Ἱερώνυμος (2006): «Ἡ ἀλλοίωση τοῦ συνοδικοῦ συστήματος
εἶναι ἕνα ἀπό τά ἐγκλήματα τῆς νεοελληνικῆς ὀρθοδοξίας»
ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ: ΚΑΤΟΠΤΡΙΣΜΟΣ
ΜΗΤΣΟΤΑΚΙΚΩΝ ΕΚΒΙΑΣΜΩΝ
Ἱερώνυμος (2021): «πάνω ἀπ’ ὅλα
εἶναι ἡ ὑπακοή στήν Ἐκκλησία
καί στήν Σύνοδό της, διότι αὐτή καθοδηγεῖ
αὐτό τό σκάφος. Καί σέ αὐτήν θά πειθαρχῆς».
Γράφει ὁ κ. Γεώργιος Τραμπούλης, θεολόγος
Ὁ θεσμός τῆς Ἐκκλησίας ὡς αἰώνια ὑπόσταση καί Θεανθρώπινο σῶμα ἔχει «τά τῆς πίστεως δόγματα καί Κανόνες, χρησιμεύοντες εἰς τήν τῆς Ἐκκλησίας κατάστασιν καί εὐταξίαν», τονίζει ὁ Β΄ Κανόνας τῆς ΣΤ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου. Κανόνας μέ αἰώνιο κῦρος, ἀφοῦ ἔχει συνταχθῆ «ὡς τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι» καί «τοῖς ὑπ’ αὐτοῦ φωτιζομένοις πατράσιν ἔδοξεν». Σέ ἐποχές ὅμως θρησκευτικῆς καί ἠθικῆς κατάπτωσης, ὅπως εἶναι ἡ ἐποχή μας, παρουσιάζεται τό φαινόμενο νά παραθεωροῦνται ὡς ρυθμιστές τῆς χριστιανικῆς ζωῆς οἱ ἱεροί Κανόνες ἀπό τούς πιστούς, τούς ἱερεῖς ἀλλά καί ἀπό τούς ἐπισκόπους καί ἔτσι νά μή λαμβάνεται ὑπ’ ὄψιν «τί ἔδοξε τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι», ἀλλά τί δοκεῖ ἡμῖν, δηλαδή συνήθως τί δοκεῖ στόν ἑκάστοτε Ἀρχιεπίσκοπο ἤ Ἐπίσκοπο. Γιά αὐτό σέ αὐτές τίς περιόδους τά ἐκκλησιαστικά πράγματα βρίσκονται σέ παντελῆ σύγχυση, ὅπως συμβαίνει καί στήν ἐποχή μας, διότι ἀκριβῶς, ὅπως τονίζει ὁ Μέγας Βασίλειος «ἐπιλελοίπασι οἱ τῶν Πατέρων Κανόνες, καί πᾶσα ἀκρίβεια τῶν Ἐκκλησιῶν ἀπελήλαται».
Μέ ἀφορμή λοιπόν τήν χειροτονία τοῦ νέου Μητροπολίτη Καστορίας κ. Καλλινίκου, ὁ Ἀρχιεπίσκοπος κ. Ἱερώνυμος ἀναφέρθηκε ἐκτενῶς στήν ὑπόσχεση πού ἔδωσε ὁ νέος ἀρχιερέας, ἀναδεικνύοντας ὅτι πρέπει νά ἀκολουθοῦνται οἱ ἀποφάσεις τῆς Ἐκκλησίας. Καί μάλιστα ὁ Ἀρχιεπίσκοπος ἀνέφερε χαρακτηριστικά ὅτι «… Ἀλλά πάνω ἀπό ὅλα εἶναι ἡ ὑπακοή στήν Ἐκκλησία καί στήν Σύνοδό της, διότι αὐτή καθοδηγεῖ αὐτό τό σκάφος. Καί σέ αὐτήν θά πειθαρχῆς… Ὑπάρχει μία φράση, πού πολλοί τήν ἀκοῦνε καί ἀνατριχιάζουν: ἀποτειχίζομαι. Αὐτός, λοιπόν, πού διαφωνεῖ καί δέν θέλει νά τηρήση τήν γραμμή τῆς Ἐκκλησίας, τῆς Ἱερας Συνόδου, ἔρχεται καί λέει αὐτά πού εἶναι δικά μου πιστεύω, ἀλλά ὅμως ὀφείλω ὑπακοή στήν Ἐκκλησία. Ἑπομένως ‟σᾶς δίνω ἕνα χαρτί καί σᾶς λέω ἀποτειχίζομαι καί ἀπό δῶ καί πέρα κάνω ἰδιωτική ζωή, κάνω αὐτό πού θέλω”. Ἡ ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι πάνω ἀπό ὅλα, γιατί στηρίζει τήν ἀληθινή πίστη. Αὐτές οἱ σκέψεις πρέπει νά ἐπικρατοῦν καί σέ αὐτούς πού ἀνεβαίνουν σήμερα τά σκαλιά τοῦ θυσιαστηρίου, ἀλλά καί αὐτούς πού ὑπηρετοῦμε», εἶπε ὁ Ἀρχιεπίσκοπος.
