγχρονο κόσμο μὲ δικαιοδοτικὲς διαφωνίες, ἐκκλησιαστικὰ παιχνίδια ἰσχύος καὶ ντοκουμέντα τοῦ 17ου αἰώνα.
Ἡ κοινὴ γνώμη κρίνει. Ἡ Ἱστορία ἐπίσης. Γιὰ τὸν Θεό, ἂς μᾶς τὸ πεῖ ὁ ἴδιος ὁ Παναγιώτατος ὡς ἁρμοδιότερος».
Πηγή: Facebook, Βασίλης Ξυδιᾶς, 9.12.2021.