Ὅμως ὁ Ἀρχιεπίσκοπος κ. Ἱερώνυμος στίς 22 Ὀκτωβρίου τοῦ 2006, ἀκριβῶς δέκα πέντε χρόνια πρίν, σέ συνέντυξή του στό «Ἔθνος τῆς Κυριακῆς», ὡς Μητροπολίτης Θηβῶν καί Λεβαδείας, ἀναφερόμενος πρός τόν τότε Ἀρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο καί τόν τρόπο πού αὐτός τότε διοικοῦσε τήν Ἐκκλησία, εἶχε ἀναφέρει μεταξύ τῶν ἄλλων «Στήν τελευταία συζήτηση τῆς Ἱεραρχίας ζήτησα ἀπό τόν Μακαριώτατο καί τούς συνοδικούς νά ἐξετάσουμε ἄν τό ἐκκλησιαστικό μας πολίτευμα εἶναι Ἀρχιεπισκοπικοκεντρικό ἤ Συνοδικό. Κατά τήν ἄποψή μου εἶναι τό πρῶτο. Μακάρι νά κάνω λάθος. Λυπᾶμαι γιά τίς θέσεις κάποιων Μητροπολιτῶν πού δήλωσαν στό ραδιόφωνο τῆς Ἐκκλησίας εὐτυχεῖς, τονίζοντας ὅτι ὁ καθένας στίς συνεδριάσεις τῆς Ἱεραρχίας μπορεῖ νά λέγη τήν γνώμη του ἐλεύθερα! Τί τραγικό πράγμα στήν ἐκκλησιαστική ζωή! Ἱεράρχες νά θεωροῦν ‟συνοδικό σύστημα” διοικήσεως τήν δυνατότητα ἁπλῶς ἐλευθέρας ἐκφράσεως τῆς ἀπόψεώς του καί ὄχι τόν Συνοδικό τρόπο ζωῆς, πού ἀρχίζει ἀπό τήν ζωή τῆς ἐνορίας, περνᾶ στήν συνοδική διοίκηση τῆς Μητροπόλεως, συνεχίζει στήν βιοτή τῆς μοναχικῆς πολιτείας, φθάνει στήν σύναξη τῆς Ἱεραρχίας, διαπερνώντας ὅλα τά ἐπίπεδα τῆς ὀργάνωσης καί ζωῆς τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ βίου. Ἡ ἀλλοίωση αὐτῆς τῆς ἔννοιας τοῦ συνοδικοῦ συστήματος καί ἡ ἔκπτωσή του σέ δῆθεν δημοκρατικό πολίτευμα εἶναι ἕνα ἀπό τά ἐγκλήματα τῆς νεοελληνικῆς ὀρθοδοξίας. Τί ἄλλο συνιστᾶ ὁ τρόπος πού καλούμαστε νά λειτουργήσουμε ὡς Ἱεραρχία, ὅταν πολλές φορές συνεδριάζουμε, γιά νά ἐπικυρώσουμε προειλημμένες ἀποφάσεις μέ τρόπο ἀνάλογο πρός τά στελέχη ἑνός κόμματος, πού ὀφείλουν νά πειθαρχοῦν στήν ‟γραμμή” πού προαποφάσισε ἡ ‟ἡγεσία”. Δέν δείχνει αὐτό πλήρη σύγχυση μεταξύ τῆς ἐφαρμογῆς τοῦ συνοδικοῦ συστήματος καί τῆς ἔκπτωσης τοῦ Ἱεροῦ Θεσμοῦ τῆς διοικήσεως τῆς Ἐκκλησίας σέ κομματικό ἐκτελεστικό γραφεῖο». Καί σέ ἄλλο σημεῖο τῆς συνέντεξής του ὁ Μακαριώτατος κ. Ἱερώνυμος εἶχε τονίσει ὅτι «Δέν θά κουρασθῶ, ὅμως, νά ἐπαναλαμβάνω ὅτι ἡ διαφορά μου πολλές φορές μέ τόν Ἀρχιεπίσκοπο δέν εἶναι ἀντιπαράθεση γιά προσωπικές μας ὑποθέσεις. Ἡ διαφοροποίηση καί ἡ ἀντίθεσή μου στήν ἀκολουθούμενη τακτική του ὀφείλεται σέ μία ἄλλη ἄποψη, πού ἔχω καί πιστεύω γιά τό γεγονός τῆς Ἐκκλησίας. Τήν ἀλλοίωση πλέον τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ φρονήματος καί τοῦ πολιτεύματος τῆς Ἐκκλησίας μόνον τυφλοί καί ἄγευστοι θεολογικῆς παιδείας δέν μποροῦν νά διακρίνουν. Μπροστά σέ μία τέτοια κρίση δέν μπορεῖ κανείς νά σιωπᾶ ἤ νά βολεύεται».
«Τό δεσμεῖν καί λύειν οὐχ ὡς ἔτυχεν,
ἀλλ’ ὡς δοκεῖ τῇ ἀληθείᾳ τῷ κανόνι
καί γνώμονι τῆς ἀκριβείας»
«Τί τραγικό πράγμα στήν ἐκκλησιαστική ζωή!», οἱ Ἱεράρχες καί εἰδικότερα οἱ Ἀρχιεπίσκοποι νά ξεχνοῦν τόσο εὔκολα. Ὁ Μακαριώτατος μέ τίς πράξεις καί τούς λόγους του ἐπιβεβαίωσε ὅτι ἡ ἐκκλησιαστική ζωή στόν τόπο μας εἶναι ἀνάλογη τῆς πολιτικῆς, οἱ Ἀρχιεπίσκοποι δηλαδή ὅπως καί οἱ πρωθυπουργοί ξεχνοῦν πολύ εὔκολα τίς προεκλογικές τους δηλώσεις. Πάντως ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἱερώνυμος, ἐάν θέλουμε νά εἴμαστε εἰλικρινεῖς, ξεπέρασε τόν κυρό Χριστόδουλο, ἀφοῦ δηλώνει ὅτι ὅποιος διαφωνεῖ μέ τίς ἀποφάσεις του θά πρέπη νά «ἀποτειχισθῆ καί ἀπό ἐδῶ καί πέρα νά κάνη ἰδιωτική ζωή, νά κάνη αὐτό πού θέλει». Καί μάλιστα ὁ Μακαριώτατος ζητᾶ νά ἀποτειχισθοῦν ἐκεῖνοι πού θέλουν νά πορεύωνται σύμφωνα μέ τούς ἱερούς Κανόνες καί μέ τήν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας. Τελικά, ἡ πατρική ἀγάπη καί ὁ σεβασμός πρός τήν ἑτερότητα, γιά τήν ὁποία κόπτονται τόσο πολύ οἱ Ἱεράρχες, δέν ἰσχύουν στήν προκειμένη περίπτωση; Δέν αντιλαμβάνεται ὁ Μακαριώτατος ὅτι μέ τίς δηλώσεις του ἀπομακρύνει τούς πιστούς ἀπό τήν Ἐκκλησία; Μήπως θέλει νὰ δημιουργηθῆ νέο παλαιοημερολογητικό σχίσμα καί ὅτι αὐτό συνεπάγεται;
Ὁ Μακαριώτατος μέ τούς λόγους του ἀποδεικνύεται ὅτι καί αὐτός ἔχει ἀφομοιώσει καί οἰκειοποιηθῆ πλήρως τήν παπική ἐκκλησιολογία περί πρωτείου καί συνοδικότητας. Ὅμως οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καί εἰδικότερα ὁ ἅγιος Ἰουστῖνος μᾶς τονίζει ὅτι «ὁ Θεάνθρωπος Χριστός εἶναι ἡ πηγή καί τῆς Ἱερωσύνης καί τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας (σ.σ. καί ὄχι ὁ οἱοσδήποτε Ἀρχιεπίσκοπος ἤ Ἐπίσκοπος). Οὐσιαστικῶς ἡ ἱερωσύνη Του ὡς Αἰωνίου Ἀρχιερέως εἶναι ἡ ἱερωσύνη τῆς Ἐκκλησίας καί ἡ θεανθρωπίνη ἐξουσία Του εἶναι ἡ ἱεραρχική ἐξουσία τῆς Ἐκκλησίας. Διά τοῦτο ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ὡς τό Σῶμα Του, ὡς καί ἡ ἱερατική καί ἱεραρχική ἐξουσία ἐν αὐτῇ λειτουργεῖ πάντοτε ‟ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ” καί τῇ δυνάμει τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ» καί ὄχι ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ ἑκάστοτε Ἀρχιεπισκόπου.
Ὁ Ἐπίσκοπος ἀλλά καί κάθε πιστός ἔχει ὑποχρέωση νά κάνη ὑπακοή στήν Σύνοδο καί νά ὑποτάξη τήν ζωή καί τό ἔργο του, ὅταν ἡ Σύνοδος ὀρθοτομῆ τόν λόγο τῆς ἀληθείας. Ὅταν ὅμως ἡ Σύνοδος, πόσο μᾶλλον ὁ Ἀρχιεπίσκοπος, ἐπιβάλλει ἀποφάσεις αὐθαίρετες, οἱ ὁποῖες ἔρχονται σέ ἀντίθεση μέ τούς ἱερούς Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως τό κλείσιμο τῶν ἐκκλησιῶν, ὁ ἐμβολιασμός μέ ἐκτρωματικά ἐμβόλια, τότε ὄχι μόνον δέν ἔχει ὑποχρέωση νά ὑπακούση ἀλλά ἐπιβάλλεται νά ἀντισταθῆ στήν ὅποια πλειοψηφία, ὅπως ἀκριβῶς ἔκαναν καί οἱ Ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας.
Γιά τόν λόγο αὐτό ὅλοι μας, πολύ περισσότερο ὅμως ἡ διοικοῦσα Ἐκκλησία, πρέπει νά εἴμαστε ἰδιαίτερα προσεκτικοί καί «παρά πάντων πρέπει νά φυλάττωνται οἱ θεῖοι Κανόνες ἀπαρασάλευτα» καί «νά μή μεταίρωμεν ὅρια αἰώνια, ἅ ἔθεντο οἱ πατέρες» καί μάλιστα «μετ’ εὐλαβείας νά ἱστάμεθα πρό τῶν ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ πεφυλαγμένων δογμάτων». Ὁ ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης ἀναφερόμενος στίς προϋποθέσεις γιά τήν συγκρότηση ἀληθινῶν Συνόδων καί τήν ἐγκυρότητα τῶν ἀποφάσεων πού πάρθηκαν ἀπό αὐτές, γράφει ὅτι «Σύνοδοι τοίνυν, οὐ τό ἁπλῶς συνάγεσθαι ἱεράρχας τε καί ἱερεῖς, κἄν πολλοί ὦσιν, ἀλλά καί τό ἐν τῷ ὀνόματι Κυρίου, ἐν τῇ εἰρήνῃ καί τῇ φυλακῇ τῶν Κανόνων. Καί τό δεσμεῖν καί λύειν οὐχ ὡς ἔτυχεν, ἀλλ’ ὡς δοκεῖ τῇ ἀληθείᾳ τῷ κανόνι καί γνώμονι τῆς ἀκριβείας».